Sách "Tốp Lai" của người Thái

Trong ảnh: Ông Vi Văn Biến đang nói về sách “Tốp Lai” với khách

“Tốp Lai” là một cuốn sách chữ Thái (tiếng Thái: Tốp = vỗ tay vào nhau; Lai = chữ), dùng để đoán những bí ẩn riêng tư của một con người. Cách sử dụng sách “tốp Lai” cũng na ná như cách bói Kiều của người Kinh ở các vùng miền xuôi!

Quám nhá 1

Học chữ Thái Qùy Châu (Bài 7)

HỌC CHỮ THÁI QUA FACEBOOK (HỆ CHỮ THÁI QUỲ CHÂU)

Qua bài 6, các bạn đã có dịp làm quen với cách thức sử dụng phụ âm vần (NH) để tạo các vần chỉ có toàn nguyên âm (NGUYÊN ÂM + I) trong cách viết phiên âm. Cụ thể, phụ âm vần NH trong chữ Thái Qùy Châu được dùng tạo ra các vần kép có đuôi -i trong tất cả các từ phiên âm tiếng Thái Qùy Châu. Đó là các vần như –oi, -ai, -ôi, -ơi, -uôi, -ui, -ươi…

Mỏ tôm Mường Lằm

(Ảnh từ internet)

Nàng Rồng ở Văng Chộng Cùa (trên sông Lam, thuộc địa phận huyện Con Cuông, Nghệ An) hoá thành cô gái lên lấy chồng ở gần suối Bỏ Cùng (Mường Lầm, Tường Dương, Nghệ An). Nàng là giống Rồng, không ở mãi được, phải tìm đường về. Nàng theo suối bơi ra sông Lam, xuôi về Văng Chộng Cùa, nhưng gặp phải một cái ghềnh, nước cạn khô, không bơi xuống được

Đi tìm Mường Lào

(Ảnh từ internet)

Nghe nói Mường Lào ở mãi tận trên thượng nguồn. Mường ấy vô cùng giàu đẹp: cuộc sống vui tươi, làng bản thanh bình… Ai cũng muốn đi thăm Mường Lào một lần.

Phai đá Bản Lòng

(Ảnh từ internet)

Ngày xưa ở Bản Lòng (xã Châu Thái, Qùy Hợp, Nghệ An) có hai bố con ra suối Huồi Lòng tắm. Đứa con bơi lặn một hồi rồi không thấy lên nữa. Người bố liền lặn xuống tìm, xuống mãi, xuống mãi, đến tận Mường Rồng. Ông bố hỏi con rồng nào cũng chỉ nhận được câu trả lời là "không biết"

Tạo Vắng Tan, náng Vắng Cùa

(Ảnh từ interrnet)

Tới pù pau háu hẩng lẹo, pườn và dù Vắng Tan mè nặm Nớn khơ Ban Vẹ, Tương Dương mèn mí ngược. Mướng tố ngược dù Vắng Tan nị mự nhám khửm lăm, khất khuổng lăm. Cốn háu pảy hứa pé hưn lòng cải ni đay áu mạc cuôi, xày pết ết hỏng phạc

Pụi hịa tào pải lống

(Ảnh từ internet)

Mờ nhám mí tạo nừng pảy ế nhái xảo. Tạo pảy hưn hướn ơi náng nừng cuổng ban. Xỏng pớ nằng huối nừng lờ tăng hển ai bào nừng hưn hướn. Pớ xảo hển ai bào chả má hổ heo lụp hau táng cuổng, hụ và Tạo Ngược, khôn bo chắc hụ ế chớ lớ

Tạo Rồng vực Nhạ

(Ảnh từ internet)

Ngày xưa, dưới Văng Nhạ, một vực nước sâu trên dòng sông Nậm Hàng, ở Bản Nhạ (Châu Cường, Quỳ Hợp hiện nay), có Tạo Ngược (Rồng) sinh sống. Rồng còn trẻ, rất mê các cô gái Thái ở các bản Nhạ, bản Nguông, bản Thằm bên bờ sông

Bụi nứa mọc ngược

(Ảnh từ internet)

Ngày xưa ở bản Na Pề, Mường Cuống (Yên Hợp, Quỳ Hợp, Nghệ An), có một cô gái rất đẹp, các chàng trai xa gần đều muốn đến kết duyên. Nhưng Nàng chỉ yêu Chàng Tạo ở bản bên. Họ đã đính ước với nhau và chỉ còn chờ ngày cưới. Bỗng một hôm, hai người đang ngồi tâm sự ở trong nhà thì có tiếng người lên cầu thang

Đàn muỗi bay xuống trần (Xuống mường hạ giới, p. 19)

Bấy giờ con dĩn bay cao trước cửa

Con muỗi vo ve đầu sàn, cùng gọi cùng thưa:

"Cho chúng tôi xin dậy, xin xuống trần"!

Then ở mường Bôn mới nói:

"Chúng bây dậy với xuống trần làm chi"?