CỞI SỐ MỆNH
* Phần phiên âm: Mỏ
ke khô
A dố… Chớ nị chớ vến tằm khằm vến đỉ
Mỏ mướng đay kỉn pú chỉ áu mứa phạc
Đay kỉn hạt chỉ áu hạt mứa vay mứa ván
Chớ nị
05. Mí xừ chừ lực liệng
Mí
xiểng mảy cắm kiu hủa khừ
Đăm lúng đình xình chau Ló
Tàn nị chừ mè ểm …
Chớ nị lán chừ xàu
10. Pục mạy mướng tơ cò đay thẩng Bổn ết cận
Dù mướng piếng thẩng đỉ
Xắc tạu mứa mướng lùm kỉn dửn dù dửn
Mết nặm bà bo đay, vến lút bo lút bo đay
Vến xút lò dù bo đay
15. Ới… pau pù pẳn nén
Thẻn dù nửa pẳn nén đay chạt
Chệp mướng lùm nhắng đay
Xay mướng lùm nhắng thẩng
Chằng váng xía cắm khau cắm pả
20. Lỏ mí đạy mí nạm
Chớ nị chằng mí xải pò hì pán
Xải pàn hì bốm
Lỏ mí đạy mí nạm vạy hơ lực hơ lản
Mí cắp cờ phén bo đỉ
25. Hì cắp xản mắn măn
Xàu chằng áu pú áu phón hơ mỏ mướng mứa phạc
Áu hạt áu phón hơ mỏ mướng mứa lạy mứa ván
Chằng mứa nắm xảm xíp hạn xải phổn xải đẹt
Nắm pẹt xíp xải phổn xải lốm
30. Tốp pịch pển pịch chén
Cải tồng khau hày mướng piếng lải vả mứa dớ
Tồng khau ná mướng piếng lải xẻn
Pán khau mứa mướng Bổn xủng ca
Hưn mướng phạ mướng mọc xủng bảng
35. Chằng mứa cà ùn tụ viếng hướn Thẻn tại ùn tục
Hướn Thẻn tại ùn tục xỏn lỏn
Áu pú hau mứa phạc
Áu hạt mứa vay mứa ván
Chằng mới…, mới…
40. Mới mứa ổng Ke, ổng Khảy
Ới, Tạo bầng nặm bo lảy
Bầng pháy bo may
Ổng Ke, ổng Tạo nớ
Ổng Tủ Viếng, ổng Tủ Tai, ổng Thẻn dù xỏn lỏn
45. Xảm ổng xủ pảy kỉn ké, mỏ mướng cú đay tau
Xủ pảy kỉn lau, mỏ mướng cú chằng đay mới má
Nón đắp cú chằng mới từn
Mới xảm ổng, xủ chằng đay mới cú đay lống cha
Mới xỏng va cú chằng đay lống vạu
50. Mí cắp cợ vến đỉ
Xí cắp xàu vến măn
Mự vến tằm khằm vến đỉ
Đăm lúng đình xình chau Ló
Ới, tàn xờ chừ …
55. Lực lản cạu mướng tơ mướng lùm
Hơ kỉn khau mướng tơ lẹo lửa
Kỉn cửa mướng piếng lẹo ìm
Mết nặm bà lò lút
Vến xút bo dù
60. Pau pù pẳn đẻn
Thẻn dù nửa pẳn nén đay chạt
Ngoạc na hưn xờ phạ mứa dù
Kỉn chau điểu lỏ mí đạy mí nạm
Nhắng mí xải pàn hì có
65. Xải pò hì lột
Ẳn cợ nhắng hển
Ẳn khển nhắng hụ
Chớ nị chằng đay cảnh vản
Vản mứa cà mướng Bổn xủng ca
70. Vản mứa cà mướng phạ xủng bảng
Lỏ nhắng mí cồm nặm nả, cá nặm nắc
Cổn tôn hà, cản tôn bở
Chằng oan cà xảm ổng xủ lống cắp
Cắp xải lộm xải tải, cắp xải đạy xải nạm
75. Ke tấng cồm nặm nả, ke tấng cá nặm nắc
Ke tấng Phỉ Ện, Phỉ Pái, Phỉ Pơ Lớ
Ke tấng đạy tấng nạm
Hơ tấng lúng đình xình chau Ló
Mảy cắm kiu hủa khừ, tàn xờ chừ Nhà Khuyên nớ
80. Ới, từa nị xảm ổng xù kỉn pú kỉn quắn
Kỉn phớ tứ mắn tứ
Mứ phớ chừ mắn chẳm
Ới, chằng díp áu pịch má nùng xờ nựa
Tỉn xại tứ hài hoả, tỉn khoả tứ hài bọc
85. Áu tấng dàu tấng dả
Dù mướng Bổn lống tá
Dù mướng phạ lống dả
Lống ke xía cồm nặm nả
Lống ke xía cá nặm nắc
90. Lống cắp xải lộm bo cải
Cắp xải tải xải máu
Cặt tấng Phỉ Ện, Phỉ Pái, Phỉ Pơ Lớ
Ke tấng đạy tấng nạm
Ẳn cợ nhá hơ lán lực lán lản xàu hển
95. Ẳn khển nhá hơ lán lực lán lản dù má táng lẳng xàu hụ
Chớ nị
Xảm ổng xủ chằng đay áu tấng dàu tấng dả
Áu tấng đạp cốm hẻo tày ha
Áu tấng đạp cốm ca tày đổn lống
100. Lống tắt xải lộm hơ cải
Lống tắt đạy tắt nạm hơ hạt
Pắt chớ hơ đay chớ măn
Àn chớ hơ đay chớ đỉ
Mự đỉ chớ chằn chằng mới…
105. Mới xảm ổng xủ dù mướng Bổn xủng ca
Xảm ổng xủ dù mướng phạ mướng mọc xủng bảng
Áu tấng dàu tấng dả
Đạp cốm hẻo tày ha
Đạp cốm cha tày đổn lống
110. Lống chằng
Lống họt Ná Lạnh bo pục món
Ná Hón bo pục khau
Tau tắc nặm bo nhờ púc pông lọt
Táng nị vạy mỏ luổng cú àn táng tau chằng tau
115. Mỏ thau mỏ kè cú chằng àn táng lống
Xảm ổng chằng lống nớ
Chớ chỉ lống tắt xải lộm hơ cải
Tắt đạy tắt nạm hơ hạt
Ke cồm nặm nả, ke cá nặm nắc
120. Ke tấng Phỉ Ện, Phỉ Pái, Phỉ Pơ Lớ
Ke tấng đạy tấng nạm
Vạy mỏ mướng áu tau chằng tau
Mỏ thau mỏ kè àn táng lống chằng đay lống
Chớ xảm ổng chỉ lống
125. Nhá lống táng hỉn mánh con tò chốn lình
Chớ xảm ổng chỉ lống
Nhá lống táng mánh lù lì quan tải
Nhá lống táng cốc mạy tải
Nhá lống táng pải mạy đọc
130. Nhá lống táng mánh tỏm bọc pịch pưa
Bưa tỏm bọc dải dải
Xà lại pít pán ngái ỉn bọc, nhá lống
Lống táng ặn phít xải lộm mắn chỉ bo cải
Lống táng ặn tắt xải đạy xải nạm mắn chỉ bo hạt
135. Chớ chỉ lống tắt xải lộm, tắt đạy tắt nạm
Hơ ểm nhà xàu hơ mắn đay hạt
Vạy mỏ luổng àn táng tau chằng đay tau nớ
Chớ nị nớ
Họt chớ chỉ lống chằng tắt xải phạ dết chòng
140. Bòng xải phạ dết hú
Pắt chớ hơ đay chớ măn
Ăn chớ hơ đay chớ đỉ
Xảm ổng xủ lống táng nị
Mỏ luổng cú chằng đay dù thau
145. Tau táng nị mỏ thau cú chằng đay kỉn dửn dù dửn
Áu tấng dàu tấng dả
Áu tấng đạp cốm hẻo tày ha
Áu tấng đạp cốm cha tày đổn lống
Chằng đay lống nắm
150. Xảm xíp thẻo xải phổn xải đẹt
Pẹt xíp thẻo xải phổn xải lốm
Tốp pịch pển pịch chén
Tắt xải phạ dết chòng lống dớ
Bòng xải phạ dết hú
155. Lống tốc tồng khau hày mướng piếng lải vả
Lống xờ tồng khau ná mướng mỏ mướng piếng
Mướng xẻn pán hau họt
Táng hặn xảm ổng bo hế đay dù
Mù hặn xảm ổng bo hế đay xáu
160. Chằng mới, mới…
Mới tấng tạo bầng nặm bo lảy
Tạo bầng pháy bo may, ổng Ke ổng Khảy nớ
Ổng tủ viếng hướn Thẻn tại tủ tai
Hướn Thẻn xỏn lỏn xảm ổng xù
165. Khảy tồng khau hày mướng piếng lải vả má dớ
Tồng khau ná mướng piếng mừn xẻn pán khau
Tơ bo mứa, nửa bo hưn
Má đỏm ban Tặt luổng càu, mỏ càu chiềm láng
Má đỏm mướng chỉ tuộng nhì nhạc nhì nhau
170. Chằng má đỏm đăm lúng đình xình chau Ló
Mảy cắm kiu hủa khừ xờ chừ hướn Nhà Khuyên
Ới, chằng mới…
Mới xảm ổng xủ má tàng na táng nị
Chằng mới má nằng táng nị
175. Nhắng mí pú tấng mạc
Mí hạt mạc tấng cắm
Mới má hau nằng tằng xảm hả
Kỉn cắm pú hơ đay hỏm pạc
Kỉn cắm hạt cắm phón hơ đay hỏm có
180. Kẹo pú hơ xốp đảnh heo đảnh phén hười hười
Kỉn pú kỉn phón chớ nị
Mỏ mướng cú
Chỉ má mới áu mệ ểm xủ nớ
Mảy cắm kiu hủa khừ
185. Đăm lúng đình xình chau Ló
Tàn xờ chừ mè ểm Nhà Khuyên nớ
Nhỉn quám mỏ mới thực lục
Quám mỏ púc mè ểm xủ thực từn
Từn pượt xía phướng lái nả từn dớ
190. Từn pượt xía phá lái òn
Pượt xía cọm mạy hiền khẳn đẳm
Pượt xía cọm mạy hắm khẳn keo chú phỉ
Cuổng nớ mạy mí chòng chặt chòng chái mạy kèn chằng mới
Mới áu mè ểm ọc má nằng phèn quang phục xừa nón yển nớ
195. Chằng đay tỉn xại tứ mạt lái, tỉn khoả tứ mạt bọc
Chằng mới áu mè ểm xủ
Díp áu xừa phửn mờ ọc
Má nằng chóng luổng tì na tàng
Chóng quang tì piếng ẻo
200. Díp áu bong nặm nọi pổng lống
Khúc pạc khạc lái có xía la lừn
Tả chừn nằng bo nón
Mới má kỉn mạc khạc com
Kỉn pú chỏm xặng
205. Kỉn hưởng tấng cò
Kỉn nò tấng lắm
Kỉn cắm pú hơ đay hỏm pạc
Kỉn cắm mạc cắm phón hơ đay hỏm có
Kỉn pú hơ xốp đảnh tành phén hười hười
210. Kỉn pú kỉn phón
Chớ nị
Lản mè ểm Nhà Khuyên xủ nớ
Mỏ luổng cú đay mới áu lản ểm xủ
Tỉn xại tứ hài hoả, tỉn khoả tứ hài bọc
215. Xưa phửn đỉ pốc hủa chằng mới áu ểm xủ
Xà lại ọc tủ tải, xà lại ọc tủ hướn
Tốp tỉn lống tỉn đảy mạy và
Thàng tỉn lống hang đảy mạy xan chằng mới
Mới áu đăm lúng đình xình chau Ló
220. Tàn chừ ểm Nhà Khuyên má táng na tàng
Nghỉn mới cò má, nghỉn hả cò tau
Chằng mới xảm ổng xủ dù mướng Bổn xủng ca
Xảm ổng xủ dù mướng phạ mướng mọc xủng bảng
Tả lắc hau má mồng
225. Tả hùng hau má lé
Xé cánh tả lé kịu má bầng
Tả lắc xảm ổng hau má mồng
Mồng tè tơ lé mứa
Lé tè nửa lé tau
230. Xàu cà và mèn tẹ lẹo
Cánh mí tẹ lẹo
Mứng chệp dù mướng lùm tẹ lẹo
Xay mứng dù mướng piếng nhắng thẩng
Dàu dả mướng piếng má tá bo hòm bo đỉ
235. Mứng chằng váng xía lực xía phủa hặc
Váng cắm khau cắm pả
Váng xía ban xía mướng
Váng xía ai xía nọng xía họ xía đảng
Lống đảy xảy chại mứa pển đăm pển pảng
240. Chớ nị mạy lịt xàu chỉ xồng mứa pái phỉ tải
Xồng mứa xờ pảu xờ pù
Nhắng mí xảm ổng dù mướng Bổn xủng ca
Dù mướng phạ mướng mọc xủng bảng
Nhắng mí đạy mí nạm
245. Lỏ mí đạy mí nạm Phỉ Ện, Phỉ Pái, Phỉ Pớ Lở
Hơ mí xải pàn hì có
Xải pò hì đôn
Cồm nặm nả, cá nặm nắc
Chớ nị xảm ổng dù mướng Bổn xủng ca
250. Dù mướng phạ mướng mọc xủng bảng
Xàu chằng đăn xồng hưn lêm ẻo
Xỏng mứ keo lắm đạp xàu má
Chằng tắt xía tấng xải pàn hì có
Xải pò hì đôn
255. Ke tấng cồm nặm nả
Ke tấng cá nặm nắc
Cồm tấng ngà, cá tấng bở
Ke tấng Phỉ Ện, Phỉ Pái, Phỉ Pớ Lở
Ke tè hủa lống bà
260. Ke tè bà lống ẻo
Ẳn cợ nhá hển, ẳn khển nhá hụ
Tắt xải lộm hơ tải
Tắt xải đạy xải nạm hơ hạt
Ke tấng cồm nặm nả
265. Ke tấng cá nặm nắc
Ke tấng Phỉ Ện, Phỉ Pái, Phỉ Pớ Lở
Ke hơ ểm Nhà Khuyên xủ
Hơ tấng lực lải pản, lản lải cốn
Mạy o pục hủa phải
270. Ke hơ lực chái lực nhính lực khưởi
Ke hơ lản nhính lản chái
Ke hơ tấng chạm chắc phủa mình nón phảnh
Phủa pánh nón xang mứng nớ
Ẳn cợ nhá hển, ẳn khển nhá hụ
275. Ke tọt xía pháy, láy xía nặm
Áu xờ thăm mạy lưa pháy xủm
Noi nừng tàn dù nửa xàu chằng áu dàu áu dả mướng Bổn lống
tá
Xàu chằng áu dả mướng phạ lống dả
Ạp nặm hơ mứng chằng pển cốn đỉ
280. Vỉ hủa hau má chằng pển đăm lúng đình xình chau Ló
Mạy đíp chằng đay mứa xồng phỉ tải
Xồng mứa pảu mứa pù
Chớ nị
Pắt chớ đay chơ măn
285. Àn chớ đay chớ đỉ chớ chằn
Mự đỉ chớ chằn
Néo cú néo nộc yêng kỉn nhường mỏ mướng
Tày cháu cày nọi tỉn tằm
Lực mỏ lực nghé từn chạu
290. Hăm mạy hăm tọc tấng cốc
Lốc mạy lốc tấng xúm
Nhắng mí đạp cốm đạp Kẻo má
Tắt xải lộm hơ cải
Tắt đạy tắt nạm hơ hạt
295. Pắt chớ đay chớ măn
Àn chớ đay chớ đỉ chớ chằn
Mỏ cú chỉ đay
Mự đỉ chớ chằn
Mỏ cú chỉ ke tấng cồm nặm nả
300. Ke tấng cá nặm nắc
Ke tấng Phỉ Ện, Phỉ Pái, Phỉ Pớ Lở
Ke tè hủa lống bà
Ke tè bà lống ẻo
Tốm pái đổm pải coi
305. Pải tỉn pải mứ
Ẳn cợ nhá hển, ẳn khển nhá hụ
Hau hơ dảng, pảng hơ hạt nớ…
Vẳn hủa cú váng táng hủa hơ ca
Vẳn na cú má táng na hơ khảnh
310. Khảng dường pạ, ca dường lếch dường Hàn
Pủ phục mỏ cú đay nằng nửa
Kỉn cửa cú đay nằng còn
Phỉ xắng cò òn
Mỏ cú xưng tàu òn phả xưng hỏn òn đạp nớ
315. Tắt xải lộm hơ cải
Tắt xải đạy xải nạm hơ dảng, pảng hơ hạt nớ
Hà, hà, pắt chớ
*
(Chồ xỏ âm dương,
poi mói việc tắt khô mệnh mèn khất pày… Và xắp quám xển, và còi và xắm, xỏng mứ
tứ vảng lắm đạp tì na pủm, cốm đạp tào ọc nọc. Xờ xển xong chằng xỏ lè văm lè
ngải. Áu pí chia váng hơ nón lống, thim lè tếnh pí chia mèn đay lè văm lè ngải
xì việc chằng đay khất…)
*
À dố, chớ nị pắt chớ đay chớ măn
Àn chớ đay chớ đỉ
320. Nén pển néo nộc yêng mỏ mới tày chạu tỉn tằm
Tỉn kho lực mỏ lực nghé
Tày chạu cú pển lực bủn hướn Thẻn phộc lống
Áu tấng đạp cốc đạp cạy ca
Đạp cốc cha cạy lộn
325. Áu cà mướng Bổn cải ọc
Cộn áu cà mướng phạ hướn Thẻn lống mỏ
Hỏng xù mang áu lống
Lống tắt xải lộm hơ cải
Tắt xải tải hơ máu hơ hạt
330. Ke tấng cồm nắc nả
Ke tấng cá nắc nười
Ke tấng Phỉ Ện, Phỉ Pái, Phỉ Pớ Lở
Ke tấng nhừa tấng mạm
Ke tày hủa lống bà
335. Ke tày bà lống ẻo
Ke tọt xờ pháy, láy xờ nặm
Tắt xải lộm hơ cải
Tắt đạy tắt nạm hơ chỉ dăng
Lằm pàn chỉ hạt vạu
340. Hạt nớ…
Từa nị chằng ke tày hủa lống bà
Ke tày bà lống ẻo
Nhòi pái đỏm, pải coi, pải tỉn, pải mứ
Ẳn cợ nhá hơ hướn lực hướn lản pì nọng dù táng lẳng xàu hển
345. Ẳn khển nhá hụ nớ
Chớ nị xàu chằng áu dàu áu dả dù mướng Bổn lống tá
Dả lộm mướng phạ lống dả hơ
Ểm nhà xủ ạp nặm hơ đỉ
Vỉ hủa pển cốn mờ
350. Chằng áu dàu áu dả má ạp
Má dàu má dả hơ mứng
Hơ hòm kíp xíp đỉ xương càu
Ạp nặm pển cốn đỉ
Vỉ hủa pển lúng đình xình chau Ló
355. Mạy đíp chằng đay xồng mứa pải
Phỉ tải chằng xồng mứa pảu mứa pù
Mứa dù nắm mù nắm xúm
Yển kỉn yển dù
Tạu thù yển nón nớ
360. Chiên nị dàu dả hơ ểm nhà xủ
Cò hòm ịch khí dù đỉ chằng mới
Mới áu mảy cắm kiu hủa khừ
Đăm lúng đình xình chau Ló
Chằng ton áu Nhà Khuyên nớ
365. Chằng đay tóm tỉn hưn chằng đay lé vạc
Thạc tỉn hưn táng mạy xáng
Hím vạn chằng đay mới hưn kỉn chóng èn
Tèn chóng xủng chóng luổng
Phảnh na tàng chóng quang piếng ẻo
370. Mới má kỉn mạc khau cọm
Kỉn pú chọp nhăm
Kỉn nhừa tấng hò
Kỉn nò tấng lắm
Kỉn cắm pú hơ đay hỏm pạc
375. Kỉn cắm mạc cắm phón hơ đay hỏm có
Kỉn pú hơ đay xốp đảnh
Đảnh heo đảnh khỏn hược hược
Kỉn pú kỉn phón mỏ luổng chỉ áu
Áu kính Ểm Nhà hau dù cọm mứa nón
380. Xọn áu hau mứa dăng
Hau mứa nón dù cúp lái nả
Hau mứa nón dù phá lái luổng
Nón dù cọm mạy hiền khẳn đẳm
Cọm mạy hắm khẳn kèn
385. Chuông phỉ nón dù ni chỉ ha cày má ha kỉn
Nghỉn quám mỏ cộn chằng lục
Quám mỏ púc chằng từn nớ
Từn lạ mắn chỉ ải
Từn đải mắn chỉ mom
*
390. Chớ nị
Lực lản xàu đay kỉn bo tam lứm thù
Đay dù bo tam lứm cổng
Nhắng mí xình tếnh chóng, hỏng tơ làng
Nhắng mí na cày nhờ tố xủng hả
395. Tố mè mả, na mè pết nhờ lòng hạt nặm nóng
Pết mỏng lòng phóng nặm tiều
Pắt cày nhờ pảy tỉ, pết pí pảy ha
Khi mắn vít hơ mè pả tết
Tết kỉn tết lòng hạt
400. Chạt kỉn chạt lòng vắng
Cắm kỉn đỉ nhắng lỏ xương càu
Áu má tôm mo tóng xúc đỉ
Xúc đỉ dường bọc tảnh
Xúc đảnh dường bọc cớ đửa
405. Xúc hảo hừa pừa xừa Thẻn nón
Vợt xờ đông tỉm đông
Công xờ biền tỉm biền
Chịn nhán chịn áu xờ tòn
Chịn òn chịn áu xờ cắm
410. Xàu mứa pựt pán lái
Mứa ngải pán bọc
Tắt tỏng chỉnh tơ xuổn
Tắt tỏng nguốn na tàng
Má tành pển cộ pển lạp
415. Phượng hạp pển pán dết kiu
Pán ké mí hưởng hạu
Pán lau mí hưởng hỏm
Nhỏ má tằng xảm hả
Chiên nị lắm mỏ chằng má mới
420. Mới áu xảm ổng xủ dù mướng Bổn xủng ca
Xảm ổng xủ dù mướng phạ mướng mọc xủng bảng
Tạo bầng nặm bo lảy
Bầng pháy bo may
Ổng Ke, ổng Khảy, ổng Tủ Viếng tếnh hướn Thẻn tại nớ
425. Chằng xuồi na hơ đỉ
Xuồi mứ hơ kiêng
Tào na mứa hả
Tả khoả mứa xù cốc
Pển hạn mí hưởng pán hưởng kiu
430. Mứ xại chằng đay khằm thù ngá
Mứ khoả chằng đay bải chen lau
Kỉn lau mí nặm cảnh
Kỉn lánh mí nặm lượt
Lẻ ượt dù táng nửa
435. Cửa vản kếm táng tơ
Cốc thù xuôi hảu quái
Pải thù lẻm ngá chạng
Kỉn tấng na cày đẳm
Kỉn tấng lắm cày thấc cày nhờ
440. Kỉn tấng na cày thấc cày nhờ tò nhúng
Xủng quà tấng mè hàn
Kỉn tấng na pết nhờ lòng hạt nặm nóng
Pết mỏng lòng phóng nặm tiều
Kỉn tấng hủa tấng hảng, tấng cáng tấng lịn
445. Kỉn cắp tắp hỏng kỉn òn
Tòn xay hỏng kỉn mắn, cắp kím hỏng kỉn đỉ
Cắm đở đỉ chằng chòn cẳn kẹo
Cắm đở khảnh đở hèo cái xía
Mốc kỉn mốc nhá họng
450. Tọng kỉn tọng nhá cháng
Cốc thù xuôi hảu quái
Pải thù lẻm ngá chạng
Ngạng thù pản hả kỉm chằng mới
Mới xảm ổng xủ dù mướng Bổn xủng ca
455. Mướng phạ mướng mọc xủng bảng
Lau mết mí lau cuổng bẻ
Ché mết mí ché cuổng âm
Kỉn tấng chen lau vàng khổm niểu
Chen lau xiểu khổm òn khổm đỉ
460. Pả đì pả tết, lau khổm phết khổm ọc
Khổm pảy Pú Nhí áu tạu
Chằng đay kỉn tày chạu má ngái
Kỉn cà xải má cằm
Cắm đở đỉ xảm ổng chằng pá cẳn kẹo
465. Cắm đở khảnh đở hèo cái xía
Kỉn áu đỉ chằng chuốn cẳn ọc
Kỉn áu bọc chằng chuốn cẳn cụm
Cụm áu đăm lúng đình xình chau Ló
Mảy cắm kiu hủa khừ
470. Tàn chừ hướn Nhà Khuyên
Phổn tốc hơ xàu nỏ chù na
Phạ họng hơ xàu mí nỏ chù cốn
Pảy táng chạu phỉ cải
Pảy táng xải phỉ vện
475. Tiềng cứn nón tằm
Tiềng cằm kỉn yển nón yển
Lực lản dù má táng lẳng
Cụm áu xì xảu phốc, hốc xảu tăng
Bo nón tùng kỉn yển
480. Lếch nọi nhá hơ tốc đảy
Xảnh pháy nhá hơ tốc làng
Cụm áu xàu nớ…
Phổn tốc mí nỏ chù na
Phạ họng mí nỏ chù cốn
485. Nhá xắp phớ pảy
Nhá xảy phớ ọc nớ
Vẳn hủa dù cốn khảnh dường pạ
Ca dường lếch dường khảng
Pảy tơ mứa nửa, pảy lồng dường phửn chiến
490. Má liến dường phửn xạt
Nhá vin tò mịt ngá
Nhá chạc tò mịt khau phang
Xỏng xang tò cẳn pọm cẳn
Chằng cụm áu liệng pết liệng cày tỉm tùm mạy xáng
495. Mủ mả tỉm háng mạy kèn ngộc
Ngúa quái tỉm tèn pú xủng
Dết khau hày huống nả
Dết khau ná huống cọm
Cụm áu lực lải pản, lản lải cốn
500. Dết cốn pển cốn chiền láng
Dết quản pển quản chiến tới hặn thau
Dết ngấn hển ngấn xờ tày đẳm
Dết cắm hển cắm xờ tày le
Dết mứ xại nhá ọc mứ khoả
505. Dết mứ háu mứ há nhá ọc mứ pườn mứ tàn
Hơ xàu dù má táng lẳng dết ẳn đở cò hơ đay
Chạy ẳn đở cò hơ pển
Đay xương pạc mỏ vạu nhỏ
Pạc cú nhắm, quám cú khất
510. Ới, xiểng liếng
Chớ nị chằng mới
Mới mứa xảm ổng mướng Bổn kỉn nhừa
Thực kỉn nhừa nửa, chằng mới kỉn cà thuôi khau hày Thẻn đả
Cắm khau ná Thẻn tành
515. Kỉn khau nhắng mí nặm cảnh
Kỉn lánh nhắng mí nặm lượt
Lẻ ượt dù táng nửa
Cửa vản kếm táng tơ
Chằng mới, mới kỉn tấng chịn cày đẳm
520. Kỉn tày lắm pết nhờ
Kỉn tày chạu má ngái
Kỉn tày xải má cằm
Mốc đở bo kỉn, xảm ổng thực kỉn hơ lửa
Kỉn nhừa cá có bo hế kỉn ìm thực kỉn hơ ìm
525. Kỉn hơ ìm tọng lửa
Kỉn hơ xứa tọng quang
Chớ
nị kỉn cò chỉ lẹo
Pheo cò chỉ tuột
Kỉn tắp lải chỉ bừa
530. Kỉn tặm từa chỉ chắng
Kỉn bo mết láng mỏ nộp mứa cộ pển hảm
Nộp mứa pán pển kiệu
Chen lau vàng cú niểu
Chen lau xiểu cú mồng
535. Nộp mứa na cày đẳm
Lắm pết nọi pết nhờ
Thuôi khau hày kèn nả
Nộp pú tấng hạt
Nộp mạc tấng cắm
540. Nộp mứa xù mướng Bổn xủng ca
Nộp mứa xờ mướng phạ xủng bảng nớ
Kỉn bo mết tắt áu mạy má hảm
Tắt áu cán má hạp
Kỉn ìm mộm chằng quàng thù váng
545. Vàng tủ ọc
Chớ lống chỉ lống táng cột
Chớ lột chỉ lột táng xừ
Lống táng cột, lột táng xừ
Mỏ luổng cú chằng đay dù thau
550. Mỏ thau mỏ kè chằng đay kỉn dửn dù dửn
Mỏ luổng cú chỉ tắt xải phạ dết chòng
Bòng xải phạ dết hú
Hơ xảm ổng xủ dù mướng Bổn xủng ca
Dù mướng phạ mướng mọc xủng bảng
555. Áu tấng cộ phưởn hảm
Áu tấng pán mủ kiệu
Áu tấng pú tấng hạt
Áu tấng mạc tấng cắm
Áu tấng đạp cốm cằm tày ha
560. Áu tấng đạp cốm cha tày đổn
Tắt xải phạ dết chòng
Bòng xải phạ dết hú
Mới tày xảm xíp thẻo xải phổn xải đẹt
Pẹt xíp thẻo xải phổn xải lốm
565. Tốp pịch mí pìn chén hưn mướng Bổn xủng ca
Hưn mướng phạ mướng mọc xủng bảng
Mứa họt dao chằng đay chướn
Mứa họt hướn chằng đay dù
Mứa cà ông Tủ Viếng, hướn Thẻn ụn tủ tai
570. Ụn tủ tai hướn Thẻn xỏn lỏn
Mứa họt dao chằng hạn, áu tấng cộ pển hảm
Áu chịn pán mủ kiệu
Áu mứa vạy tếnh hinh nhá hơ méo bà
Vạy tếnh xà nhá hơ méo pỉn
575. Mự pục kỉn khau ùn chạu kỉn ngái
Áu tấng đạp cốm cằm
Áu tấng đạp cốm cha tày đổn
Mứa cò mứa vạy dù hống
Lống cắp xải lộm hơ cải
580. Cắp xải tải xải máu
Hơ đăm lúng đình xình chau Ló
Mảy cắm kiu hủa khừ
Dù táng nửa chừ ểm Nhà Khuyên
Hơ mạc mờ nhá láo
585. Pạc kháo nhá thẩng
Hau hơ dảng, pảng hơ hạt
Hạt, cụm đay dua, cua đay dùm
Cụm!...
./.
CỞI SỐ MỆNH
* Phần dịch nghĩa: Cởi
số mệnh
À dơ… Bây giờ ngày thấp tiếp ngày đẹp
Mo Mường được ăn trầu sẽ đem về biếu
Được ăn cau sẽ lấy cau đến nhờ đến xin
Bây giờ
05. Có tên trong gia đình con cháu
Có tiếng tăm sợi chỉ vàng cuốn đầu cây văng[1]
Đẳm tổ tiên lớn họ Lò
Người nằm đây tên là bà[2] […]
Nay đã gọi đúng tên
10. Trồng cây mường dưới đã cao lên đến Bôn làm cữ
Ở mường bằng đã thành tốt
Chống gậy về mường trũng ăn nên ở nên
Nước đổ không hốt được, hết ngày không kéo được
Ngày cuối không ở lại thêm được
15. Ơi, ông cụ kị chia mệnh Nen[3]
Then phía trên chia Nen được quãng đời
Đau mường trũng còn khỏi
Sốt mường trũng còn lành
Mới bỏ đi miếng cơm miếng cá
20. Lo có dớp có hạn
Bây giờ mới có dây Pỏ[4]
đến buộc che mâm[5]
Dây gai đến buộc che Bôm[6]
Ngại rằng có dớp có hạn ám vào con vào cháu
Có điềm thì e không lành
25. Che cùng tấm đan thì nó vững
Họ mới lấy trầu lấy vôi cho Mo Mường về biếu
Lấy cau lấy vôi cho Mo Mường về lạy về xin
Mới lấy về cùng ba mươi tầng dây mưa dây nắng
Cùng tám mươi dây gió dây mưa
30. Vỗ cánh thành cánh nhẹ bay lên
Qua cánh đồng lúa nương mường bằng bông dày
Đồng lúa cấy mường bằng lắm đám
Có mâm cơm về mường Bôn cao vút
Lên mường trời mường sương cao xanh
35. Mới về nơi Viềng[7]
ngăn nhà Then mấp mô
Nhà Then san sát nhấp nhô
Lấy trầu vào để biếu
Lấy cau về đặt về xin
Nay xin mời, mời bà […]
40. Mời đến ông Kè, ông Kháy[8]
Ơi, Tạo xem nước, nước không chảy
Tạo xem lửa không cháy
Ông Kè, ông Tạo nhé
Ông Cửa Viềng, ông Cửa Tài[9],
ông Then ở xen nhau
45. Ba người các ông đi uống rượu, Mo Mường tôi đã đến
Các ông đi uống rượu, Mo Mường tôi mời đến
Ngủ say thì tôi mời thức dậy
Mời ba ông, xin mời để tôi xuống thưa
Mời hai Vả[10]
rồi tôi sẽ xuống nói
50. Có điềm gở e không tốt
Thời với kỳ là ngày vững
Có ngày thấp thì tiếp ngày đẹp
Đẳm tổ tiên lớn họ Lò
Ơi, bà đây tên là […]
55. Con cháu ở mường dưới, mường trũng
Cho ăn cơm mường dưới đã no
Ăn hạt muối mường bằng đã đủ
Nước đổ không hốt được
Ngày cuối không ở lại thêm được
60. Cụ kị đã chia ranh giới đất
Then phía trên chia Nen được quãng đời
Ngoảnh mặt lên trời cao về ở
Ăn một thân lo có dớp, có hạn
Còn có dây gai cuốn cổ
65. Dây cây Pỏ cuốn chân
Điềm gở còn thấy
Cái hại còn biết
Bây giờ mới được phần canh ngọt
Ngọt về tận mường Bôn cao vút
70. Ngọt về tận mường trời cao xanh
Thấy lo bởi có gông cây dày, cùm gỗ nặng
Gốc cây riềng, cuống liền lá
Mới dồn cả ba các ông xuống kèm
Kèm cả dây ngã và dây chết, dây dớp và dây hạn
75. Cởi đi cả gông cây dày, cùm gỗ nặng
Cởi đi cả Phi Ện[11],
Phi Pai[12],
Phi Pơ Lớ[13]
Cởi cả dớp cả hạn
Cho cả Đẳm tổ tiên lớn họ Lò
Sợi chỉ vàng cuốn đầu văng, bà […] nhé!
80. Ơi, bây giờ ba vị các ông hút thuốc lào
Ai ăn thì tuỳ người
Tay ai cầm họ tự liệu
Ơi, nay mới lấy cánh về lắp vào thân
Chân trái mang giày vằn, chân phải mang giày hoa
85. Lấy cả thuốc cả thang
Trên mường Bôn xuống bôi
Trên mường trời xuống chữa
Xuống tháo đi gông cây dày
Xuống tháo đi cùm gỗ nặng
90. Xuống kèm dây ngã không qua
Kèm dây chết dây mê
Ngăn đi cả Phi Ện, Phi Pai, Phi Pơ Lớ
Cởi cả dớp cả hạn
Điềm gở đừng cho các con các cháu thấy
95. Điều Khên[14]
đừng cho các con cháu ở lại sau chúng biết
Bây giờ
Ba vị các ông mới lấy cả thuốc cả thang
Lấy cả gươm lưỡi xanh xuống giết
Lấy cả gươm lưỡi sắc xuống chém đứt lìa
100. Xuống cắt dây ngã cho qua
Xuống cắt dây dớp dây hạn cho đứt
Chọn giờ cho được giờ vững
Tính giờ cho được giờ lành
Ngày lành giờ tốt nay xin mời bà […]
105. Mời ba vị các ông ở mường Bôn cao vút
Ba vị các ông ở mường trời mường sương cao xanh
Lấy cả thuốc cả thang
Gươm lưỡi xanh xuống giết
Gươm lưỡi sắc xuống chém đứt lìa
110. Xuống rồi thì
Xuống đến Nà Lạnh[15]
không trồng dâu
Nà Hòn[16]
không trồng lúa
Vào múc nước không cần bắc máng
Đường này để Mo Luông tôi tính đường đi mới đi
115. Mo già tôi tính đường xuống
Ba vị các ông mới xuống nhé
Lúc xuống sẽ cắt dây ngã cho qua
Cắt dớp cắt hạn cho đứt
Cởi gông cây dày, cởi cùm gỗ nặng
120. Cởi cả Phi Ện, Phi Pai, Phi Pơ Lớ
Cởi cả dớp cả hạn
Để Mo Mường lấy đi mới được đi
Mo già tính đường xuống mới được xuống
Lúc ba vị các ông xuống
125. Đừng xuống đường đá vỡ thành hòn như bậc cửa
Lúc ba vị các ông xuống
Đừng xuống đằng bọ Lù Lì[17]
hay chết
Đừng xuống phía gốc cây gỗ chết
Đừng xuống phía ngọn cây gỗ mục
130. Đừng xuống phía con bọ hay đậu hoa Pịch Pừa[18]
Bướm đến đậu hoa rập rờn
Hại nỗi nhiều người bỏ mâm trưa để chơi hoa, chớ xuống
Xuống đường đấy nhầm dây ngã thì không qua được
Xuống đường đấy cắt dây dớp dây hạn thì không đứt
135. Lúc xuống để cắt dây ngã, dây dớp và dây hạn
Để bà nội về cho nó được đứt
Để Mo Luông tính đường đi thì mới được đi
Bây giờ nhé
Đến lúc xuống mới cắt dây trời làm khe hở
140. Khoét dây trời ra thành lỗ
Chọn giờ cho được giờ vững
Định giờ được giờ tốt
Ba vị các ông xuống đường này
Thì Mo Luông tôi mới sống được lâu
145. Đi đường này thì Mo già tôi mới được ăn nên ở nên
Lấy cả thuốc cả thang
Lấy cả gươm lưỡi xanh xuống giết
Lấy cả gươm lưỡi sắc xuống chém đứt lìa
Mới được xuống theo
150. Ba mươi dải dây mưa dây nắng
Tám mươi dải dây gió dây mưa
Vỗ cánh thành cánh nhẹ bay lên
Cắt dây trời làm khe hở xuống nhé
Khoét dây trời ra thành lỗ
155. Qua cánh đồng lúa nương mường bằng bông dày
Đồng lúa cấy mường Mo mường bằng
Mường mười vạn[19]
mâm cơm vào tới
Đường đấy ba vị các ông không hề được nghỉ
Đến chỗ đấy đám ba vị các ông không hề được ngơi
160. Nay tôi mời, xin mời bà […]
Mời cả Tạo ngó nước không chảy
Tạo ngó lửa không cháy, ông Kè ông Kháy nhé
Ông Cửa Viềng, ông Then, ông Cửa Tài
Nhà Then ba vị các ông ở xen nhau
165. Mở cánh đồng lúa nương mường bằng bông dày
Đồng lúa ruộng mường bằng vạn nghìn[20]
mâm cơm
Phía dưới không về, phía trên không lên
Về với Bản Tặt[21]
lối cũ, Mo cũ từ xưa
Đến với mường nói đi nói lại vòng vo
170. Mới đến với Đẳm tổ tiên lớn họ Lò
Sợi chỉ vàng cuốn đầu văng nhà bà […]
Ơi, nay xin mời bà
Mời ba vị các ông đến thay mặt phía này
Mới mời đến ngồi phía này
175. Còn có trầu và cau
Có trầu têm thành miếng
Mời đến ngồi vào ghế ba chân[22]
Ăn miếng trầu cho thơm miệng
Ăn miếng cau miếng vôi cho thơm họng
180. Nhai trầu cau cho răng đỏ môi đỏ tươi hồng
Ăn trầu ăn cau giờ này
Mo Mường tôi đây
Sẽ đến mời bà của các ông nhé
Sợi chỉ vàng cuốn đầu cây văng
185. Đẳm tổ tiên lớn họ Lò
Người đang nằm đây mang tên là bà […]
Nghe tiếng Mo mời thì tỉnh giấc
Nghe tiếng Mo thúc thì dậy
Dậy lật giở đi chăn phủ dày nhé
190. Dậy lật giở đi chăn hoa mỏng
Lật giở ra tấm ván quan tài gỗ xoan đậy kín
Lật giở ra tấm ván quan tài gỗ dổi đỡ ma
Trong lòng gỗ có khe tơ nếp vải mới mời
Mời bà ra ngoài ngồi nệm dày chiếu đẹp ngủ yên nhé
195. Mới thấy chân trái đi tất vằn, chân phải đi tất hoa
Mới mời lấy bà của các ông
Kéo lấy tấm nệm mới đem ra
Đến ngồi giường lớn bên cạnh cửa
Giường rộng cao ngang hông
200. Nhón lấy ống nước nhỏ nhấc về
Súc họng súc miệng nhổ hết ra ngoài
Mắt thao láo ngồi yên không nằm
Mời đến ăn cau quả non
Ăn trầu trên chóp giàn
205. Ăn hương nhang cả tàn
Ăn măng, ăn cả củ
Ăn miếng trầu têm cho thơm miệng
Ăn cau ăn vôi cho thơm họng
Ăn trầu cho răng đẹp môi đỏ hồng tươi
210. Ăn trầu cau và vôi
Bây giờ
Các cháu bà […] , các vị nhé
Mo Luông tôi xin được mời các vị
Chân trái mang giày vằn, chân phải mang giày hoa
215. Áo đẹp trùm đầu, nay mới mời các vị
Hại nỗi ra cửa chết, giận nỗi ra cửa nhà
Nhấc chân xuống bậc thang gỗ Vả[23]
Thả chân xuống bậc thang gỗ Sổ mới mời
Mời Đẳm tổ tiên lớn họ Lò
220. Người chết tên là bà […] về phía cửa sổ
Nghe mời thì đến, nghe gọi thì về
Mới mời ba ông ở mường Bôn cao vút
Mời ba ông ở mường trời mường sương cao xanh
Mắt sắc thì vào trông
225. Mắt sáng thì vào liếc
Nghiêng mắt liếc thật kỹ rồi đến ngó
Mắt sắc ba ông vào để nhìn
Nhìn từ dưới liếc đi
Liếc từ trên liếc lại
230. Họ mới nói rằng phải rồi
Rằng là đúng rồi
Bà bị đau ở mường bằng thật đấy
Cơn ốm của bà là ở mường bằng là có
Thuốc thang của mường bằng về chữa không khỏi
235. Bà mới bỏ đi chồng yêu và con quý
Bỏ đi cá, bỏ đi cơm
Bỏ đi cả bản cả mường
Bỏ đi anh em và họ hàng
Để xuống thang ngoặt chân đi thành Đẳm tổ tiên
240. Bây giờ cầm cây gỗ róc cành chỉ tiễn về phía ma
Tiễn bà về với tổ tiên Pàu[24]
với Pủ[25]
Còn có ba ông ở mường Bôn cao vút
Ở mường trời mường sương cao xanh
Còn có dớp có hạn
245. Ngại việc có dớp có hạn từ Phi Ện, Phi Pai, Phi Pơ Lớ
Để cho có dây gai buộc che cổ
Có dây cây Pỏ buộc che gáy
Gông gỗ dày, cùm gỗ nặng
Bây giờ ba ông ở mường Bôn cao vút
250. Ở mường trời mường sương cao xanh
Họ mới luồn lên theo đường lưng
Hai tay cầm chắc thanh gươm họ tới
Họ mới cắt đi dây gai buộc che cổ
Cắt đi dây Pỏ buộc che gáy
255. Cởi cả gông gỗ dày
Cởi cả cùm gỗ nặng
Gông gỗ còn nguyên cành, cùm gỗ còn nguyên lá
Cởi luôn cả Phi Ện, Phi Pai, Phi Pơ Lớ
Cởi từ đầu xuống vai
260. Cởi từ vai xuống hông
Điều gở đừng thấy, điều Khên đừng biết
Cắt đi dây ngã cho chết
Cắt đi dây hạn dây dớp cho đứt
Cởi cả gông gỗ dày
265. Cởi cả cùm gỗ nặng
Cởi cả Phi Ện, Phi Pai, Phi Pơ Lớ
Cởi đi cho bà […] của các ông
Cho cả con nhiều lứa, cháu nhiều lớp tuổi
Cho cây sậy mọc đầu phai
270. Cởi cho con gái, con trai, con rể
Cởi cho cháu gái cháu trai
Cởi cho cả người chồng cận kề nằm ngủ
Là chồng yêu ngủ chung cùng bà đấy nhé
Điều gở đừng thấy, điều Khên đừng biết
275. Cởi ra bỏ vào lửa, cho trôi theo nước
Cho vào hang của cây Lưa[26]
đốt lửa
Chốc nữa họ mới lấy thuốc thang từ mường Bôn xuống bôi
Người ta lấy thuốc thang từ mường trời xuống chữa
Tắm nước cho bà thành người sạch sẽ
280. Chải đầu cho bà thành Đẳm tổ tiên lớn họ Lò
Cây đòn tươi[27]
mới đem về tiễn ma
Tiễn bà về tổ tiên với Pàu với Pủ
Bây giờ
Chọn giờ được giờ vững
285. Lựa giờ được giờ tốt giờ lành
Vào ngày đẹp giờ hay
Nòi tôi là nòi chim yểng ăn nhờ Mo Mường
Từ thuở con gà nhỏ chân thấp
Con của Mo của Nghè[28]
thuở xưa
290. Chặt cây chặt cối phải chặt cả gốc
Nhổ cây phải nhổ cả bụi
Còn có đây gươm sắc từ Mường Kinh
Cắt dây ngã cho qua
Cắt dớp cắt hạn cho đứt
295. Chọn giờ được giờ vững
Lựa giờ được giờ tốt giờ lành
Mo tôi thường lấy được
Ngày đẹp giờ hay
Mo tôi sẽ cởi cả gông gỗ dày
300. Cởi cả cùm gỗ nặng
Cởi cả Phi Ện, Phi Pai, Phi Pơ Lớ
Cởi từ đầu xuống vai
Cởi từ vai xuống hông
Cởi từ đầu ngửi đến ngón út
305. Đến chót mũi bàn tay bàn chân
Điều gở đừng thấy, điều Khên đừng biết
Vào cho chắc, lễ cho đứt nhé…
Vía trên đầu tôi để phía trên cho mạnh
Vía mặt tôi ra trước mặt cho cứng
310. Mạnh như dao, cứng như sắt người Hán
Trải chiếu thì Mo tôi được ngồi trên
Ăn uống thì tôi được ngồi trước
Ma quỷ cũng phải sợ Mo tôi
Như con rùa sợ ba ba, như con don sợ kiếm
315. Cắt dây ngã cho qua
Cắt dây dớp dây hạn cho gọn, lễ cho đứt nhé
Hà, hà, chọn giờ!
*
(Đoạn
xin âm dương: đoán xem việc cắt số mệnh đã đứt chưa. "Hà... Hà... Hà"...
Đây là lời Mo nói khấn, nói thì thầm và nhanh, hai tay cầm ngang thanh gươm để
lưỡi sắc gươm hướng ra ngoài. Khấn xong thì Mo xin âm dương kiểm tra, nếu tung
2 thẻ âm dương xuống trên quạt giấy được quẻ sấp ngửa là lễ làm đã dứt điểm).
*
À dô, bây giờ chọn giờ được giờ vững
Lựa giờ được giờ lành
320. Nòi tôi là nòi chim yểng Mo mời từ thuở chân thấp
Phận nghèo con ông Mo ông Nghè
Từ thuở tôi mới thành con vía của nhà Then ban xuống
Lấy cả gươm gốc gươm đủ cứng
Gươm gốc cứng từ ngọn đến chuôi
325. Lấy từ mường Bôn đi ra
Thúc lấy cả mường trời mường Then xuống để mo
Của ai tự mang xuống
Xuống cắt dây ngã thì cho qua
Cắt dây chết thì cho đứt
330. Cởi cả gông gỗ dày
Cởi cả cùm gỗ nặng
Cởi cả Phi Ện, Phi Pai, Phi Pơ Lớ
Cởi cả thịt và bạc nhạc
Cởi từ đầu xuống vai
335. Cởi từ vai xuống hông
Cởi rồi bỏ vào lửa cho cháy, thả vào nước cho trôi
Cắt dây ngã cho qua
Cắt dớp cắt hạn rồi sẽ nghỉ ngơi
Lặp lại rồi sẽ hết lời
340. Thiêng nhé!...
Bây giờ sẽ cởi từ đầu xuống vai
Cởi từ vai xuống hông
Buông cho từ đầu ngón út, mút bàn tay bàn chân
Điều gở đừng cho nhà con cháu, anh em ở lại sau họ thấy
345. Điều Khên thì đừng biết
Bây giờ họ mới lấy thuốc thang trên mường Bôn xuống bôi
Lấy thuốc ngã của mường trời xuống chữa
Bà được tắm nước cho sạch sẽ
Chải đầu làm người mới
350. Mới lấy nước thuốc thang đến tắm
Đến bôi đến thoa cho bà
Cho lành ngay lập tức bằng mười như cũ
Tắm nước thành người sạch
Chải đầu rồi thành Đẳm tổ tiên lớn họ Lò
355. Cây đòn tươi sẽ tiễn về phía ngọn
Người chết thì tiễn về với tổ tiên Pàu và Pủ
Về ở với đám họ đám hàng
Sẽ an yên ăn ở
Chống đũa yên giấc ngủ nhé
360. Nay đã có thuốc thang đến cho bà của các ông
Được lành lại nhẹ nhõm rồi mới mời
Mời sợi chỉ vàng quấn đầu cây văng
Đẳm tổ tiên lớn họ Lò
Mới đến đón lấy bà […] nhé!
365. Mới được dồn chân đi lên rồi liếc lại
Nhấc chân lên phía cây Xang[29]
Ở rìa nước mới được mời lên ngự giường én[30]
Ngự trên đỉnh giường rộng giường cao
Giường đặt bên cửa sổ cao ngang hông
370. Mới đến ăn miếng cau vào Cọm[31]
Ăn trầu têm vừa miếng
Ăn thịt cả gói
Ăn măng cả củ
Ăn miếng trầu têm cho thơm miệng
375. Ăn miếng cau với vôi cho thơm họng
Ăn trầu cho môi đỏ
Cho răng đẹp môi đỏ như son
Ăn trầu ăn vôi rồi Mo Luông sẽ lấy
Đưa thân xác bà vào trong Cọm để ngủ
380. Cuộn lấy vào đó rồi bà nghỉ
Vào ở đó đội nón hoa dày
Vào nằm đó đắp chăn hoa rộng
Nằm trong Cọm gỗ xoan thớ đen
Trong Cọm gỗ dổi thớ cứng
385. Giữ Phi nằm ở đây sẽ có cỗ gà mang cho ăn
Nghe lời Mo vực thì mời dậy
Nghe lời Mo thức thì mới tỉnh dậy nhé
Dậy vậy thì sẽ buồn
Dậy không thì sẽ tủi
*
390. Bây giờ
Con cháu được ăn thì không dám quên đũa
Được ở thì không dám quên công ơn
Còn có của cải trên giường, đồ đạc dưới gầm sàn
Còn có con gà to chân cao
395. Có con chó, có con vịt béo biết xuôi dòng lũ
Con vịt đen[32]
xuôi dòng nước xiết
Bắt gà to đến mổ, bắt vịt béo vặt lông
Ruột nó ném ra cho con cá láy
Cá láy ăn rồi cá xuôi ghềnh
400. Cá Chạt[33]
ăn rồi Chạt xuôi về vũng suối
Miếng ăn ngon còn phải lo như thuở cũ
Lấy về luộc ở nồi đồng cho chín
Chín kĩ như hoa dưa
Chín đỏ như hoa nưa
405. Chín sáng hồng như tấm nệm Then nằm
Vớt ra thúng đầy thúng
Dồn vào Biển[34]
đầy Biển
Thịt dai thì xâu thành từng chuỗi
Thịt mềm thì xâu thành từng miếng
410. Họ về lật mâm sặc sỡ
Về đặt mâm hoa
Cắt lá dong ngoài vườn
Cắt lá chuối Nguôn[35]
cạnh cửa sổ
Về sắp thành cỗ thành hàng
415. Súc thịt vai thành mâm thành cuộn
Mâm rượu cần có khói hương quyện
Mâm rượu siêu có hương thơm
Nhấc đến đặt ghế ba chân
Bây giờ Mo đích thân đến mời
420. Mời đến ba ông ở mường Bôn cao vút
Ba vị các ông ở mường trời mường sương cao xanh
Tạo ngó nước không chảy
Tạo ngó lửa không cháy
Ông Kè, ông Kháy, ông Tu Viềng trên nhà Then nhé
425. Mới đến rửa mặt cho sáng
Rửa tay cho sạch
Quay mặt sang phía này
Mắt phải hướng về phía gốc
Nên hạn có hương cây hương vòng
430. Tay trái mới cầm lấy đũa ngà
Tay phải nâng chén rượu
Uống rượu có canh nước
Bữa tối có tiết canh
Đĩa ớt ở góc trên mâm
435. Muối mặn ngọt ở góc dưới
Gốc đũa thuôn sừng trâu
Ngọn đũa thon như ngà voi
Ăn cả đầu[36]
gà đen
Ăn cả con gà trống gà béo
440. Ăn cả đầu gà trống gà béo to bằng chim công
Cao hơn cả con ngan
Ăn cả đầu con vịt béo lội nước xuôi ghềnh
Con vịt đen xuôi dòng nước xiết
Ăn từ đầu về đuôi, ăn cả cằm cả lưỡi
445. Ăn cùng với gan là thứ ăn ngon
Khúc ruột ăn bùi, quả tim ăn bổ
Miếng nào ngon thì cùng nhai
Miếng nào dai thì cùng nhả
Lòng ăn lòng đừng réo[37]
450. Dạ ăn dạ đừng rên
Gốc đũa thuôn sừng trâu
Ngọn đũa thon như ngà voi
Cầm chéo đũa như gọng kìm, mời nhé…
Mời ba vị các ông ở mường Bôn cao vút
455. Ở mường trời mường sương cao xanh
Rượu hết thì có rượu trong be
Chè hết thì có chè trong ấm
Uống cả chén rượu Vảng[38]
đắng dẻo
Chén rượu siêu đắng nhẹ đắng nồng
460. Cá Đỉ[39],
cá láy, rượu đắng nồng đắng ra
Đắng đến tận núi Pu Nhi[40]
lấy Tạu[41]
Mới được uống từ sáng đến bữa trưa
Uống từ trưa đến chập tối
Miếng nào ngon ba ông cùng rủ nhau nhai
465. Miếng nào dai và cứng ba ông cùng bảo nhau nhổ bỏ
Ăn thấy ngon mới rủ nhau ra
Ăn thấy thơm[42]
mới rủ nhau phù hộ
Phù hộ cho Đẳm tổ tiên lớn họ Lò
Sợi chỉ vàng quấn đầu cây văng
470. Người chết đây tên là bà […]
Mưa rơi cho đến khắp đủ mặt
Sấm động cho nó khắp mọi người
Đi đường buổi sáng ma đã qua rồi
Đi đường buổi trưa ma không ngó đến
475. Nửa đêm ngủ lặng ngắt
Nửa buổi chiều ăn ngủ an yên
Con cháu ở lại sau được độ
Hãy độ bốn cột đặt, sáu cột dựng
Không lo chuyện ngủ chuyện ăn
480. Trẻ nhỏ đừng để bị rơi thang
Tia lửa đừng cho rơi xuống gầm sàn[43]
Hãy phù hộ chúng nhé!...
Mưa rơi cho đến khắp đủ mặt
Sấm động cho nó khắp mọi người
485. Đừng làm cho ai phải bỏ đi
Đừng đuổi ai ra ngoài
Vía đầu ở trên thân mình cứng như cái dao
Mạnh như sắt như gang
Đi xuống dưới, lên trên, đâu cũng thông suốt như tấm Chiên
490. Tiếp nối với nhau như tấm Xát
Đừng có rụng đi bằng hạt vừng
Đừng có rơi ra bằng hạt kê
Hai phía bằng nhau cân nhau
Mới phù hộ cho nuôi gà vịt đầy lồng cây Xang
495. Nuôi chó lợn đầy máng gỗ trai
Trâu bò thả đầy sườn đồi
Trồng lúa rẫy được bông dày
Cấy lúa ruộng được bông mẩy
Phù hộ con nhiều lứa, cháu nhiều lớp tuổi
500. Làm người thì được thành đạt
Làm quan thì có chức đến già
Kiếm bạc cho được bạc bỏ vào túi đen
Kiếm vàng cho được vàng bỏ vào túi xanh
Được vào tay trái chớ đi ra tay phải
505. Được vào tay mình đừng rơi ra để vào tay họ
Để cho con cháu ở lại sau làm gì cũng thành
Lo liệu việc gì cũng nên
Được như miệng của Mo xưng tụng
Miệng tôi đúng, lời tôi thiêng
510. Ơi, "xiêng liêng"[44]!
Nay tôi mới mời
Mời đến ba ông ở mường Bôn ăn cỗ
Được ăn cỗ thịt rồi, mời ăn xôi nếp nương Then đặt
Mời ăn bát cơm lúa ruộng Then sắp
515. Ăn cơm còn có canh nước
Ăn bữa tối còn có tiết canh
Đĩa ớt đặt phía góc trên mâm
Muối ngọt mặn đặt góc dưới mâm
Nay tôi mời, mời ăn thịt gà đen
520. Ăn cả con vịt béo
Ăn từ sáng đến trưa
Ăn từ trưa đến chập tối
Lòng nào nỡ không ăn, các ông phải ăn cho thừa thãi
Ăn thịt dù hóc trong cổ, không thấy no thì ăn tiếp cho no
525. Ăn cho no trong dạ thừa mứa
Ăn cho tấm lòng rộng rãi
Bây giờ việc ăn đã vãn
Dọn dẹp mâm bát rồi
Ăn nhiều gan sẽ ngán
530. Ăn dùng dằng họ ghét
Ăn không hết Mo tôi nộp về xếp cỗ thành khiêng
Nộp về xếp trong mâm thành kiệu
Chén rượu Vảng tôi mời
Chén rượu siêu tôi ngó
535. Nộp về đầu gà đen
Con vịt to vịt nhỏ
Bát xôi nương hạt mẩy
Nộp cả trầu cả vỏ
Nộp cau chẻ thành miếng
540. Nộp về tận mường Bôn cao vút
Nộp về mường trời mường sương cao xanh
Ăn không hết đi chặt đòn về khiêng
Chặt cây đòn về gánh
Ăn no nê rồi mới bỏ đũa xuống
545. Mở toang cửa ra
Lúc xuống thì sẽ xuống đường vòng
Lúc về thì về đường thẳng
Xuống đường vòng, về đường thẳng
Thì Mo Luông tôi được sống thọ
550. Mo già tôi mới được sống lâu ở lâu
Mo Luông tôi sẽ cắt dây trời làm khe hở
Khoét dây trời ra thành lỗ
Để cho ba vị các ông ở mường Bôn cao vút
Ở mường trời mường sương cao xanh
555. Lấy cả cỗ mâm khiêng
Lấy cả mâm thịt lợn kiệu
Lấy cả trầu cả vỏ
Lấy cả cau chẻ thành miếng
Lấy cả gươm lưỡi xanh đánh trận
560. Lấy cả gươm lưỡi bén chém đứt lìa
Cắt dây trời làm khe hở
Khoét dây trời ra thành lỗ
Mời từ ba mươi dải dây nắng dây mưa
Tám mươi dải dây mưa dây gió
565. Vỗ cánh bay lên mường Bôn cao vút
Lên mường trời mường sương cao xanh
Về đến nhà mới được ngơi
Về đến nhà mới được ở
Về từ ông Tu Viềng, ông Tu Tài, ông Then
570. Ở những ngôi nhà Then dựng nhấp nhô
Về đến nhà rộng rãi, lấy cả cỗ nên khiêng
Lấy thịt lợn trong mâm nên kiệu
Lấy về cất ở chạn đừng cho mèo đến lục
Cất ở trên gác bếp đừng cho mèo leo
575. Ngày mai ăn cơm nguội hâm lại
Lấy cả gươm lưỡi xanh đánh trận
Lấy cả gươm lưỡi bén chém đứt lìa
Về rồi thì đem cất ở giàn
Xuống theo dây ngã cho qua
580. Xuống qua dây chết dây mê
Cho Đẳm tổ tiên lớn họ Lò
Sợi chỉ vàng quấn quanh đầu cây văng
Ở phía trên là bà mang tên […]
Để cho quả mới đừng sinh sôi
585. Cái đã qua đừng khởi phát
Vào cho chắc, cỗ cho đứt nhé
Thiêng! Phù cho được, độ cho thành
Phù hộ!...
./.
[1] Chỉ vàng cuốn đầu cây văng: Nguyên văn là “mảy cắm kiêu hủa
khừ”, đây là cách nói đẹp hàm chỉ một hộ gia đình trong dòng họ đã có tên chủ
hộ (thường gọi theo tên con). Đầu cây văng còn có ý nghĩa tâm linh chỉ nơi ngụ
của Tổ tiên (Ma nhà) ở đầu cây văng.
[2] Nội dung
bài này được sử dụng trong đám tang của người chết là một người phụ nữ cao
tuổi. Trong trường hợp người chết là đàn ông thì thầy Mo sẽ có những lời biến
đổi nội dung cần thiết cho phù hợp.
[3] Nen:
trạng thái sức mạnh của linh hồn theo phương thẳng đứng (có thể được tượng trưng
bằng cây linh hồn).
[4] Cây Pỏ:
loài cây rừng có vỏ thường được tước lấy để làm sợi bện dây thừng.
[5] Buộc che
mâm: Việc buộc che mâm che Bôm này là để tránh dớp tránh hạn cho con cháu.
[6] Bôm là
loại thớt gỗ to bằng cái mẹt nhưng hơi lõm trong lòng, mỗi khi có việc thái
thịt có thể vài người cùng thái trên một chiếc thớt này.
[7] Viềng:
thành, tường thành.
[8] Ông Kè, Ông
Kháy: Kè là Cởi, Kháy là Mở. Ông Cởi, Ông Mở thực chất là một vị thần sống trên
trời được ông Mo sai xuống trần gian giúp con người (người vừa chết) được cởi
bỏ số mệnh mới siêu thoát về theo Tổ tiên, vì người chết đã hết số mệnh dưới
trần gian rồi.
[10] Vả: Các ngôi bậc trên trong gia đình người Thái gồm Po- Pu-
Pau- Pân (Bố- Ông- Cụ- Kị). Trong phạm vi chung họ từ Pau trở lại thì gọi nhau
là chung Đẳm; trong phạm vi liên quan đến Pân thì gọi là chung Vả. Các ngôi bậc
dưới là Lực- Lan- Lên- Lon (Con- Cháu- Chắt- Chút).
[11] Phi Ện:
một loài ma gây điều xấu.
[12] Phi
Pai: ma gây chứng chảy máu, thổ huyết, băng huyết.
[13] Phi Pơ
Lớ: ma gây ra điều tiếng cho con người.
[14] Khên:
những điều xấu, điều gở, cũng gọi là "phi khên". "Phi khên"
được cho là đã tạo ra các điềm gở như chó lê đít, chuột gặm áo, hoẵng kêu giễu
v.v… Những điềm gở này báo trước về sự chết chóc, tận số của người gặp phải.
[15] Nà
Lạnh: là cánh đồng vui chơi trên mường trời, tương tự như Nà Hòn.
[16] Nà
Hòn: một cánh đồng ruộng khô
trên mường trời, nơi các vía người chết thường tụ tập để tổ chức và tham gia
các trò vui chơi.
[19] Mười
vạn: con số chỉ mang ý nhấn mạnh với nghĩa là rất nhiều.
[20] Vạn
nghìn: con số chỉ mang ý nhấn mạnh với nghĩa là rất nhiều.
[21] Bản
Tặt: địa danh ở xã Tường Tiến, huyện Phù Yên, Sơn La.
[22] Ghế ba
chân: tức ghế ở mâm lễ ba chân, loại mâm lễ cởi số mệnh đặt trên 3 đoạn cây
buộc vào nhau, chỗ đặt mâm lễ này là ở dưới gầm sàn đầu cửa sổ gian chính giữa
nơi đặt quan tài người chết nhìn xuống. Ý cả câu: ông Mo mời các vị thần về
ngồi ăn mâm lễ cởi số mệnh đặt trên giá 3 chân.
[23] Vả: tên
một loài cây gỗ rừng.
[26] Cây
Lưa: cây huyết giác, thường mọc trên lèn đá.
[27] Đòn
tươi: chỉ hai cây đòn khiêng quan tài làm từ hai cây tre to thẳng dài, bọc bằng
vải thổ cẩm dân tộc. Tre này thường phải là cây tre tươi vừa chặt từ bụi ra.
[30] Giường
én: giường đẹp có phần trang trí hình vát đuôi én.
[31] Cọm:
cũng là áo quan. Tuỳ từng trường hợp mà từ "áo quan" trong tiếng Thái
được gọi bằng một số từ khác nhau như Cọm, Chung, Xừa Ná, Lòng, Mạy Bốc…
[33] Cá
Chạt: tên một loài cá suối.
[34] Biển:
là một loại mẹt đan bằng tre nứa, có 2 chiếc úp khít vào nhau, mép bằng vòng
tre, buộc mép bằng dây mây, có quai làm bằng gỗ xoan dùng để làm giá đỡ và cầm
cho chắc. Biền chức năng chính dùng để đựng cơm xôi, ngoài ra còn dùng cất giữ
đồ ăn khác như rau măng, củ quả... rất tiện lợi, an toàn và đảm bảo vệ sinh.
Nửa dưới còn gọi là chiếc Mẹ (mè), chiếc trên to hơn để úp khít xuống chiếc
dưới gọi là chiếc Bố (pò). Khi dùng biền để quạt xôi
thì quạt vào chiếc "bố" vì chiếc này to hơn và phải thổi bằng quạt
nan, để xôi vừa ráo vừa dẻo, lại giữ được hương vị thơm. Còn khi dồn xôi lại để
cất thì cho vào chiếc "mẹ", xong mới đậy chiếc "bố" xuống.
Người ta kiêng để ngược Biển, sợ trái với quy luật tự nhiên.
[35] Chuối
Nguôn: tên một loài chuối
cảnh đẹp và quý, có việc trọng mới sử dụng đến lá của cây chuối này.
[36] Nguyên
văn là "khỉ tấng na", nghĩa là "ăn cả mặt".
[37] Nguyên
văn là "mốc nhá họng", tức là "lòng đừng gọi". Cả câu này
cùng với câu tiếp theo có nghĩa là ăn xong thì không bị rối loạn tiêu hoá, bị
đau bụng sôi réo.
[40] Pu Nhi:
chưa rõ là núi ở đâu.
[41] Cây Tạu: cây bùng bục.
[42] Nguyên
văn là "kỉn áu bọc", tức là "ăn như lấy được bông hoa".
[43] Gầm sàn
là nơi có nhiều rơm và rác rưởi, nếu tán lửa từ trên nhà rơi xuống thì dễ gây
ra hoả hoạn.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét