CÚNG MỜI GÀ ĐUỐT
* Phần phiên âm: Mỏ cày đuột
Tại cày đay tong chừ tè mờ hành pển
Tong tển tè chớ nhắng nọi
Pò xàu lộm bo mí phớ đẩn ngái
Pò xàu tải bo mí phớ tành pán
khau
05. Chằng mứa bọc
khưởi cốc má tành pán ngái
Khưởi pải má tành pán khau
Mèn mèn lẹo xỏng hành quám mí
Xưa hẻn nọi nùng cuổng
Xưa hẻn luổng nùng nọc
10. Lắm măn phai
đòn cạt ẻo
Xỏng mứ xèo áu pí cắp đạp
On en khưởi tôn lống đảy
Quành hẻn khưởi lống làng
Bạt nhàng nhại má pòng hướn cháo
15. Chằng áu cày tố
đẳm phặt xảu láu
Cẳm cày đẳm phặt xảu tau
Quám cốc khưởi tôn má thải
Quám pải khưởi luổng má vạu
Bọc mỏ luổng dù hủa chúng đà đẩn
pán khau
20. Tạu đạp ca má đẩn
lánh ngái
Bọc lực pợ nùng xưa mờ cặm phỉ
Nùng xưa đỉ má pí chau
Bọc tè lắm mạy đỉ huồm pong
Nọng pì huồm cháo
25. Lố ảo ả huồm họ
Khưởi chằng phảu xía hổn, lốn xía
pịch
Cắm khau đỉ má niềng
Con khau kiêng má niềng mắn ngá
Má xờ ỏm đẳm chẳm ỏm nọi
30. Keo luổng chằng
má nhỏ khau
Khưởi thau chằng má nhỏ ngái
Nhỏ ngái mứa vạy xang chúng lái
Hơ mỏ luổng đà đẩn pán khau
Mỏ thau bạch đạp đà đẩn pán ngái
35. Mỏ chằng nhốc tỉn
xoi mứa nẻ
Nhốc tỉn hẻ mỏ luổng mứa hiệc
Quám cốc mỏ thau mứa thải
Quám pải mỏ luổng cộn từn
Cộn nắm phườn đỉ pủ cạt
40. Xạt phửn quang
pủ pìn luống nháo
Cộn chau nón cỏn mạy chúng lái
Chúng lái luổng vản phà
Na mạy nhờ vản xỉn
Xỉn táng hủa táng hảng ảng nang
45. Na mần quang xẳn
đằng bưởn mốn
Cảng chầng mí xảm thẻo tọc
Xỏng khọc mí xì néo mảy
Cộn mứa chặn tơ nghịu òn tàu dải
bảng
Chặn cảng chóng xá nén mỏn ính
hóng chau
50. Pha nhắt nhọi
tăng xừa mỏn lái
Cộn mứa xảm xíp chặn phai đòn hồm
tả
Xảm xíp chặn pé lá hồm na
Pha nhắt nhọi hồm xờ tổn kính
Hủ xại chau ngoạc má
55. Hủ khỏa chau
ngoạc tau
Pò chau nhá tốc chở luổng pha phừn
Nhá từn chở bơ lúng lắng
Bo mèn xấc luổng thau hùa mướng
Bo mèn xấc luổng thau má ban
60. Bo chờ dù lạ mỏ
chằng hiệc đải
Bo chờ dù đải chằng hiệc pàu
Mí khau hiệc tau tảng
Mí pảng hiệc tau xển
Ẳn nị pển đỉ pển tè đải
65. Pển hại pển tè
đơ
Pển đỏm chau pạc ỷ lặc bo chàng hản
phạ
Na mặc mòm bo chàng hản Thẻn
Tả lặc lẻm bo chàng hản chau
Pạc hản Thẻn lề họt chớ qua
70. Pạc hản phạ lề
họt chớ mứa
Chau chằng lộm hướn lực tò quái
Tải hướn lản tò chạng
Vảng na tàng hướn lực ểnh khếnh
Lộm hướn lực bo hơ lộm đải
75. Tải hướn lản bo
hơ tải pàu
Đay kỉn nộc kỉn nủ bo lứm cổng na
Đay kỉn chà khòi bo lứm cổng hẻ
Bo lứm xía cổng khún pò mè pủa liệng
Xọt tộc hướn lực dết đay
80. Xọt hạy hướn lực
dết mí
Nhắng mí phắn tố đỉ cày ca
Na hảng bành cày đẳm
Nhắng mí tôn cày đẳm chẳm cày đuột
Nhốc má vạy na cảng
85. Nhảng má vạy na
chầng
Xốp hướn lực háu tền xển bo tang
Cáng hướn lản tền xển bo họt
Mịt nọi tắt tỏng cuôi nớ xuổn
Mịt nọi tắt tỏng nguốn nớ tàng
90. Pủn pú khưởi luổng
mứa phạc
Mạc miềng khưởi tôn mứa ván
Mí bọc mỏ thau mí hản
Mí ván mỏ thau mí chòi
Phạ phộc hơ pả dù nặm bo đay thiểng
hẻ
95. Hản pển mỏ nghé
bo đay thiểng chợ
Pướt nha hày mỏ thau lẻn má
Pướt nha ná mỏ luổng lẻn tau
Hò mạc hưn hinh áu xẻn
Xẻn cắm hưn hống cắm áu chường
100. Tọn tặp áu cù nỏ
dường
Tọn chường áu cù nỏ nhóng
Mỏ chằng lống xờ luống nớ làng
Lống xờ chạng mạ tố cằm nớ thủn
Chạng mạ tau nắm lẹo lải
105. Pứng pái tau nắm
khủn lẹo cù
Mỏ chằng tốc má dao chau xảu nướn
Tốc má hướn pò chau xảu kèn
Nhắng mí hịt mỏ thau tò nỏng
Mí khóng mỏ luổng tò lạu
110. Cà lệch xờ múng
đang
Cà chang xờ cổng hánh
Hỏng khảnh xờ tỉn mứ măn chầng
Đăm đạp mỏ thau lẹo khảnh
Hánh pái mỏ luổng lẹo ca
115. Mí tè phai vá lẹp
cạt ẻo
Phai vá hẻo cạt anh
Phai vá nhạo má pốc hủa chạng
Phai vá quang má pốc hủa luống
Mí tè ngấn pển lắm, cắm pển pọc
120. Mí tè pé liến
đai, phai liến cháu
Pẳn côm hôm khái lẹo quang
Pẳn chang pẳn bài lẹo cù lẹo nỏ
Mỏ chằng má dù hủa chúng
Đà đẩn pán khau
125. Bạch đạp cốm ca
Đà đẩn pán ngái
Mỏ xạc khuổng:
Nhá lón pứn lón pe
Nhá kè nhá khuổng
130. Nhá lón kè mỏ luổng
Đà đẩn pán khau
Nhá lón kè mỏ thau
Đà đẩn pán ngái
Nhá lón pe xưa phửn nọi
135. Mỏ thau nùng cuổng
Nhá lón pe xưa hẻn luổng
Mỏ luổng nùng nọc
Nhá lón pe phai đòn cạt ẻo
Phai vá hẻo cạt anh tủ đảy
140. Nhá lón pe pọc
hau hẻn
Vẻn mứ cò coi
Nhá lón pe mù hảng èn mỏ thau má
thải
Mù xối xái mỏ luổng má vạu
Nhá lón pe khau nón día
145. Mía nón xang tủ
đảy
Nhá lón pe lực nhính mỏ pảy tàng
cháo
Lực xảo mỏ pảy tàng họ tủ đảy
Nhá lón pe mạy o pục hủa phải
Lực nhính chái xựp xải bài nén mứa
na
150. Nhá lón pe lực pết
Lực pết pển lực hàn
Lực tàn pển lực háu lực há
Lực pợ păn khau pí
Lực pợ pí păn khau ùn
155. Nhá pe dao xảu nướn
Pe hướn xảu kèn tủ đảy
Nhá pe mè ngúa mè pái
Quái mè tôn tủ đảy
Nhá pe nặm cắp mạc đưởi lế
160. Nhá pe mủ dù
làng kỉn xả
Mả dù hướn kỉn khau tủ đảy
Nhá lón pe lau cuổng hướn
Pe cày nớ xuổn
Nhá pe củn quản nớ chè
165. Nhá pe thau kè nớ
mướng
Nhá pe củn quản má hạu
Thau kè má hổm
Dạc pứn mứa pứn chứa lẹ
Dạc pe mứa pe chứa lứm
170. Pảy pe cà:
Táng cộp pển xình cỏn hày
Táng vày pển xình chứa lẹ cảng đổng
Dạc pứn mứa pứn cà:
Chỏm puộc mí cau pắn ngú
175. Hú hẻo mí cau pắn
ngược
Tạo chỏm puộc buộc ngú
Pù Chú Củm chủng phạ
Nhà Chú Củm chủng đỉn
Chỏm pú mí cau mè vò
180. Pỏm pò mí cau mè
vái
Pải phạ mí mọc kiêng
Cỏ háy mí lải cà
Cỏ ba mí lải nhói
Huôi nặm nọi bò pủ
185. Khằn chù luổng nọc
ban
Nhá pứn nhá pe
Nhá kè nhá khuổng
Dạc pứn mứa pứn cà:
Mè ngược dù cong phải
190. Mè lái dù cong nặm
Nặm lảy lài, xái lảy lanh
Nặm lòng canh phú ừn lứm pái
Dạc pứn mứa pứn cà:
Hỉn xúm xau chau phú nhờ hỏn ngấn
195. Chau phú nhờ hỏn
cắm
Dạc pứn mứa pứn cà:
Xấn luổng xiều múng ngoi
Xấn nọi xiều cọp cắm lưởng
Táng lống lỏng vưởng ẩm phù
200. Nhá pứn nhá pe
nhá kè nhá khuổng
Dạc pe mứa pe cà:
Đỏn hỉn luổng lực xảo lỏng vưởng
hưn ìn
Hủa náng cài phạc nớ ảng nang
Xang náng cọp cắm lưởng
205. Xang náng cọp cắm
đảnh
Nón chá cánh hảng tả cọp cắm xảm
hạn
Kính náng pản nặm pề pển phóng
Dạc pứn mứa pứn mứa pe
Dạc kè dạc khuổng xì mứa khành
cà:
210. Chuồng chết chái
cắp pái la nặm
Nặm bít eo mứa bổn
Xái pìn mốn mứa phạ
Mứa pe cà:
Tạo Củm Láng cắp náng quản tà
215. Tôn ba nọi Thẻn
thau lống ưởng
Khưởng cắm Thẻn luổng lống pục
Thẻn pục vạy dết chược hứa
Thẻn phứa vạy dết chược chạng
Dạc pe xì mứa pe cà:
220. Mướng Đàn tạc
phá
Mướng Cảy tạc phai
Mướng Đai tạc mảy
Mứa pe cà:
Tố pỉnh tò cỏ mạc
225. Tố tạc tò bở pái
Nặm piếng có dù nhạc
Nặm piếng pạc dù chém
Mứa pứn cà:
Cỏng puộc tò cỏng phón
230. Cỏng nỏn tò tố
chạng
Hùng cằm chạu cắt đục cảng pà khứm
khứm
Tố puộc tò mè mủ
Tố pủ tò mè lạu
Tố tàu tò día hám
235. Chau dạc pứn dạc
pe
Mứa kè mứa khuổng cà:
Ngúa luổng mí cau pắn nọc
Mủ phọc mí cau pắn hảng
Quảng phán mí cau pắn cặm
240. Nặm tốc tạt phỉ
pảy
Phỉ cài đảy mứa phạ
Xa cài chạt mứa bổn
Xuổn oi hăm nhà thau lống bải
Xuổn oi vải nhà nái lống phau
245. Nhà thau phau khổ
mắn
Dạc pứn dạc pe
Dạc kè dạc khuổng xì mứa khành
cà:
Lôm luổng xía cỏn chạng
Lôm quang xía phòi tải
250. Phòi lộm táng nặn
lề lải
Phòi tải táng nặn lề lăm
Tốc táng nặn quấn luổng háu dù
Tốc mù quang quấn mừn háu xáu
Tăng tụp vạy pển đổng
255. Xống quấn vạy cảng
khoánh pển mù
Đạp xọng vạy pển mù láu pún
Pàu pẹp vạy cày keo háu ngói
Pàu pẹp vạy luống cắm háu dăng
Phớ hụ ụp quám nả
260. Phớ hụ cha quám vản
Hụ tan quám chủ quám mướng
Mỏ chằng mứa cộn Pù Lốm háu lục
Púc Pù Lốm Nhà Lốm háu từn
Tàn nón đắp hừ và pảy ừn
265. Từn chạu hừ và pảy
đở
Nhỉn xiểng mỏ cộn
Pù Lốm Nhà Lốm tào na má tặc
Nhỉn xiểng mỏ hả
Pù Lốm Nhà Lốm ngoạc na má tuộng
270. Dăm dắc xưa xỏng
nành đở lế
Dòng dành xưa xòng mảy đở lế
Dăm dắc xưa xòng mảy mèn táy Mải
Lống
Xưa bạt khồng bào mướng lớ?
Mèn mèn lẹo xỏng hành quám mí
275. Dăm dắc xưa xỏng
nành khoi má
Dòng dành xưa xòng mảy khoi tau
Xưa dăm dắc mèn táy Mải Lống
Xưa bạt khồng mèn bào mướng mỏ lẹo
Bá dắt mù hảng èn
280. Bá dèn mù hảng
puống
Quấn luổng lực Khá Quản khoi tau
Pển má pừa luống cau
Pển tau pừa luống vẳn
Ẳn nị pển đỉ pển tè đải
285. Pển hại pển tè
đơ
Pển tè xuổn mướng tơ pà han
Cháo mướng piếng pà hỉnh
Xình háng họ pà pược Khá Quản
Pển tè mảy lưởng kiu xáng cắm lải
học
290. Pò ọc chau xưa
chẳm kính
Pạc bo lắc bo chàng hản phạ
Na mặc mòn bo chàng hản Thẻn
Tả lặc lẻm bo chàng hản chau
Pạc hản Thẻn lẹo họt nhám tau
295. Pạc hản chau lẹo
họt nhám mứa
Chau chằng lộm hướn lực tò quái
Tải hướn lản tò chạng
Vảng hong hướn lực ểnh khếnh
Lộm hướn lực bo hơ lộm đải
300. Tải hướn lản bo
hơ tải pàu
Lộm hướn lực nhắng hơ mí ngái
Tải hướn lản nhắng hơ mí khau
Xọt tộc hướn lực dết đay
Xọt hạy hướn lực dết mí
305. Nhắng mí tôn cày
đẳm
Cắp chẳm cày đuột
Xốp hướn lực xàu tền
Xàu xển bo tàng
Cáng hướn lản xàu bảng
310. Xàu xển bo họt
Xàu chằng hơ xốp mỏ luổng má tàng
Cáng mỏ thau má xển
Dù hủa chúng đà đẩn pán khau
Bạch đạp ca đà đẩn pán ngái
315. Cháu tò pe tò pứn
Cháu tò kè tò khuổng
Mỏ pựt má hơ Pù Lốm Nhà Lốm
Mứa dết pha hóng tải
Mứa dết phá lái hóng nàu pù nhà hới!
320. Quám khoi vạu
tùa pái
Thải tùa nhóng nỏ xọng
Nón đắp mới từn
Pảy ừn tắn má pù nhà hới!
Lục má ni má nọc
325. Ọc má cảng,
nhàng má chầng
Tốc má ni phắng pạc
Ngoạc má ni phắng xiểng
Phắng xiểng mỏ luổng tủ cào
Mỏ chỉ nộp ẳn pứn ẳn pe
330. Nộp ẳn kè ẳn khuổng
Pít ẳn lộm hơ khòi phưởn ngái
Pít ẳn tải hơ khòi phưởn khau
Ẳn bo thau hơ khòi khái mỏ
Mứ xại tàn hặp má
335. Mứ khỏa tàn hặp
khằm
Tả lặp lịu tàn khằm bải áu
Bưởn đắp nhá hơ xàu téo tau
Phạ xiêng xau nhá hơ xàu téo má
Xàu chỉ má táng nặm
340. Ngược lồm áu hứa
Má táng pú táng đỏi
Xửa luổng ton na
Hẳn hao pển tả đảnh
Mí hánh luổng pản chạng
345. Phú dù cuổng lèn
ọc
Phú dù nọc chuốn hưn
Mỏ luổng păm mạy đíp tấp xọc
Păm mạy đọc tấp táng
Na việc chợ Hống Keo lề bảng
350. Pổng khảng tốc
Pù Lốm Nhà Lốm lề lẹo
Pheo bòn nằng hau dù ỏn chón
Mảy lưởng tốc cảng hống nhằng nhằng
Quám xằng pù nhà Lốm chằng chạc mứa
khái
355. Luống lá phớ mắn
ang
Chạng mạ phớ mắn áu
Chạng tố luổng xờ day xỏi
Chạng tố nọi xờ day cưởng
Na đèn chạng xờ bọc bủa
360. Hủa chạng nái
khoán má khì
Xỏng xang chạng quản pì nái mướng
Má nắm mạ pịch bỉn ẳm
Luống cắm tố đỉ bỉn phai
Chà lặc hưn lẳng pái
365. Vai hả hưn lẳng
chạng
Xò đang phặt lẳng luống lá
Má nắm xảm xíp chuông thẻo đẹt
Pẹt xíp chuông thẻo phổn thẻo lốm
Tốc má tà nặm kỉn, lín nặm ạp
370. Xửa xảng má tong
pà mái
Luống cắm má chái pà mạc
Chạng mạ tong na tàng ải khái
Pàu pẹp vạy cày keo háu ngói
Pàu cói vạy luống cắm háu dăng
375. Bào nọi đủ chược
pái
Nái khoán đủ chược chạng
Phục chạng vạy na tàng áu mái
Chạng quấn vạy cảng khoánh áu đẹt
Lực khủn hưn táng tủ quạng quạng
380. Chau chạng hưn
táng tàng ngoảy ngoảy
Tốc má phục phửn đỉ pủ cạt
Xạt phửn mờ pủ liến
Chiến phửn đỉ cọp cắm pủ tha
Păm cành xại quấn hưn nằng nửa
385. Phứa hả khỏa bỉnh
mướng nằng chầng
Nằng piếng hàu xỉ láng
Nằng piếng háng xỉ loi
Thoi piếng ngườn ỏn chón
Phắng pặc lề đay kỉn xẻn
390. Phắng kén lề đay
kẹo mạc
Hả hánh đay hánh đỉ mỏ luổng chỉ
xang
Đay hánh quang hánh mờ mỏ luổng
chỉ xển
Quám mỏ tốc tì nặn chỉ tảm
Quám mỏ và tì đở chỉ xựp
395. Cộn pò chau hơ lục
Púc pò chau hơ từn
Từn từn lế pò chau từn nón
Cộn pò chau cuổng chúng
Cộn cuổng chúng mạy kèn
400. Cảng chầng mí xảm
thẻo tọc
Xỏng khọc mí xì néo mảy
Binh tơ mí nghịu tàu hóng bảng
Chặn cảng chóng xá nén mỏn ính pủ
tha
Pha nhắt nhọi tăng xừa hóng tổn
405. Cộn nắm
Xảm xíp chặn phai đòn hồm tả
Xảm xíp chặn pé lá hồm na
Pha nhắt nhọi hồm xờ tổn kính
Pòng hủ xại pò chau ngoạc má
410. Pòng hủ khỏa pò
chau ngoạc tau
Nón đắp nhá và bo hụ
Nón cụ cắp nón dệt nhá và bo nhỉn
Pượt xía xảm xíp chặn pé thì hồm
tả
Pượt xía xảm xíp chặn pé lá hồm
na
415. Pượt xía pha nhắt
nhọi hồm xờ tổn kính
Tỉn xại thịp chúng má
Tỉn khỏa thịp chúng ọc
Ọc nắm táng vản hoi
Ọc nắm thoi mỏ khảy
420. Tốc má phục phửn
đỉ pủ cạt
Xạt phửn mờ pủ liến
Chiến phửn đỉ cọp cắm pủ tha
Păm cành xại pò chau nằng nửa
Phứa hả khỏa nằng chầng
425. Dết hàu xá lống
Nằng piếng tổng piếng khảng xá lọi
Thoi piếng ngườn ỏn chón
Tốc má ni pò chau
Nhá phạo pảy ừn
430. Nhá từn pảy đở
Thoi pày cù mỏ thau nhắng hả
Pày má nhắng hiệc
Pò chau nhắng hụ pảy dảm nọng pì
tì nả
Pảy dảm lúng tả pái lẳng dao càu
435. Hụ pảy tà nặm kỉn
Hụ pảy lín nặm ạp
Hụ pảy quà kỉn háng
Pảy quà háng kỉn quà
Pảy kỉn lau bùa cọm pất bùa lười
má
440. Pảy tò cày ná
hón, bắt cón ná lạnh
Pảy tò khanh nắm huồng cháo phỉ
Pảy tò kí bưởn xiêng mỏ thau tắn
má
Pò chau hụ pảy hày tỉn phả
Hụ pảy ná tỉn ban
445. Pảy hày váng xía
chọp lèn má
Pảy ná váng xía phửa thảy lèn tau
Tau đỏm pạc mỏ phái
Tau đỏm ái mỏ hiệc
Tốc má tà nặm kỉn
450. Tốc má lín nặm ạp
Xuồi xía na hơ đỉ
Xỉ xía tổn xía kính hơ kiêng
Xuồi xía na nặm nỏn
Cỏn xía hủ xía tả nặm nàu
455. Xuồi xía nặm nàu
nhá hơ hển
Ải mển cáo nhá hơ kẹn
Pò chằng nhằm hỉn lặc liếng má
ban
Tày hỉn lạn hỉn hè má hướn
Hướn tơ hành kỉn khau nhám chạu
nhá mứa
460. Hướn nửa hiệc kỉn
lánh nhám xải nhá tau
Má táng lực chau hay hả
Má táng pạc mỏ phái
Má táng ái có mỏ hiệc
Tốc tơ thủn nhá dù
465. Tốc má tơ làng
nhá dù
Dù tơ làng kẹn ướn khi quái
Dù pải chán kẹn ướn khi mọn
Cong làng xọn háng mủ háng mả
Nhốc tỉn hưn khẳn đảy mạy xáng
470. Tốc cảng hướn
phưởn páu tì dù
Mù pán khau tàn tành lánh ngái
Tốc má phục phửn đỉ pủ cạt
Xạt phửn quang pủ pìn luống nháo
Tốc má ni đay hạu
475. Tau má ni đay nằng
Quản Cu nằng mí háng xì nằng mí
háng
Quản láng nằng mí thoi xì nằng mí
thoi
Mí thoi dường thoi hẻ
Mí qué dong qué nặm
480. Tốc má ni chau
dù mí phẹp
Ẹp áu nựa đay dù mí cở
Nhá xặt lống tơ cỏ khửa
Nhá xặt mứa nửa cỏ què
Nhá xặt má khơ mỏ luổng tò nhớ
đai
485. Nhá xặt má khơ mỏ
thau tò nhớ mảy
Nhá xặt khơ phục mỏ nằng
Nhá xặt khơ tằng mỏ xáu
Xặt má ni tực mịt cốm nháo
Xặt má ni tực tảo cốm ca
490. Tực pạ cốm cằm lếch
lười tủ đảy
Chành xốp mỏ thau mí mè ngú xả
Hảng tả mỏ mí ngú cằn pong
Xỏng cốc hặc hẹ mí mè ngú háo
Ngú háo mỏ bo lón kỉn nha
495. Mắn a pạc quang
kỉn đục cốn tải
Dù táng nị chau dù mí phẹp
Ẹp áu nựa còi dù mí cở
Quám mỏ xỏn nhá lăng
Quám mỏ xằng nhá lứm
500. Chỉ lứm tằm phứm
áu vạy
Xờ tày nọi lái thì mỏn hủa
Quám mết quám nhắng mí
Quám đở đỉ mỏ và
Ngà đở măn mỏ xển
505. Tốc má ni phắng
pặc
Ngoạc má ni phắng kén
Phắng pặc vạy kỉn xẻn
Phắng kén vạy kẹo mạc
Pạc cào kiêng kẹo mạc pủn pú
510. Kẹo mạc hơ hỏm
có
Bở lớ đỉ má kẹo
Bở hại bở hèo váng xía
Cắm mạc tò heo nủ
Cắm pú tò bở hom
515. Nhọm xốp pạc hơ
đảnh
Pảnh chở có dết chọp
Dăm dắc heo nhom chở hổ
Púa dúa heo tành cắm chở nhình
Heo nhọm chở nhình hổ lấng
520. Kẹo pủn pú hướn
lực tọp cổng chau
Kẹo mạc miềng hướn lực tọp cổng
khún
Kẹo pủn pú đay chở mạc
Kẹo mạc miềng chằng đay chở ngám
Pạc cào pò chau chòi tảng
525. Cáng khảnh chau
đay chòi cụm
Cụm mạy o pục hủa phải
Lực nhính chái xựp xải bài nén mứa
na
Lực căm pạ mứa na pển hướn
Cụm áu lực pợ
530. Nùng xin phửn mờ
má pí phỉ
Nùng xin đỉ má pí chau
Pí can cồm khoài lốm xía họn
Xỏng xọt vạy pò chau kỉn ngái
Cụm tè
535. Lực nhính pảy
tàng cháo
Lực xảo pảy tàng họ
Lản nhính lản chái xựp xải bài
nén mứa na
Lực căm pạ mứa na pển hướn
Quám đở đay mỏ pi
540. Quám đở đỉ mỏ và
Ngà đở măn mỏ xển
Kẹo pủn pú đay xỏng lốp xảm lốp
thởi dà
Đay xỏng thà xảm thà thởi váng
Ngoạc mứa bương xại pùn xía lái
545. Ngoạc mứ bương
khỏa cái xía nhà
Thuôi nặm đỉ mứa buồn xía pạc
Thuôi nặm tà mứa khạc xía lái
Khuồng pạc xía lái, chài phến lải
lêm
Mết thoi nị mỏ cào thoi lún
550. Dù cảy xặt má
khơ
Dù tơ tằm xặt má chẳm
Má xờ tôn cày đẳm chẳm cày đuột
Mứ xại mỏ thau nhừn má
Mứ khỏa mỏ luổng nhừn hơ
555. Mứ xại chau hặp
má
Mứ khỏa chau hặp khằm
Tả lắp kịu mứ khằm bải áu
Áu tôn cày đẳm cắp chẳm cày đuột
Áu tè con khau đẳm má niềng
560. Con khau kiêng
má niềng mắn ngá
Áu cày đay xỏng lốp xảm lái thởi
dà
Áu cày xỏng thà xảm thà thởi váng
Xốp pò chau bo hế đay mạc
Pạc chau bo hế đay kỉn mỏ chỉ hơ
kỉn
565. Cày tấng cổm bo
hế tắt
Cày xiến mắt bo hế pẳn
Chỉ tắt cháu xiêu xía căm
Chỉ pẳn cháu xiêu xía tòn
Mịt nọi pò chau hạc phắn
570. Hạc pẳn dết lải
tòn
Hòn ọc dết lải căm
Tòn tò tòn nhì nhăm xì vản
Căm tò căm mắn chẹp
Tòn luổng lải tò coi
575. Tòn nọi tòn òn
piếng cẳn
Tành pển bốm pển pán xá luôi
Tành pển thuôi pển thù xỏn lỏn
Thuôi nặm đỉ mứa buồn xía pạc
Thuôi nặm tà mứa khạc xía lái
580. Mứa chài phến lải
lêm
Xặt tỉn hau phưởn
Chướn mứ hau xờ thù
Hau xờ phưởn chau nhá dù
Hau xờ thù nhá xáu
585. Mứ xại păn khau
niểu ná
Mứ khỏa bải thù cạp
Cạp táng cốc ních lải
Cạp táng pải đay tòn
Pon xờ pạc cửn lòng lống có
590. Kỉn tỉm xốp nhá
khạc
Kỉn tỉm pạc nhá cái
Nhá khạc xía đải
Nhá cái xía lạ
Căm cốc pánh tò quái
595. Căm pải pánh tò
chạng
Pánh pản ngúa quái hảu doi
Pánh tò hoi tạo bào pủa náng
Kỉn tè con khau đẳm mạc miềng
Con khau kiêng niềng mắn ngá
600. Tấng kỉn tấng phắng
pạc
Tấng kỉn tấng ngoạc na phắng xiểng
Phắng pạc mè nộc xéo kiểng
Phắng xiểng mỏ luổng tủ vạu
Kỉn tò ượt hả lửa
605. Kỉn tò khửa hả
ìm
Pò chau kỉn nhá ngoắc nhá miểu
Nhá niểu nhá chuốn đằn
Nhá chuốn pì ọc tọng
Nhá chuốn nọng ọc tảm
610. Nhá chuốn lúng tả
pái lẳng dao càu
Nhá chuốn mạy o pục hủa phải
Lực nhính chái xựp xải bài nén mứa
na
Quám đở đay mỏ pi
Quám đở đỉ mỏ và
615. Ngà đở măn mỏ xển
Pò chau đay kỉn xì mí quám đỉ
Đay kỉn xì mí quám cụm
Cụm áu mạy o pục hủa phải
Lực nhính chái xựp xải bài nén mứa
na
620. Lực căm pạ mứa
na dù dển
Nhá hơ khảu chệp nớ mạy
Xay cặp còng nớ kính
Nhá tực thoi xíp xảm
Hặp quám xáo xì
625. Vạ xíp xì xẻ hỏng
Nhá hơ phú luổng bạp áu hoi
Phú nọi bạp áu hỏng
Nhá xẻ hỏng đỏm hạp
Nhá xẻ đạp đỏm mứ
630. Nhá chuộp ngược
cảng hứa
Nhá chuộp xửa cảng kẹm
Ngú tỉm đổng nhá tọt
Ngọt tỉm pà nhá khốp
Nhằm hỉn nhá hơ mắn cạn
635. Nhằm lạn nhá hơ
mắn lờ mắn lảy
Nhằm hỉn tực con chá
Nhằm phả tực con măn
Dù pải pửn nhá tực pải pửn
Nhửm pải phọt nhá tực pải phọt
640. Pải pửn tốc kè
cá
Pải dả tốc kè mạy
Tằm tạy hong xía đải
Lục pảy nhá tong ẳn hản
Nhá pán ẳn hại
645. Ẳn hại vện hướn
lực chồ ngái
Ẳn tải vện hướn lản chồ mự
Hơ hướn lực pảy đỉ dong phu nộc
khỏa
Má đỉ dong phu cày tò, pò cày cón
Cụm tộc pò chau đay mạc
650. Cụm dạc pò chau
đay kỉn
Cộp cẳn vạy hướn lực liệng mọn
Xỏn cẳn vạy liệng lực
Liệng lực cốc hơ ma
Lực ọt lực la cò pển
655. Pển nhính chái
cò bản
Hơ khảu tợp dong ức dong tảnh lái
hày Xa
Ma dong puồng dong luống
Xủng dong chuổng háo la pủa
Liệng mọn hơ xàu pển lải hục
660. Liệng lực hơ pển
nhính chái
Pẳn dải kỉn ná pạc mưởng
Pảy kỉn lải mướng tàng pọng
Mí việc phạo xàu chằng nhảo má
Lực chau xờ pản khạch
665. Bạch lô pàn cốn
dửm
Phặt phứm pản cốn ván kẹo hày
Pắc cắp, lang hẹo hạt nhàn pú
nhàn đói
Hang xáy hạt nhàn nặm
Cang tằm tận tỉn phả
670. Đẳm ná tỉm hờ cộng
Cụm áu lực lải chán
Cụm áu lực lải chặn
Xốp hướn lực khảu và mí dảng
Cáng khảu và mắn ca
675. Khảy xốp hơ khảu
đay mạc
Khảy pạc hơ khảu đay kỉn
Phú luổng khảu phắng thoi
Phú nọi khảu phắng quám
Phú lắc hản hơ
680. Phú bơ hản pẳn
Cắm lớ đay mỏ pi
Cắm lớ đỉ lớ ngám mỏ và
Ngà lớ măn mỏ xển
Hơ pển nhóng mỏ tủ và
685. Hơ đay nhóng mỏ
tủ xển
Kỉn đỉ lẹo đay một tặp
Nặp kỉn cải mứa xỏng thoi
Kỉn thoi nị thoi nớ nhắng tha
Kỉn thoi nị thoi na nhắng cóng
690. Cày kỉn cày nhắng
cộc
Nộc kỉn nộc nhắng họng
Tọng kỉn, tọng nhắng xẹp vắng vắng
Kỉn dớ, pò chau hới
Kỉn tôn cày đẳm chẳm cày đuột
695. Cày tong chừ tè
mờ hành pển
Cày tong tển tè nhám nhắng nọi
Kỉn con khau đẳm mà miềng
Con khau kiêng khưởi cốc niềng mắn
ngá
Kỉn chen lau xiểu hiếu lau chợ
700. Lau xiểu đỉ hướn
lực má tọp cổng chau
Lau xiểu chợ má tọp cổng khún
Vạy hơ lún lẳng khảu ma
Lực căm pạ mứa na pển hướn
Dết dao khảu đay chướn
705. Dết hướn khảu
đay hưn
Nhá hơ tực táng phỉ lòng
Nhá hơ tực pòng phỉ pảy
Nhá tực đảy phỉ hưn
Nhá tực pựn Lùng Lình má phuổng
710. Nhá tực nguống
ngá chạng nặm
Nhá chẳm tò kèn tảnh
Nhá hảnh tò kèn khau
Chẳm tò kèn khau
Áu đỉn Mướng Muồi má pảnh
715. Hảnh tò kèn tảnh
Áu đỉn Mướng Thảnh má xọt
Xẳn đỉn hơ tận Mướng Kẻo
Néo đỉn tận Mướng Pua
Chua đỉn tận Mướng Láo
720. Kẻo pảy cạ mướng
tơ bo mết má váng
Hải háng mướng đở bo mết má cời
Hóm ngấn hơ tỉm tày đẳm
Hóm cắm hơ tỉm tày le
Pé lá hơ tỉm lải búng lải bịp
725. Chiệp vạy lải
hóm
Khảu chếnh tốc Mà và tốc Té
Đăm hướn nặn cò đỉ
Phỉ hướn nặn chàng cụm
Cụm tộc pò chau đay mạc
730. Cụm dạc pò chau
đay kỉn
Pò chau kỉn lẹo đay xỏng tặp
Nặp kỉn đỉ cài má xảm thoi
Kỉn thoi nị thoi nớ nhắng tha
Kỉn thoi nị thoi na nhắng cóng
735. Kỉn dớ, pò chau
hới!
Kỉn tấng hủa tấng hảng ổng nông
Ông cắp pịch cày đuột liến tỉn
Kỉn tè tắp dù cuổng nớ
Tở dù cuổng tọng
740. Dong danh mạc dả
lốm
Cốc hả kiu đày
Xay cày kiu hủa hỏn
Xỏng pịch cọm dằng lắm ngá chạng
Kịp vày vang chắm chá hả tòn
745. Tòn tốc tòn mí mắn
Cắm tốc cắm nhì nhọi
Tòn luổng lải tò coi
Tòn nọi tòn òn piếng cẳn
Kỉn tấng chai lau xiểu hiếu lau
chợ
750. Lau xiểu nhăm
khau, lau xiểu mờ nhăm ngái
Mết chen nị, chen nớ hia ọc
Thọc chen nị, chen na hia má
Pẳn cẳn khảu tứ chai lá liền
Piền cẳn khảu tứ chen
755. Lau tảm xốp mỏ
luổng mới mạc
Lau tảm pạc mỏ thau mới kỉn
Kỉn hơ tốc lống tọng
Kỉn hơ lòng lống có
Tốc tọng pển nặm mày
760. Tốc lống xay pển
nặm đỉ
Kỉn pỉ nị pỉ na nhắng ướn
Kỉn bưởn nị bưởn nớ nhắng ngảu
Xíp pỉ hế nhắng ngăm hả lau
Cau xíp mự bo nhắng ngăm hả ké
765. Kỉn hơ tứ mứa hủ
mứa tả nhặc nhày
Nặm lau kiêng lịn cày ỏn chón
Kỉn chằng pom quám đỉ
Chằng hơ mí quám cụm
Quám đở đay mỏ pi
770. Quám đở đỉ mỏ và
Ngà đở măn mỏ xển
Tốc một dòng nhắng xển noi
Tốc một thoi nhắng xển làu ỏn
chón
Hướn lực dết ẳn đở hơ khảu đay
775. Đay ẳn đở cò hơ
khảu pển
Liệng ngúa hơ pển ngúa mè lải
Liệng quái hơ pển quái tố tôn
Hơ mí xảm xíp tố hảu a
Ha xíp tố hảu cỏm
780. Na đèn tò phưởn
vải
Pải hảng tò bọc o
Cò cành tò hảy mởi
Chành xốp nhá hơ mí xày hảng
Pải hảng nhá hơ mí nỏn òn
785. Tỉn lẳng nhá hơ
hắt hạc ba
Tỉn na nhá hơ hắt hạc háy
Pảy pà nhá hơ xửa chuồng bải
Nhá hơ mả náy xằm
Pảy pà pển hỉn lạn
790. Má ban pển xình
hỏng
Lục pảy pản pứng quảng
Quành hảng pản pứng bi bơ
Pảy kỉn nha hủa tốc
Tốc tả nghến áu pứng má ban
795. Ai khi chạn nhá
đay pảy nẳm
Tố đẳm má còn
Tố đòn má lẳng
Tố hám má chầng
Phục xảu cặm bo mết
800. Mứa phục xảu hỏa
Vạy lúng tả dửm phửa ca
Hơ nọng nạ dửm hày ná múa
Khuộp pỉ đay kỉn xôm pả mảng
Cảng pỉ đay kỉn hánh quái chau
805. Đay kỉn lau kỉn
cày
Mướng tàn nhửm quái
Phổn tốc hướn lực hày ná ca
Phạ họng xàu hày ná múa
Thảy ná hờ nửa
810. Phửa ná hờ tơ
Bạt chọp tốc cà đở cò đay
Bạt pạ tốc cà đở cò pển
Hơ mắn đỉ cù chọc
Hơ mắn ngọc cù cháo
815. Nháo cù tôn cù
đua
Đỉ quà láu quà cá Mướng Do
Đỉ quà o Mướng Kẻo
Bở hẻo pản bở hom
Can cọm pản bở bắng
820. Chúng chắng pển
nhóng hạc o
Nủ nọi nhá cắt lán
Nủ đẳm nhá cắt pong
Nặm nóng nhá lạt
Ngúa quái hạt chược nhá kỉn
825. Ngúa chỉ kỉn xì
mí cốn cải
Quái chỉ kỉn mí cốn lày
Đỉ hưn lằm lằm
Cằm hưn cháy cháy
Khuộp mờ mí phổn
830. Lực mướng bổn lống
pọc
Chớ khau ọc
Pẻo mọc mướng phạ lống pùn
Hơ khau mạc dường xày pủ
Nhú nhạo dong hảng mạ
835. Hủa tồng khau pển
đa
La tồng khau pển háng
Cảng tồng khau pển phạt
Hơ hướn lực mí khau kỉn cuôm lải
nghến
Mí khau dển kỉn cuôm lải pừa
840. Khạch tau kỉn tò
khau dển
Lúng tả má hển tò khau càu
Khau pỉ tấp khau chánh bo nàu
Khau mờ tấp khau càu khón khón
Xàu chằng chếnh tốc Mà
845. Xàu chằng và tốc
U tốc Khóng
Liệng mủ nhá hơ pển mủ chon
Liệng mọn nhá hơ pển mọn chói
Liệng cày pển xày nhá cón
Pển món nhá huồn
850. Tố bo đang khuổn
bắc
Khảu áu bắc má hơ
Tố bo đang khuổn cháu
Khảu áu pá lá má xự
Hóm ngấn hướn lực tỉm tày đẳm
855. Hóm cắm hướn lản
tỉm tày le
Pé lá tỉm lải búng lải bịp
Chiệp áu vạy tỉm hóm
Khảu chằng xâng tốc Mà
Khảu chằng và tốc Té
860. Đăm hướn nị cò đỉ
Phỉ hướn nị chàng cụm
Cụm tộc pò chau đay mạc
Cụm dạc pò chau đay kỉn
Khuộp mừa hướn lực mí pảng luổng
865. Pò chau đay kỉn
luổng
Phuổng mứa hướn lản kỉn cà
Pò chau đay kỉn cà
Quám nặn mỏ pi
Quám nặn đỉ mỏ và
870. Ngà nặn măn mỏ xển
Hơ mắn pển dong quám mỏ cào
Mỏ cào tò nặn tùa pái
Thải tùa nhóng nỏ đăng
Pò chau cò dết mộm hơ hướn lực
875. Pển dường pượt
chiến
Dết liến hơ hướn lực
Pển dường pượt xạt
Pảng luổng nhá đay làu
Pảng càu nhá đay cộn cứn má đè nớ!
./.
(Phỏng theo Hà Văn Hom)
CÚNG MỜI GÀ ĐUỐT
Phần dịch nghĩa: Cúng mời gà Đuốt[1]
Bởi gà được khắc tên từ lúc mới nở
Được đặt tên từ lúc còn non
Bố người ngã không có ai mời cơm
trưa
Bố người chết không có ai sắp mâm
cỗ
05. Mới về bảo rể gốc
đi sắp mâm cơm trưa
Bảo rể ngọn về sắp mâm cỗ
Phải, phải rồi cùng là phải đấy
Áo tay hẹp mặc trong
Áo tay rộng mặc ngoài
10. Dải vải trắng
buộc quanh thắt lưng
Hai tay quơ lấy quạt và gươm
Rể cả thong thả bước xuống thang
Rể vung tay đi xuống gầm sàn
Bước chân rảo đến nhà đám họ
15. Mới bắt gà lông
đen quật vào cột
Cầm gà quật vào cột nhà Xau Tau[2]
Lời gốc rể cả đến thưa
Lời ngọn rể lớn đến kể
Nói Mo Luông[3]
ngồi phía đầu quan tài cúng cơm
20. Chống gươm
thiêng cúng cỗ
Bảo con dâu mặc áo mới đứng trực
quan tài
Mặc áo đẹp áo dài[4]
đến quạt cho chủ vía
Bảo cả khúc cây đẹp chung lóng
Anh em cùng chung nòi
25. Cô chú bác cùng
dòng họ
Rể mới lấy gà lùi than, vặt lông
Lấy vắt xôi đẹp đến nhào
Vắt xôi bóng đem nhào muối vừng
Cho vào hũ sành đen nho nhỏ
30. Keo Luông[5]
đến bưng mâm cỗ
Rể cả đến dâng cỗ trưa
Bưng mâm cỗ đến đặt cạnh quan tài
Cho Mo Luông mời ăn cỗ cơm
Mo già vác kiếm mời ăn cỗ trưa
35. Mo mới nhấc
"chân chuỗi" đến bảo
Nhấc "chân chài"[6]
Mo Luông đến gọi
Lời gốc Mo già đến mời
Lời ngọn Mo Luông thức cho dậy
Thức từ chiếu đẹp trải liền
40. Từ chiếu Xát[7]
rộng trải quay chiều dọc
Vực chủ nằm trong thân gỗ áo quan
Quan tài lớn do rìu bổ
Hai đầu quan tài bằng bặn do rìu
đẵn
Đẵn phần đầu phần đuôi to đều
45. Nhìn sáng rộng
như mặt trăng rằm
Phía giữa có ba thừng lạt bện
Hai bên sườn chằng bốn dây tơ bện
Lớp dưới cùng có bông gạo nõn với
tro rải đều
Lớp kế là Xa Nen[8]
cùng gối kê nâng chủ
50. Các tấm vải nhỏ
và đệm gối hoa
Thức đến ba mươi lớp vải trắng
che mắt
Ba mươi lớp vải tơ phủ mặt
Vải nhiều tấm đắp trên thân mình
Tai trái chủ ngoảnh lại
55. Tai phải chủ
ngoảnh về
Nghe gọi chủ chớ giật mình thồn
thột
Đừng thức dạ sợ lung liêng
Không phải giặc mạnh đến cướp mường
Không phải giặc đông tràn về bản
60. Không phải ở vậy
mà Mo gọi trổng
Không phải ở rỗi mà Mo gọi không
Có cơm gọi đến thay
Có cỗ gọi đến để cúng
Điều tốt đẹp đã nên từ trước
65. Điều xấu đã có
từ xưa
Bởi nỗi chủ vía lời đưa đẩy không
khéo thưa trời
Mặt hom hem không khéo thưa Then
Mắt kèm nhèm không giỏi thưa chủ
Lời thưa Then rằng đã đến lúc qua
70. Lời thưa trời rằng
đã đến lúc về
Chủ mới ngã nhà con cháu, việc bằng
trâu
Chết nhà con, việc bằng voi
Nằm chềnh ềnh giữa cửa
Ngã ở nhà con cháu không để ngã vậy
75. Chết ở nhà con
cháu chẳng để chết không
Được ăn chim và sóc không quên
công của nỏ
Được ăn Chà[9]
ăn gỏi không quên ơn chài
Không quên công ơn mẹ cha sinh dưỡng
Qua đắng cay, nhà con đã được
80. Qua buồn tủi,
nhà con đã có
Có con gà giống tốt, béo khỏe
Gà lông đen đuôi xòe
Còn có gà trống đen làm gà Đuốt
Nhấc đến đặt lên trên
85. Bưng đến đặt
vào giữa
Lời con cháu ngắn vào cúng không
vẹn
Cằm con cháu ngắn vào cúng không
nên
Dao nhỏ chỉ cắt được lá chuối bên
vườn
Dao nhỏ chỉ cắt được lá Nguôn[10]
bên cửa sổ
90. Trầu để cho rể
cả đem dâng
Cau để cho rể gốc đến nhờ
Có cậy thì Mo già có giúp
Có nhờ thì Mo già có cứu
Trời đặt cho cá dưới nước không
được chối chài
95. Nhận làm Mo thì
không chối lời nhờ cậy
Bỏ rẫy cỏ nương Mo quay về
Bỏ làm cỏ lúa ruộng Mo quay lại
Gói trầu lên đặt Hinh Ho[11]
trình báo
Gói cau lên đặt Hông Ho[12]
lấy đồ nghề
100. Góp nhặt lấy cho
đủ cho khắp
Gom của cải cho chẵn cho đầy mọi
thứ
Mo mới xuống với ngựa dưới gầm
Xuống với voi khỏe dưới sàn
Voi mạnh đi cùng đã nhiều
105. Ngựa đẹp đi theo
đã đông đủ
Mo mới đi đến nhà chủ cột vững
Đi đến nhà chủ cột lõi
Còn có luật của Mo già lớn bằng
ao
Có lệ của Mo Luông bằng bịch lúa
110. Công đến thì trả
xứng
Công thuê thì trả đủ
Bạc trả công nộp tận tay cho vừa
Chuôi gươm của Mo già đã cứng
Sức voi ngựa của Mo Luông đã khỏe
115. Có từ sải vải mịn
thắt eo lưng
Sải vải xanh thắt ngực
Sải vải dài đến phủ đầu voi
Sải vải rộng đến trùm đầu Luồng[13]
Có cả bạc nén, vàng thành vòng
120. Có cả vải tơ cuộn,
vải tấm xếp lớp
Chia ra phủ mâm khài đủ rộng
Chia ra trả công thuê công mượn
đã đủ đầy
Mo mới đến ngồi phía đầu quan tài
Cúng mời hưởng mâm cỗ
125. Vác gươm lưỡi sắc
Cúng mời hưởng mâm cỗ trưa
Mo át tà:
Đừng yểm và đừng phản
Đừng kị, đừng tà
130. Đừng kị với Mo
Luông
Đến mời mâm cỗ
Đừng kị với Mo già
Về mời cỗ trưa
Đừng phản áo tay hẹp
135. Mo già mặc bên
trong
Đừng phản áo tay rộng
Mo Luông mặc bên ngoài
Đừng phản dải khăn trắng thắt eo
lưng
Đừng phản sải vải xanh thắt ngực
chúng tôi
140. Đừng phản vòng
đeo tay
Nhẫn đeo ngón út
Đừng phản mũ đuôi én Mo già đội đến
thưa
Mũ tua rua Mo Luông đến cúng
Đừng phản thóc trong bồ
145. Đừng phản vợ nằm
cạnh ta nhé
Đừng phản con gái Mo đi làm dâu
Con gái nhỏ của Mo đi lấy chồng họ
khác
Đừng phản cây sậy mọc đầu phai[14]
Con gái con trai nối dòng nối dõi
về sau
150. Đừng phản con của
vịt
Con của vịt thành con của ngan
Con của người thành con ta trong
nhà
Con dâu đến vắt xôi, quạt xôi
Con dâu đến quạt vắt xôi nóng
155. Đừng phản ngôi
nhà cột vững
Ngôi nhà cột lõi của ta
Đừng phản bò và ngựa
Đừng phản trâu đầu đàn của ta
Đừng phản nước cùng với ngô của
ta
160. Đừng phản lợn dưới
gầm sàn ăn lá dướng
Chó của ta trên sàn nhà ăn cơm
Đừng phản vò rượu trong nhà
Cùng gà ở ngoài vườn
Đừng phản các ông Cun Quan[15]
ở trên thành
165. Đừng phản người
già cả trong mường
Đừng phản Cun Quan về tụ
Người già về quây quần
Muốn yểm hãy về yểm sợi dây Lẹ
Muốn phản về phản sợi dây Lưm[16]
170. Hãy đi phản ở
Đường gấp khúc như hình cây đổ
trên nương
Đường xiên chéo như dây Lẹ trong
rừng rậm
Muốn yểm thì về yểm
Ụ mối có chín nghìn con rắn
175. Hang đất sâu có
chín nghìn con rồng
Tạo ở chóp gò mối, hốc bùn lắm rắn
Ông Chu Cum kéo trời
Bà Chu Cum kéo đất
Đỉnh núi cao có chín con cú vọ
180. Ngọn núi thấp có
chín con đười ươi
Đỉnh trời có sương giăng
Cây si có nhiều cành
Cây đa có nhiều tụ
Con suối nhỏ mỏ cua
185. Có đủ bề bên
ngoài bản
Đừng yểm, đừng phản
Đừng kị, đừng tà
Muốn yểm thì về yểm
Rồng náu dưới phai nước
190. Con vằn ở đáy
vũng
Nước chảy quẩn, cát xuôi dòng
Nước xuôi ghềnh người chèo quên
lái
Muốn yểm thì về yểm
Đá đầu rau có chủ lớn mào bạc
195. Chủ lớn mang mào
vàng
Muốn yểm thì về yểm
Đền to người lợp ngói
Đền nhỏ người ốp viền vàng
Đường xuống mường âm phủ Long
Vương
200. Đừng yểm, đừng
phản, đừng kị, đừng tà
Muốn phản về phản ở nơi
Bãi đá to con gái Long Vương lên
chơi
Đầu nàng gác lên bờ bên kia chễm
chệ
Hai lườn nàng viền vàng
205. Sườn nàng viền
vàng đỏ
Nằm nghiêng mí mắt viền vàng ba nếp
Thân nàng cuộn khúc như sóng biển
Muốn yểm thì về yểm, về phản
Muốn phản, muốn tà thì về thách ở
nơi
210. Ma tình Chệt
Chai[17]
với ma cà rồng cuối bến
Nước vặn xoáy về mường Bôn
Cát xoáy tròn về trời
Hãy về phản ở nơi
Tạo Cum Lang[18]
và nàng quan bến nước
215. Cây đa nhỏ Then
già xuống ươm
Cụm dây tơ hồng Then Luông xuống
trồng
Then trồng để sẵn làm dây buộc
thuyền
Then trồng để đấy làm chạc buộc
voi
Muốn phản thì về phản ở nơi
220. Mường Đán[19]
phơi chăn
Mường Cáy[20]
phơi vải vóc
Mường Đài[21]
phơi sợi cuộn
Hãy về phản ở nơi
Có con đỉa bằng cây cau
225. Con vắt bằng mái
chèo
Nước ngập ngang cổ khó quẫy
Nước ngập ngang miệng khó thở
Hãy về yểm ở
Ụ mối bằng đống đá vôi
230. Đống giòi to bằng
voi
Sáng tối giòi gặm xương trong rừng
rau ráu
Con mối bằng con lợn
Con cua bằng kho thóc nhỏ
Con rùa bằng kho thóc nhỡ
235. Nếu muốn yểm, muốn
phản
Hãy về kị, về tà ở nơi
Con bò lớn có chín nghìn u
Lợn đực có chín nghìn đuôi
Hươu nai có chín nghìn sừng
240. Nước đổ thác ma
đi
Ma bắc thang về trời
Người Xá mắc thang dây mây về mường
Bôn
Vườn mía tía bà già xuống dọn cỏ
Vườn mía hườm bà ngoại xuống chăm
245. Bà già chăm giữ
cầu mỡ
Muốn yểm muốn phản
Muốn kị muốn tà thì về thách ở
Hũm lớn nuốt được voi
Hũm rộng nuốt chôn vùi chết chóc
250. Điều làm cho ngã
ở phía đấy thì lắm
Điều gây chết chóc ở phía đấy thì
nhiều
Đến nơi đấy quân mạnh của Mo ở
Đến khoảng rộng quân mười vạn ta
dừng
Dựng trại đông thành rừng
255. Quân tấp nập cụm
lại thành đám
Mũi gươm dựng tua tủa như rừng
lau
Thổi Pép[22]
cho gà quý nghển cổ
Thổi Pép cho ngựa quý ta nghỉ
Ai biết nói lời quang minh
260. Ai biết trình lời
bản
Biết bày tỏ lời châu lời mường
Mo mới về thức ông cụ Lôm[23]
dậy
Thức ông cụ Lôm và bà cụ Lôm tỉnh
dậy
Người đang ngủ hay là đi đâu
265. Đã dậy chưa hay
là đi khỏi
Nghe tiếng Mo thức
Ông cụ Lôm và bà cụ Lôm ngoảnh mặt
về chào
Nghe tiếng Mo gọi
Ông cụ Lôm và bà cụ Lôm quay mặt
về hỏi
270. Phất phơ áo hai
tà từ đâu đến
Lấp lóa áo thêu chỉ sáng là từ
đâu
Phất phơ áo thêu chỉ sáng là người
Mai Lổng[24]
Áo vạt phồng là trai mường nào
Phải, phải rồi cùng là phải đấy
275. Phất phơ áo hai
tà tôi đến
Lấp lóa áo thêu chỉ sáng là tôi về
Áo phất phơ là người Mai Lổng
Áo vạt phồng là trai của mường Mo
Tua tủa mũ đuôi én
280. Lòa xòa mũ đuôi
buông
Quân đông, con của họ Kha Quan[25]
tôi đến
Phải đến vì vía trên đầu
Phải đi vì vía thân thể
Điều tốt đẹp đã nên từ trước
285. Điều xấu đã có từ
xưa
Bởi từ vườn mường dưới là rừng riềng
Họ mường bằng là rừng gừng
Cả dòng họ rừng Pà Pược[26]
là Kha Quan
Bởi từ sợi tơ vàng quấn quanh
võng đẹp
290. Bố thân sinh, chủ
áo
Lời đưa đẩy không khéo thưa trời
Mặt hom hem không khéo thưa Then
Mắt kèm nhèm không giỏi thưa chủ
Lời thưa Then rằng đã đến lúc qua
295. Lời thưa trời rằng
đã đến lúc về
Chủ mới ngã nhà con cháu, việc bằng
trâu
Chết nhà con, việc bằng voi
Nằm chềnh ềnh giữa cửa
Ngã ở nhà con cháu không để ngã vậy
300. Chết ở nhà con
cháu chẳng để chết không
Ngã ở nhà con cháu còn có cỗ trưa
Chết ở nhà con cháu còn có cỗ cơm
Qua đắng cay, nhà con đã được
Qua buồn tủi, nhà con đã có
305. Còn có con gà
lông đen
Đem đến làm gà Đuốt
Miệng nhà con cái thì ngắn
Nó cúng không đến nơi
Cằm nhà con cháu thì mỏng
310. Nó cúng không đến
chốn
Nó mới cho miệng Mo Luông về thay
Cho cằm Mo già đến cúng
Ngồi phía đầu quan tài cúng mâm
cơm mời
Vác gươm sắc cúng mời cỗ trưa
315. Nhỡ có phản, có
yểm
Nhỡ có kị, có tà
Thì Mo lật sang bên ông cụ Lôm,
bà cụ Lôm
Về làm tấm Phà[27]
lót lưng lúc chết
Về làm chăn hoa lót nước thối,
ông bà ơi!
320. Lời tôi nói mọi
bề
Mời khắp nơi đủ chốn
Ngủ say thì mời thức dậy
Đi vắng thì mời quay về, ông bà
ơi!
Dậy đến đây phía ngoài
325. Ra tiếp bên, bước
đến giữa
Đi đến đây nghe lời
Quay về đây nghe tiếng
Nghe tiếng Mo Luông ta nói
Mo sẽ nộp điều yểm, điều phản
330. Nộp điều kị, điều
tà
Bứt điều ngã ra khỏi cỗ trưa
Bứt điều chết ra khỏi mâm cơm
Cái không thọ cho ra khỏi mâm
khài của Mo
Tay trái của ông bà nhận về
335. Tay phải ông bà
thu lấy
Mắt nhấp nhem ông bà nhận lấy
Tháng hết đừng cho nó quay đến
Đêm trăng mờ tỏ đừng cho nó quay
lại
Nếu nó về theo dòng nước
340. Thì rồng nhấn
chìm thuyền
Nó về theo đường núi đường đồi
Thì hổ to chặn lại
Hổ dữ mắt đỏ rực
Có sức khỏe tựa voi
345. Người phía trong
chạy ra
Người bên ngoài túa lên
Mo Luông chặt cây xanh rấp đường
Chặt cây khô chặn lối
Việc cậy nhờ Hông Keo[28]
đã ổn
350. Rũ đi điều hại
Với ông bà Lôm đã xong
Dọn dẹp chỗ ngồi vào nghỉ thảnh
thơi
Sợi tơ vàng chăng trên Hông lấp
lánh
Mo chào ông bà Lôm rồi rời sang
mâm khài
355. Luồng của ai nấy
cưỡi
Voi ngựa của ai nấy thúc
Voi lớn thì mang dây xích
Voi nhỏ thì mang cương
Trán voi đính hoa sen
360. Đầu voi ông quản
tượng ngồi
Đi hai bên là các Quan Pí- Nài Mường[29]
Về với ngựa cánh bay ẩn
Ngựa vàng quý bay qua
Co cẳng lên lưng ngựa
365. Nâng đùi lên
lưng voi
Roi chùm quật lưng Luồng
Về với ba mươi luồng sợi nắng
Tám mươi luồng sợi gió sợi mưa
Đi về bến nước ăn, máng nước tắm
370. Hổ vằn về ẩn rừng
cây Mai
Luông Căm quý về buộc rừng cau
Voi về buộc trước sân lổm ngổm
Thổi Pép cho gà quý nghển cổ
Thổi còi cho Luông Căm quý ta nghỉ
375. Trai trẻ đảm nhiệm
cương ngựa
Quản voi đảm nhiệm chạc voi
Buộc ngựa trước sân rộng phơi
sương
Buộc voi ra ngoài khoảnh rộng sưởi
nắng
Con của ngài lên cửa chính rầm rầm
380. Quản tượng lên cửa
phụ rào rào
Đến ngồi nơi tấm chiếu đẹp trải
sát
Tấm chiếu Xát trải liền
Tấm Chiên[30]
đẹp viền vàng trải sẵn
Duỗi chân trái quân lên ngồi trên
385. Vực chân phải
binh mường ngồi giữa
Ngồi sắp đầu gối cho cân
Ngồi theo hàng tăm tắp
Lối với hàng lần lượt
Ngồi nghỉ đã được ăn vỏ
390. Ngồi ngơi đã được
nhai trầu
Lấy lại sức khỏe sức dai Mo Luông
lại khấn
Được sức rộng sức cao Mo Luông lại
cúng
Lời Mo rơi chỗ đấy sẽ góp
Lời Mo nói chỗ đấy sẽ thêm
395. Vực chủ vía cho
dậy
Thức chủ vía cho tỉnh
Tỉnh nhé, chủ vía ơi tỉnh ngủ
Vực chủ vía trong quan tài
Vực trong quan tài gỗ lõi
400. Phía giữa có ba
thừng lạt bện
Hai bên sườn chằng bốn dây tơ bện
Lớp dưới cùng có bông gạo nõn với
tro rải đều
Lớp kế là Xa Nen cùng gối kê đặt
sẵn
Các tấm vải nhỏ và đệm lót lưng
405. Thức đến
Ba mươi lớp vải trắng che mắt
Ba mươi lớp vải tơ phủ mặt
Vải nhiều tấm đắp trên thân mình
Tai trái chủ ngoảnh lại
410. Tai phải chủ ngoảnh
về
Ngủ say chớ nói không biết
Ngủ co ngủ duỗi đừng bảo không
nghe thấy
Lật giở ba mươi lớp vải tơ dày
che mắt
Lật giở ba mươi lớp vải tơ mỏng
phủ mặt
415. Lật giở ra vải
nhiều lớp đắp trên thân mình
Chân trái thoát khỏi quan tài đi
đến
Chân phải thoát khỏi quan tài đi
ra
Ra theo đường rìu đẵn
Ra theo lối Mo mở
420. Đến chỗ chiếu đẹp
trải sát
Tấm chiếu Xát mới trải liền
Tấm Chiên đẹp viền vàng trải sẵn
Duỗi chân trái chủ vía lên ngồi
trên
Vực chân phải ngồi giữa
425. Sắp đầu gối cho
cân
Ngồi theo hàng dầm hàng rui tăm tắp
Lối với hàng lần lượt
Đến ngồi đây rồi
Chủ vía đừng vội đi nơi khác
430. Đừng nôn nóng đi
đâu
Hàng lối chưa đủ mặt Mo mường còn
gọi
Chưa đến đủ còn mời
Chủ vía hẳn còn đi thăm anh em
nhiều họ
Đi thăm quê ngoại thuở xưa
435. Đi đến bến nước
ăn
Đi đến máng nước tắm
Đi dạo chợ mua hàng
Đi dạo chợ ăn quà
Có đi uống rượu cần cong thì bỏ cần
quay về
440. Có đi chọi gà Nà
Hòn[31],
ném còn Nà Lạnh[32]
Đi đánh khăng với lũ ma
Đi đánh Ki[33]
trăng sáng, thì Mo già gọi về
Chủ vía có đi đám nương ở chân
núi đá
Đi đến ruộng chân bản
445. Đi nương thì bỏ Chóp[34]
đấy chạy về
Đi ruộng thì bỏ cày bỏ bừa mà chạy
lại
Đến theo miệng Mo mời
Về theo tiếng Mo gọi
Về đến bến nước ăn
450. Về đến máng nước
tắm
Rửa khuôn mặt cho sạch
Kỳ cọ thân mình cho trơn
Rửa đi mặt vương nước giòi
Cọ mắt cọ tai cho hết nước thối
455. Rửa đi nước thối
đừng cho thấy
Mùi thối mùi hôi đừng để nghẹn
Chủ vía mới bước trên hòn đá phiến
về bản
Đi trên cát trên sỏi về nhà
Thấy nhà dưới đang ăn sáng thì đừng
đến
460. Thấy nhà bên
trên đang ăn trưa đừng lại
Hãy đến phía có con chủ vía đang
khóc gọi
Đến phía có miệng Mo mời
Về phía tiếng Mo gọi
Đến dưới gầm đừng ở
465. Đến dưới sàn đừng
dừng chân
Ở dưới gầm sàn hôi mùi phân trâu
Ở trên sàn hôi mùi phân tằm
Dưới gầm chen chúc nhiều máng chó
máng lợn
Hãy nhấc chân lên bậc thang gỗ Xang[35]
470. Đến giữa nhà có
cỗ mâm bày sẵn
Đám cỗ mâm bày bữa tối bữa trưa
Đến ngồi tấm chiếu đẹp trải sát
Chiếu Xát rộng trải quay chiều dọc
Về nơi đây để tụ tập
475. Đến nơi này để
ngồi
Quan Cù[36]
ngồi có hàng thì ngồi theo hàng
Quan lang ngồi có lối thì ngồi
theo lối
Có nếp như chân chài
Có lối như dòng nước
480. Đến nơi này chủ
vía ở theo phép tắc
Ép bản thân ở theo khuôn phép
Đừng nhích xuống dưới bằng cây cà
Đừng nhích lên trên bằng cây quế
Đừng dịch đến gần Mo Luông bằng sợi
tơ
485. Đừng dịch đến gần
Mo già bằng sợi chỉ
Đừng dịch đến gần chiếu Mo ngồi
Đừng dịch lại gần ghế Mo ngồi
Nhích lại đây sẽ chạm phải dao lưỡi
dài
Nhích về đây sẽ chạm phải gươm lưỡi
sắc
490. Chạm phải dao lưỡi
xanh sắt rèn của Mo
Mép của Mo già có con rắn sọc
Trên mí mắt Mo có rắn cạp nong
Hai bên nách có rắn hổ mang
Hổ mang của Mo không hề ăn cỏ
495. Nó thường há miệng
gặm xương người chết
Ở nơi này chủ vía ở theo phép tắc
Ép bản thân ở theo khuôn phép
Lời Mo răn đừng bỏ
Lời Mo dặn đừng quên
500. Sắp quên thì khổ
Phưm[37]
giữ lại
Bỏ vào túi hoa nhỏ gối đầu
Lời hết, lời còn có
Lời nào đẹp Mo nói
Nhánh nào bền Mo cúng
505. Đến nơi này nghe
lời
Quay về đây ngơi nghỉ
Tạm nghỉ để ăn trầu
Tạm ngừng để nhai cau
Lời trôi chảy cùng ăn trầu cau
510. Ăn trầu cau cho
thơm họng
Lá nào đẹp thì nhai
Lá héo lá sâu thì bỏ
Miếng cau bằng răng chuột
Lá trầu bằng lá Hỏm[38]
515. Nhuộm mồm miệng
cho đỏ
Sửa lòng cho êm thuận
Chúm chím hàm răng cười nụ
Răng bịt vàng lấp lánh mỉm cười
Răng nhuộm đen tủm tỉm cười tươi
520. Ăn trầu, nhà con
cháu trả công chủ vía
Nhai cau, nhà con cháu trả công
ơn
Ăn miếng trầu thấy đẹp lòng
Nhai miếng cau thấy đẹp dạ
Lời của chủ vía giúp bớt tang
525. Cằm khỏe chủ vía
sẽ phù hộ
Phù hộ lùm sậy mọc đầu phai
Con gái con trai nối dòng nối dõi
về sau
Con cái mồ côi về sau làm nên
Phù hộ cho con dâu
530. Mặc tấm váy mới
đến quạt hầu
Mặc tấm váy đẹp về quạt cho chủ
vía
Quạt cán tròn xua đi gió nóng
Đứng hai bên hầu chủ vía ăn cỗ
trưa
Phù hộ cả
535. Con gái đi theo
họ nhà chồng
Con gái nhỏ theo chồng đổi họ
Con cháu gái trai nối dòng dõi về
sau
Con cái mồ côi về sau làm nên
Lời nào hay Mo ví
540. Lời nào đẹp Mo
nói
Nhánh nào bền Mo cúng
Nhai trầu cau được hai lượt ba lượt
rồi nghỉ
Được hai lần ba lần rồi thôi
Ngoảnh sang bên trái nhổ nước trầu
545. Ngoảnh sang bên
phải nhổ bã cau
Bát nước sạch đem súc miệng
Bát nước lã về súc nước dãi
Nhổ nước ra, xỉa răng nhiều lượt
Hết dòng này Mo kể dòng sau
550. Ở xa thì nhích lại
gần
Ở dưới thấp thì nhích lên cho sát
Đến với gà lông đen làm gà Đuốt
Tay phải Mo già đưa cho
Tay trái Mo Luông đưa đến
555. Tay trái chủ vía
đón về
Tay phải chủ vía nhận lấy
Mắt hấp hem đưa tay ra nhận
Nhận lấy gà lông đen làm gà Đuốt
Nhận từ vắt xôi cẩm về nhào
560. Vắt xôi trơn về
nhào muối vừng
Nhận lấy gà được hai lượt ba lượt
thì dừng
Lấy gà được hai lượt ba lượt thì
thôi
Mồm chủ vía còn chưa được hưởng
Miệng chủ vía chưa được ăn thì Mo
cho ăn
565. Gà nguyên con
chưa hề chặt
Gà nguyên vẹn chưa hề chia
Muốn chặt sợ thiếu mất miếng
Muốn chia sợ thiếu mất phần
Có dao nhỏ chủ vía tự chặt
570. Tự chia làm nhiều
phần
Tách ra làm nhiều miếng
Miếng vừa miếng nhấm nháp thì ngọt
Phần vừa vặn thì ngon
Miếng to bằng ngón út
575. Miếng nhỏ miếng
mềm bằng nhau
Sắp lên mâm lên cỗ đủ đầy
Bày lên bát lên đĩa đủ miếng
Bát nước sạch đem súc miệng
Bát nước lã về súc nước dãi
580. Về xỉa răng nhiều
lượt
Nhấc chân đi vào mâm
Giơ tay cầm lấy đũa
Ngồi vào mâm chủ vía đừng ngồi
không
Tay cầm đũa rồi đừng ở vậy
585. Tay trái nắm vắt
xôi nếp ruộng
Tay phải cầm đũa gắp
Gắp phía gốc đũa được phần
Gắp phía đầu đũa được miếng
Bón vào miệng nuốt trôi xuống họng
590. Gắp đầy miệng đừng
khạc
Ăn đầy mồm đừng nhả
Đừng khạc mà để mất
Đừng nhả mà để phí
Miếng đầu quý tựa trâu
595. Miếng sau quý tựa
voi
Qúy như trâu bò sừng đẹp
Qúy như người hầu của tạo, vua,
nàng
Ăn từ vắt xôi cẩm đằm tay
Vắt xôi trơn nhào muối vừng
600. Vừa ăn vừa nghe
lời
Vừa ăn vừa ngoảnh mặt nghe tiếng
Nghe lời con chim chèo bẻo
Nghe tiếng Mo Luông ta nói
Ăn từ món ớt bứt thừa thãi
605. Ăn từ món cà bứt
no nê
Chủ vía ăn chớ ngoắc tay gọi
Chớ rủ ai ăn theo
Đừng rủ người anh ruột
Đừng rủ người em kế
610. Đừng rủ người
bên họ ngoại từ xưa
Đừng rủ cây sậy mọc đầu phai
Con gái con trai nối dòng nối dõi
Lời nào hay Mo ví
Lời nào đẹp Mo nói
615. Nhánh nào bền Mo
cúng
Chủ vía được ăn rồi thì có lời tốt
Được ăn thì có lời phù hộ
Phù hộ cho cây sậy mọc đầu phai
Con gái con trai nối dòng dõi về
sau
620. Con mồ côi về
sau ở mát
Đừng cho nó bị đau ốm
Đừng bị sốt nóng lạnh trong người
Đừng mắc phải điều mười ba
Đừng vướng hai tư lời đồn thổi
625. Vạ mười bốn mất
của
Đừng cho kẻ ngôi cao bắt làm tôi
tớ
Kẻ nhỏ nhen ép lấy của cải
Đừng mất của trong gánh
Đừng mất gươm trên tay
630. Đi thuyền đừng gặp
phải rồng
Qua hẻm núi không gặp phải hổ
Rắn đầy rừng rậm không mổ
Bọ cạp đầy rừng thưa không cắn
Dẫm lên phiến đá không bị lở
635. Đặt chân lên triền
đá không bị sụt trôi
Dẫm đá trúng hòn đá nhám
Bước trên lèn đá gặp phiến đá vững
Ở đầu mũi tên không trúng mũi tên
Nơi đầu súng không bị trúng đạn
640. Mũi tên rơi vào
trảng gianh
Mũi tên độc rơi vào lùm cây
Rồi vướng dây leo mất dạng
Đi ra không mắc phải điều ác
Không vướng điều hại
645. Điều hại bị bỏ lại
cách nhà con một bữa trưa
Điều chết bị bỏ lại cách nhà con
một ngày đường
Để cho con cháu đi ra tốt như
chim trĩ trống
Về đẹp như con gà chọi, như gà trống
đầu đàn
Phù hộ qua tủi hổ thì chủ vía được
hưởng cỗ
650. Phù hộ qua đói
khát thì chủ vía được ăn
Cùng giúp cho nhà con cháu nuôi tằm
Bảo ban nhau nuôi con cái
Nuôi con đầu cho lớn
Nuôi con thứ con út cho nên
655. Thành gái trai
phổng phao
Cho chóng lớn như quả bí quả dưa
nương người Xá
Lớn như cây Puông[39],
cây luồng
Cao như cây Chuông Hao[40]
ở cuối mường vua
Nuôi tằm cho nó thành nhiều cửi
660. Nuôi con cho
thành gái thành trai
Chia nhau ra "ăn"[41]
ruộng cạnh mương
Đi nhiều mường "ăn" bản
người ta
Có việc gấp thì họ vội về
Con của chủ vía đông như khách
665. Vác mai đi đông
như mượn thêm người làm
Dệt cửi rào rào như hội phát
nương
Đặt bẫy kẹp, bẫy dây cùng rừng
cùng núi
Đặt đó bắt cá vướng hết mọi dòng
khe
Bẫy sập đặt vào tận chân núi đá
670. Đi cấy lúa người
đầy đám ruộng
Phù hộ con cháu nhiều sàn
Phù hộ con cháu nhiều thứ bậc
Miệng nhà con cháu họ bảo có nhựa
dính
Cằm nhà con cháu họ bảo cằm cứng
675. Mở mồm ra thì được
hưởng
Mở miệng nói thì được ăn
Người ngôi cao họ nghe lời
Người ngôi thấp họ theo ý
Người khôn nhận cho
680. Người dại nhận
chia
Lời nào tốt Mo ví
Lời nào đẹp lời hay Mo nói
Nhánh nào vững Mo cúng
Cho thành như lời Mo ta nói
685. Cho được như lời
Mo ta cúng
Ăn tốt rồi được một lượt
Tính ăn qua về thành hai phía
Ăn phía này phía kia đang đợi
Ăn phía này phía trước còn mong
690. Gà ăn, gà còn cục
gọi
Chim ăn chim còn kêu
Dạ ăn, dạ còn đói lép kẹp
Ăn nhé, chủ vía ơi
Ăn thịt gà lông đen nên gà Đuốt
695. Gà được khắc tên
từ lúc mới nở
Gà được đặt tên từ lúc còn non
Ăn vắt xôi cẩm ngâm rồi hông
Vắt xôi trơn rể cả nhào muối vừng
Uống chén rượu siêu, hươu rượu chợ
700. Rượu siêu ngon
nhà con cháu trả công chủ vía
Rượu siêu ở chợ về đáp công ơn
Để về sau cho con cháu lớn
Con mồ côi nên cửa nhà về sau
Làm cửa được vào ra
705. Làm nhà được lên
xuống
Chớ phải lối ma xuôi ngược
Chớ phải lối ma đi về
Đừng trúng đường ma lên xuống
Đừng mắc phải nền của Lùng Lình[42]
về đặt
710. Đừng trúng phải
ngà voi nước
Đừng nứt bằng hạt dưa
Đừng nẻ bằng hạt thóc
Nứt bằng hạt thóc
Lấy đất ở Mường Muổi[43]
về thoa
715. Nẻ bằng hạt dưa
Lấy đất ở Mường Thanh[44]
về bịt
Bờ đất đến tận Mường Kinh[45]
Mạch đất đến tận mường Vua[46]
Dặng đất đến tận Mường Lào[47]
720. Người Kinh đi
bán hàng mường dưới không hết đem về để
Đi bán hàng ở đâu không hết thì
đem gửi
Gom bạc cho đầy túi vải đen
Gom vàng cho đầy túi vải xanh
Vải tơ mỏng đầy hết Bung[48]
và Bịp[49]
725. Gấp lại cất
trong nhiều hòm
Họ đồn đến tận Sông Mã, Sông Đà
Rằng Đẳm nhà đấy tốt
Ma nhà ở đấy khéo phù hộ
Phù hộ qua tủi hổ thì chủ vía được
hưởng cỗ
730. Phù hộ qua đói
khát thì chủ vía được ăn
Chủ vía ăn tốt rồi được hai lượt
Tính ăn qua về thành ba phía
Ăn phía này phía kia đang đợi
Ăn phía này phía trước còn mong
735. Ăn nhé, chủ vía
ơi!
Ăn thịt gà từ đầu đến đuôi một dọc
Ức cùng cánh và chân gà Đuốt
Ăn từ gan ở trong thân
Mề ở trong dạ
740. Lủng lẳng cật và
tim
Đùi gà liền gốc cánh
Ruột gà quấn bên mào
Hai cánh cong vươn tựa ngà voi
Hãy gắp dọc ngang lựa miếng thịt
đẹp
745. Miếng này với miếng
kia béo ngậy
Phần này với phần kia tiếp nối
Miếng to bằng ngón út
Miếng nhỏ miếng mềm bằng nhau
Uống cả chai rượu siêu, hươu rượu
chợ
750. Rượu siêu uống với
cơm, uống với cỗ trưa
Hết chén này, chén kia rót ra
Cạn chén này, chén kia rót đến
Thay nhau cầm chai rót liền liền
Thay phiên nhau cầm chén
755. Rượu kề môi Mo
Luông mời nhấp
Rượu kề miệng Mo già mời uống
Uống đưa rượu vào bụng
Uống cho trôi vào họng
Vào bụng thành nước tô hồng má
760. Rơi vào dạ thành
nước đẹp
Uống năm này năm sau còn ngấm
Uống tháng này tháng sau còn say
Mười năm không còn nghĩ đến rượu
Chín mươi ngày không còn nghĩ đến
men
765. Uống cho ngấm
lên tai lên mắt rạo rực
Rượu lách qua vòm lưỡi rân rân
Uống rồi mới gom lời đẹp
Mới có lời phù hộ
Lời nào đẹp Mo ví
770. Lời nào hay Mo
nói
Nhánh nào vững Mo cúng
Vào một dòng thì Mo cúng ít
Vào một đoạn Mo cúng lời trôi chảy
Nhà con cháu làm cái gì cũng có
775. Được cái gì thì
cũng nên
Nuôi bò thì cho được nhiều con
Nuôi trâu cho thành trâu đầu đàn
Cho có ba mươi con sừng dài
Năm mươi con sừng tròn
780. Trán trâu bằng
mâm mây
Đuôi dài như bông sậy
Cổ chân to bằng chõ hông
Hai mép không bị ruồi đẻ trứng
Mút đuôi không có giòi
785. Chân sau không bị
vướng rễ đa
Chân trước không bị vướng rễ si
Đi vào rừng không bị hổ vồ
Không bị chó sói vây
Vào rừng như đá tảng
790. Về bản thành của
quý
Dậy đi như đàn nai
Vung đuôi như đàn bướm
Cúi gặm cỏ mải miết
Mặt trời lặn biết dẫn đàn về
795. Kẻ lười biếng
không cần theo trông
Con trâu đen về trước
Con trâu bạc về sau
Con nhỡ đi vào giữa
Buộc thừng ở cột hiên không xuể
800. Vào buộc trong cột
chính
Để cho bên ngoại đến mượn bừa ruộng
mạ
Để cho ông cậu mượn làm mùa
Đến năm được ăn chua cá Mang[50]
Giữa năm được ăn công sức trâu của
chủ
805. Được uống rượu,
ăn gà
Mường người đến mượn trâu
Mưa rơi nhà con cháu làm mạ
Sấm động họ làm mùa
Cày đám ruộng trên
810. Bừa đám ruộng dưới
Nhát cuốc bổ nơi nào cũng được
Nhát dao chặt chỗ nào cũng nên
Cho nảy mầm đủ hốc
Cho lúa lên đủ khóm
815. Dài như cọng cây
Tồn[51],
cây Đua[52]
Tốt như cây lau cây gianh Mường
Do[53]
Tốt hơn cây sậy Mường Kinh
Lá xanh như lá Hỏm
Cuống cong như lá Băng[54]
820. Xòe vươn thể như
rễ sậy
Chuột nhỏ chớ gặm cuống
Chuột đen chớ cắt lóng
Nước lũ đừng tràn ngập
Trâu bò đứt dây buộc đừng ăn
825. Bò sắp ăn thì có
người qua
Trâu sắp ăn thì có người đuổi
Lúa tốt lên bời bời
Xanh tươi mơn mởn
Đến ngày có mưa rơi
830. Con của mường trời
xuống bao bọc
Lúc lúa trổ
Luồng sương mường trời xuống chăm
Cho lúa sai hạt như trứng cua
Rơm dài như đuôi ngựa
835. Đầu cánh đồng
lúa đã chắc
Cuối đồng lúa nên cốm
Giữa đồng lúa đang vừa gặt
Cho con cháu có gạo ăn dư nhiều
ngày
Có thóc cũ ăn dư nhiều bữa
840. Khách đến được
ăn toàn thóc cũ
Bên ngoại đến thấy toàn thóc vụ
qua
Lúa mùa gối lúa chiêm không hỏng
Thóc mới gối thóc cũ luôn luôn
Họ mới đồn đến sông Mã
845. Họ mới truyền lời
đến Nậm U[55],
Nậm Khong[56]
Nuôi lợn đừng cho còi như chồn
Nuôi tằm đừng cho thành tằm còi
đét
Nuôi gà đẻ trứng đừng ung
Lòng đỏ trứng đừng hỏng
850. Con không đáng bạc
đồng cân
Họ lấy bạc đồng cân về đổi
Con không đáng vải mặt Phà
Họ lấy mặt Phà đến mua
Gom bạc nhà con cho đầy túi vải
đen
855. Gom vàng nhà
cháu cho đầy túi vải xanh
Vải tơ mỏng đầy hết Bung và Bịp
Gấp lại cất trong nhiều hòm
Họ mới đồn đến sông Mã
Họ mới truyền lời đến sông Đà
860. Rằng Đẳm nhà đấy
tốt
Ma nhà ở đấy khéo phù hộ
Phù hộ qua tủi hổ thì chủ vía được
hưởng cỗ
Phù hộ qua đói khát thì chủ vía
được ăn
Đến ngày nhà con cháu có cỗ cúng
to
865. Chủ vía được ăn
to
Thượng về nhà cháu ăn công
Chủ vía được ăn công
Lời đấy Mo ví
Lời đấy đẹp Mo nói
870. Nhánh đấy bền Mo
cúng
Cho nó được như lời Mo kể
Mo kể bằng đấy khắp mọi lối
Mời mọi phía mọi nơi
Chủ vía cũng làm trọn cho con
cháu
875. Nên như lật tấm Chiên
Làm tiếp nối cho con cháu
Nên như là lật tấm Xát
Cỗ cúng lớn chớ có lặp lại
Cỗ cũ đừng có vực quay về đấy
nhé!
./.
[1] Gà
Đuốt: gà cỗ cúng đầu tiên trong đám tang ma.
[2] Xau Tau: cột chính trong ngôi nhà sàn, còn gọi là cột vía.
[3] Mo
Luông: ông Mo Lớn, thường đảm nhận các việc cúng có tầm cỡ trong mường.
[4] Áo dài: các con dâu trong họ mặc áo dài xanh, đỏ có trang
trí hoa văn dưới gấu áo, đứng túc trực bên cạnh quan tài, cầm quạt xua nóng.
[6]
Chân Chuỗi, Chân Chài: lối nói ngụ ý so sánh, tôn vẻ quan trọng, quý phái cho
hai bàn chân của thầy Mo.
[7] Xát: Một loại chiếu rộng của người Thái đan bằng nan cật
dùng để trải ngồi chơi hoặc tiếp khách ngồi đông người.
[8] Xa
Nen: Chong Xa Nen.
[9]
Chà: tên gọi một món ăn làm từ thịt, cá.
[11]
Hinh Ho: nơi thờ bà tổ của thầy cúng.
[12]
Hông Ho: Hinh Ho.
[13]
Luồng: loài thuồng luồng dùng cho vía Mo cưỡi để di chuyển
trong thế giới tâm linh của thầy Mo. "Luồng" này được miêu tả là có
cánh, có mỏ, có móng vuốt, có mình chim nên cũng được gọi là Rồng Phượng.
[14]
Cây sậy mọc đầu phai: mỹ từ dùng để chỉ người con trai làm chủ trong ngôi nhà
sàn.
[16]
Dây Lẹ, Dây Lưm: các loài dây rừng, được cho là có phép lạ.
[17] Chệt
Chai: thường được gọi là bảy anh em Chệt Chai. Tuy nhiên họ không phải là anh
em trong một nhà mà từ này dùng để chỉ một nhóm trai tráng gan dạ và dũng mãnh.
[18]
Cum Lang: ông thổ công nghĩa địa
[19]
Mường Đán: mường có nhiều núi đá
[20]
Mường Cáy: mường ở nơi xa xôi
[21]
Mường Đài: mường chuyên về vải vóc, tơ tằm
[22]
Pép: loại còi làm bằng ống tre, ống bương có khoét một lỗ theo chiều dọc ống,
tuồn hai phiến là mỏng vào giữa chừng. Khi dùng miệng thôi vào khe ống, phát ra
âm thanh gần giống tiếng còi, dùng để gọi voi, ngựa, trâu thả cho ăn trong rừng.
[23] Tức
Then Lôm, là Then sáng
tạo và điều khiển mây mưa, sấm, chớp và các hiện tượng tự nhiên. Then Khao còn
tượng trưng và sáng tạo ra sắc đẹp của nữ giới (cũng còn gọi là Then Hung- Then
Khao).
[24]
Mai Lổng: nay thuộc đất huyện Mai Châu, tỉnh Hoà Bình.
[27]
Phà: tấm vải dệt.
[28]
Hông Keo: cũng là Hinh Ho.
[30]
Chiên: loại chiếu cót đan cũng gần giống như Xát.
[31] Nà
Hòn: một cánh đồng ruộng khô
trên mường trời, nơi các vía người chết thường tụ tập để tổ chức và tham gia
các trò vui chơi.
[32] Nà
Lạnh: là cánh đồng vui chơi trên mường trời, tương tự như Nà Hòn.
[33]
Ki: trò chơi của trẻ con, tương tự như chọi gụ.
[35]
Xang: loài cây thuộc họ tre nứa.
[36]
Quan Cù (và Quan Ke): Người theo lệnh Then Số Mệnh chuyên đi bắt những người đã
hết hạn làm người ở dưới trần gian.
[37]
Phưm: Cái khổ trên khung cửi dệt vải.
[38] Hỏm:
loại cây dùng lá để ngâm lấy nước màu đen để nhuộm váy áo (tương tự như với cây
chàm).
[39]
Cây Puông: chưa rõ.
[40]
Cây Chuông Hao: cây chu.
[41]
"Ăn": Trị vì, cai quản và tạo dựng. Người Thái hay nói là "ăn
vùng đất", "ăn mường" v.v…
[42]
Lùng Lình: mường trong lòng trái đất.
[43]
Mường Muổi: Thuận Châu thuộc tỉnh Sơn La ngày nay.
[46]
Mường Vua: đất kinh kỳ.
[47] Mường Lào: vùng đất phía Tây biên giới Việt Lao ngày nay,
nơi ở của người Lào (không nhất thiết phải thuộc Quốc gia Lào).
[48]
Bung: một loại sọt, chứa được từ 10-20 kg.
[49] Bịp:
một loại sọt đan, nhỏ hơn Bung.
[50]
Cá Mang: một loài cá suối.
[51]
Cây Tổn: tên một loại cây rừng cao từ 1-2 m.
[52]
Cây Đua: chưa rõ.
[53]
Mường Do: thuộc Sơn La.
[54]
Cây Băng: cây cỏ kê.
[55] Nậm
U: một nhánh thượng nguồn sông Mê Kông, bắt nguồn
từ vùng núi biên giới Lào- Trung Quốc ở tỉnh Phongsali, chảy theo hướng Bắc-Nam
giữa các dãy núi và bồn địa miền Bắc Lào.
[56] Nậm
Khong: sông Mê Kông.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét