NỘP ĐỒ
* Phần phiên âm: Nọp chường đố
À, thẩng chớ nị
Chau cò hản nắm Thẻn
Lống dù mướng piếng mí cà
Hản đỏm phạ lống dù mướng tơ mí cở
05. Lống pục mạy mướng
lùm lẹo pển đổng
Lống dết cốn mướng piếng lẹo dù dửn
thẩng thau
Họt chớ Thẻn và
Họt cà Thẻn tói
Hỏn đọc tăng mướng tơ bo nhắng
ang
10. Kính đảng tăng
mướng piếng bo nhắng đay
Tải pảy hau bùa mạy hướn lực tành
ngái
Mộm kỉn ngái mỏ luổng xồng tau
Mộm kỉn khau ngái chạ ngái pòi
Mỏ thau chỉ xồng mứa cháo
15. Tọn chường mứa
bổn áu cù nỏ dường
Tọn chường mứa phạ áu cù nỏ nhóng
Nem mạc vạy pù xưa đả dù
Pủ quám vạy mỏ luổng tủ nộp
Đay kỉn chịn chau áu chịn mứa pẳn
20. Đay kỉn mắn bắc
đảnh mứa khao
Mứa khao hình hau pau pù hướn
cháo
Mừa nhắng đíp cánh nhắng hánh
Hướn lực nhắng mí xông xưa lái
Tải hướn lực mí pé lá chường mờ
25. Xưa hẻn nọi
nùng cuổng
Xưa hẻn luổng nùng nọc
Xỏng khọc xọn ngấn xáng
Kính hảo bảng lực nhính chái má
dong
Áu phục phửn đỉ pủ cạt
30. Xạt phửn mờ
hóng nả
Heo bo đẳm hướn lực tá chì
Heo bo hì hướn lực tá tảm
Áu tè mảy lưởng đảnh cạt cáng mứa
phạ
Xảm xíp chặn pé thì hồm tả
35. Xảm xíp chặn pé
lá hồm na
Áu tè pha nhắt nhọi hồm xờ tổn
kính
Đói chau vạy cong khừ bo mí đở
nón
Đói chau vạy cong cỏn bo mí phớ
dù
Chặn tơ xừa hóng nả
40. Táng nửa chúng
chắng hàng hẻ cảng xờ
Áu tè mạy quang hốc má xờ tổn
chau
Mạy quang cau má xờ tổn kính
Hưn mướng bổn chằng dết đó chau
Hau tọng phạ chằng dết hứa
45. Binh tơ chau chờ
cửa
Binh nửa chờ khúa xồng chau mứa
phạ
Áu tè pé liến đai phai liến lắm
Áu tè búng cùm hướn lực xá vải
Hóm đai hủa nón khoa lọm
50. Áu tè phục hóng
nả
Phửn phá nủn òn
Phửn xừa nọi nhằn láu
Mỏn lái lịch mứa mỏn cau
Hau đổng cọm khòi dửm cháo
55. Một ẳn dù một
táng
Nhá váng xía ẳn đở mắn xiêu
Ẳn áu xì áu, ẳn vạy chau vạy
Váng vạy hơ lực ọt dù lẳng chằng
ma
Váng hơ lực la dù lẳng pển hướn
60. Nhá lón áu xía
bủn xía vẳn
Lực lún dù pái lẳng pển kho
Áu tè mo hốc chau mứa mà khau
Mo nưng cau khòi đay nhửm cháo
Áu tè khay chen thuôi thù bảng lẻ
65. Pán tóng lưởng
đảnh hỏng càu
Áu tè khung lấng quà na hả càn
phán đổng
Áu tè hẻ lực lếch quàng nỏng
Hẻ lực tóng quàng hạt
Pả pẹt phọn lươm hạt cáy hỉn
70. Áu tè bỉnh lấng
tắc
Áu tè bắc lấng xon
Áu tè muổng nọi lấng xờ pả póng
Áu tè móng lấng dăng hạt
Mè quáng pảy xon pả nỏng
75. Áu tè phửa thảy
hày ná kỉn khau
Mạc pạ tăng hành xiểm, vản
Áu tè chọp, vạch, kiều lảo hẻo
Áu tè xình chường đố dết dao
Áu tè khau pục tắng hè néo đưởi mến
80. Xọt tộc hướn lực
dết đay
Xọt hạy hướn lực dết mí
Áu cuôi oi kỉn vản
Chường pán cộ tục xình nỏ dong
Panh han chau mứa phạc phỉ
85. Panh chì mứa phạc
đăm
Panh tắp mạ mứa phạc đăm cháo
Lải nhóng panh lưởng đảo đảnh đòn
Hỏng òn ni kỉn muồn táng mứa
Áu tè cỏ bọc mạy xao xày lưởng đảnh
90. Cán hảm cộ mứa
bổn đủ lạc
Mừa nhắng đíp cánh nhắng hánh
Hướn lực mí xưa lái
Tải pển phỉ tành mí xưa cộ
Xưa cằm pắc cằm pắng chau hưn háu
phạ
95. Xưa múi hao
chau hưn háu Thẻn
Dăm dắc xưa phửn đỉ lải nành
Dòng dành xưa tò tem mảy mờ xáng
ngấn
Dòng dành xưa tò tem mảy mờ xáng
cắm
Táng hủa táng tỉn mí hụp lái mạ
100. Xỏng xang mí hụp
lái hống
Cuổng nựa mí lái mủ mả ngúa quái
pết cày
Dắp dắp pển xình hụ lươm
Pươm pươm pển xình hụ pảy
Lái ngúa quái pển xình hụ nhàng
105. Lái pết cày pển
xình hụ bỉn
Áu tè cúp chia mứa tàn chừ xải
Pí lái mứa khủn chừ na
Cúp chia chau hôm hủa
Cúp bủa ngấn bủa cắm hôm cau
110. Cúp chia tứ
khăng mái
Cúp lái tứ khăng đẹt
Cúp xải xiu xải xẹt tứ khăng lốm
Tọn đố lẹo cù nỏ dường
Tọn chường lẹo cù nỏ nhóng mộm nọ
115. Áu tè lái xển Thẻn
tem xờ mứ
Áu tè lái xử Thẻn tem xờ na
Mạy cà đắc mứa bổn hửn chồ
Mạy cà đồ hửn chồ cốn nháo
Tọn tặp lẹo cù nỏ dường
120. Tọn chường lẹo
cù nỏ nhóng
Tọn đay ẳn đở áu má
Hơ bào nọi lải xằm dong lẹo
Áu má hơ bào keo lải xằm dong chợ
Tành hạp dết xỏng hỏn
125. Tành cón dết xỏng
bương
Phẳm phặc dớ chau hới!
Phẳm phằng hưn mướng bổn đỏm phú
mỏ thau
Hau cong phạ đỏm phú mỏ mướng
Nhỏ hạp hưn bà xại chau nhá mỏng
130. Nhỏ hạp hưn bà
khỏa nhá mom
Xưa pốc hủa chau lười quà
Xưa pạt bà mới chau lống đảy
Xảy pẻn mới khủn lống làng
Tỉn nhàng nhại tốc xờ đỉn nuốn
./.
NỘP ĐỒ
* Phần dịch nghĩa: Nộp đồ
À, đến giờ này
Chủ mới nhận với Then
Xuống ở mường bằng có kỳ
Nhận với trời xuống ở mường dưới
có hạn
05. Xuống trồng cây
mường thấp đã thành rừng
Xuống làm người mường bằng đã ở
lâu già cả
Đến lúc Then gọi
Đến kỳ Then đòi
Thân mình ở mường dưới không còn
ưa
10. Thân thể ở mường
bằng không còn hợp
Chết vào trong thân gỗ nhà con
cháu dọn bữa trưa
Vãn bữa trưa Mo Luông tiễn đi
Ăn xong phần bữa trưa và phần
thêm lượt
Mo già tiễn về với tổ tiên xưa
15. Sắp xếp đồ về
mường Bôn lấy đủ thứ
Sắp xếp đồ về mường trời lấy đủ
món
Têm trầu cau để ông tổ áo nhận
Trao lời để Mo Luông ta nộp
Được ăn thịt chủ lấy thịt về chia
20. Được ăn mỡ dành
thịt sống về khao
Về khao đời ông, đời cụ tổ tiên
dòng họ
Ngày còn sống, còn làm người
Nhà con cháu có áo quần hoa văn
Chết, nhà con cháu có tấm vải tơ
mới
25. Áo tay hẹp mặc
bên trong
Áo tay rộng mặc ngoài
Hai khuỷu tay đeo vòng bạc
Thân trắng đẹp con gái con trai đến
mặc đồ cho
Lấy chiếu tấm đẹp trải sát
30. Tấm chiếu Xát mới
trải dày
Răng không đen con cháu sẽ nhuộm
cho
Răng không kín, con cháu sẽ cấy
vào
Lấy từ sợi chỉ vàng đỏ thắt cằm về
trời
Ba mươi lớp vải tơ dày che mắt
35. Ba mươi lớp vải
tơ mỏng phủ mặt
Lấy vải nhiều tấm nhỏ đắp lên
thân mình
Đặt chủ dưới cây văng nơi không
ai nằm
Đặt chủ dưới cây rui nơi không ai
ở
Phía dưới là nệm trải dày
40. Phía trên giăng
nhùng nhằng lưới rách
Lấy gỗ rộng sáu đến làm áo quan
Gỗ rộng chín đến nâng thân thể
Để làm đò cho chủ vía lúc lên mường
Bôn
Làm thuyền khi đến vòm trời
45. Tấm dưới chủ chở
muối
Tấm trên chở họ hàng đưa tiễn chủ
vía
Lấy cả súc vải tơ, vải bông
nguyên cuộn
Lấy cả Bung, Cúm[1]
nẹp mây nhà con cháu
Rương đựng tơ tằm khóa kín phía đầu
giường
50. Lấy cả chiếu trải
dày
Chăn bông nõn mềm
Đệm nhỏ nhồi bông lau
Gối hoa văn để gối đầu
Vào ở nghĩa địa không phải mượn tổ
tiên
55. Mỗi thứ ở một
đàng
Đừng bỏ sót thứ nào kẻo thiếu
Cái lấy thì lấy, cái để thì để
Để lại cho con thứ sau này mới lớn
Để lại cho con út sau này mới nên
60. Chớ lấy hết cả
phúc lộc
Đời sau con cháu thành nghèo
Lấy cả nồi xanh sáu[2]
cho chủ về ngâm gạo
Nồi ninh chín[3]
cho khỏi mượn tổ tiên
Lấy cả khay đựng chén, bát đũa và
đĩa
65. Mâm đồng vàng đỏ
của quý
Lấy cả súng hay săn, nỏ hay đuổi
theo nai
Lấy cả cái chài chân sắt quăng ao
Chài chân chuỗi đồng quăng thác
Cá Pẹt[4]
tranh ăn rêu vảy lấp lánh
70. Lấy cả cái vợt Binh[5]
hay vợt cá
Vợt Bắc[6]
hay đi xúc
Lấy cả cái Muông[7]
nhỏ hay bỏ cá Pong[8]
Lấy cả lưới quen đi giăng thác
Lấy cả cái Quang[9]
hay đi xúc ao
75. Lấy cả cày bừa
để làm ruộng nương ăn lúa
Cả cái dao với thuổng và rìu
Lấy cả cuốc, Vạch[10],
liềm lưỡi xanh
Lấy cả các đồ dụng cụ làm nhà
Lấy cả giống lúa, giống ngô và sắn
80. Qua khổ đau con
cháu nay đã được
Qua buồn tủi con cháu nay đã có
Lấy từ giống mía, chuối ngọt
Của cải trong mâm cỗ đã đủ mọi thứ
Bánh rán cho chủ về biếu ma
85. Bánh nướng cho
chủ về biếu Đẳm tổ tiên
Bánh gan ngựa đem biếu dòng họ
Nhiều loại bánh vàng- hồng- đỏ-
trắng
Của ngon này để ăn cho vui đường
đi
Lấy cả cây hoa "sào treo trứng"[11]
sặc sỡ đỏ vàng
90. Đòn khiêng cỗ về
mường Bôn thấy lạ
Thuở còn sống làm người
Nhà con cháu có áo hoa văn
Chết thành ma thì sắm cho
"áo cỗ"[12]
Áo màu sặc sỡ để chủ mặc hầu trời
95. Áo thơm tho để
chủ mặc hầu Then
Tua rua áo đẹp có nhiều dải buông
Lóng lánh áo thêu kim tuyến bạc
Lóng lánh áo thêu kim tuyến vàng
Phía trên phía dưới có hình con
ngựa
100. Hai bên sườn có
hình rồng
Trên thân có hình vịt gà, trâu
bò, chó lợn
Lấp lóa như biết chớp
Uyển chuyển như biết đi
Hình trâu bò trông như đang bước
105. Hình gà vịt
trông như đang bay
Lấy từ nón giấy về cho tổ tiên nhận
dòng dõi
Lấy quạt hoa cho người ta nhận mặt
Nón giấy cho chủ che đầu
Nón bịt vàng bịt bạc che búi tóc
110. Nón giấy đội để
che sương
Nón hoa đội để che nắng
Nón dây xanh dây tía đội để che
gió
Sửa soạn đồ đủ mọi thứ
Sắp xếp của cải đã đủ mọi món rồi
115. Lấy từ chữ hoa
văn Then viết vào tay
Chữ Lai- Xư[13]
Then viết vào mặt
Cây đoạn ngắn về mường Bôn trả đoạn
đời
Cây đoạn dài trả quãng đời người
được sống
Sửa soạn rồi đủ mọi thứ
120. Sắp xếp của cải
đã đủ mọi món rồi
Soạn được thứ gì thì đem đến
Cho trai trẻ nhiều lớp lấy cho
Cho trai quý nhiều lứa lấy hộ
Sắp gánh thành hai đầu
125. Sắp đầu gánh để
thành hai phía
Nhúc nhích nhé chủ ơi!
Phăm phăm lên mường Bôn với ông Mo
già
Vào vòm trời với ông Mo Mường
Nhấc gánh lên vai trái chủ chớ buồn
130. Nhấc gánh lên
vai phải đừng tủi
Áo trùm đầu chủ vía đi qua
Áo vắt vai mời chủ vía xuống
thang
Vung tay mời người xuống dưới sàn
Cất bước rảo đi vào mặt đất lồi
lõm…
./.
[1] Củm:
một loại sọt đan dùng để đựng đồ.
[4] Cá Pẹt: tên một loài cá suối.
[5] Vợt
Binh: vợt dùng để xúc cá thay cho rổ, cấu tạo gồm vợt lưới dáy đính vào thanh
khung gỗ hình tam giác.
[6] Vợt
Bắc: gần giống như vợt Binh nhưng nhỏ hơn.
[8] Cá
Pong: một loài cá đồng.
[11]
Sào treo trứng: trứng luộc, nhuộm nhiều màu cùng với các mảnh giấy nhuộm xanh đỏ
xâu vào sợi chỉ rồi treo lên cây mía dựng bên quan tài trang trí cho đẹp.
[12]
Áo cỗ: áo tượng trưng, cắt bằng giấy màu với nhiều hình dạng khác nhau, dán với
nhau thành tấm phủ lên quan tài.
[13]
Lai Xư: một hệ chữ Thái được sử dụng ở vùng Tây Bắc.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét