ĐỐ HOA ĐỐ LÁ
* Phần phiên âm: Tạ bọc tạ bở
- Bở xa lắc
bở lớ
Bở xa lược bở
lớ
Bở chớ cánh
bở tụa
Bở chàng nhọm
na tàng bở lớ
05. Bở nguống pú
nguống phả bở lớ
Bở pế ho pế
ngườn bở lớ
Bở lái vặc
lái vẳn bờ tụa
- Bở xa lắc ạ
mèn bở phược
Bở xa lược bở
tảnh
10. Bở chớ cánh bở
hom
Bở chàng nhọm
na tàng bở pú
Bở nguống pú
nguống phả bở cọ
Bở pế ho pớ
ngườn bở quẳn
Bở lái vặc
lái vẳn bở khau
*
15. - Bọc cau chặn
mướng lùm bọc lớ
Bọc dù xủng
mướng piếng bọc tụa
Bọc xang hày
bọc lớ
Bọc cảng ná
bọc lớ
Bọc cảng ban
bọc lớ
20. Bọc can cổm bọc
lớ
Bọc can cồng
bọc lớ
Bọc vình vớ
hả chụ
Bọc dum dù
tếnh hủa
Bọc pắn đảnh
bọc keo
25. Bọc hùng chanh
na cày nhái lấng
Bọc nừng tốc
cảng hày xảo hổ
Bọc nừng tốc
cờ ná xảo dan
Bọc nừng tốc
cảng quan xảo ồ hối mứa
- Bọc cau
chặn bọc phủng
30. Bọc dù xủng bọc
tang
Bọc xang hày
bọc ngá
Bọc xang ná
mèn bọc phắc can
Bọc cảng ban
mèn bọc mờ khửa
Bọc can cổm
bọc hồng
35. Bọc can cồng
mèn bọc xí lá
Bọc vình vớ
hả chụ
Ạ mèn bưởn
hùng tùa phạ xảo nòm chốm nhái
Bọc dum dúa ạ
mèn bọc khẳn
Bọc pắn đảnh
nhọt keo
40. Ạ mèn xeo hủ
xoi bọc mạy pển bọc cắm đảnh
Bọc hùng
chanh na cày nhái lấng mèn tuốn đìn tay
Bọc tốc cảng
hày xảo hổ mèn hảo đỉ bọc phai
Bọc nừng tốc
cảng ná xảo dan
Ạ mèn pỉnh bơ
tơ tạng nặm kỉn lầm tỉn cốn
45. Bọc nừng tốc
cảng quan xảo nòm chốm mứa
Ạ mèn tả
nghến tốc pạt pú nửa ban
Lải ơi chạc
xía nau uổn pạn cháng tộc mứa hướn
*
Bọc kỉn xúc kỉn
xở táy piếng mằn tôm
Bọc kỉn xôm
mướng piếng bo pòng
50. Bọc can còng
bọc tóng
Bọc cái cong
bọc hịa
Bọc liệt lịa
mèn bọc chóc ngoi
Bọc pế xoi
mèn bọc xằng
Bọc tăng chò
mèn bọc ngá chiểng
55. Bọc cảng chiếng
bọc mạc
Bọc phạc na
mèn bọc cớ đỏm
Bọc hảo phỏn
mèn bọc tẳng bơ
Chù bọc mạy
mướng lùm chù vản cải
Chù bọc vải
mướng piếng chù vản huôi
60. Nhắng tò bọc tơ
pùm bọc khửa
Bọc nửa chứa
bọc hạnh
Bọc cảng cang
mèn bọc phóng hảo
Bọc hảo xở
bọc pàn
Bọc phàn phạ
mèn bọc tả nghến
65. Nhắng tò bọc pí
vắc pí vẻ quái hẻ má hả ban
Thuôn xà tơ
lùm phạ pườn và bọc tả lẻo
Chù bọc mạy
mướng piếng chù vản huôi
Nhắng tò bọc
dùm duôi na tàng vản lấng
Nhắng tò bọc
xa lắc bọc phướng
70. Bọc xa lược bọc
tảnh
Bọc ế đẳm ế
đảnh mướng piếng bọc hom
Bọc nhọm pạc
bọc pú
Bọc pỏm pú
bọc mọc
Bọc pế xa
liệp nặm bọc xổm
75. Bọc can cồm bọc
bủa
Bọc dùm dua hưn
tùa phạ mèn bọc hủa chở
Bủn pớ tấng
cà lớ mắn đay
Bủn pớ kho
tấng hại pườn bo lón hển
Pớ lớ hển xì
pế khụt tấng xảnh xình hỏng tấng khau
80. Bên xì tải thau
xía lạ chỉnh bo mí hển
Nhắng tò bọc
ỷ tắc tấng bọc ỷ tẻ
Pa mè hau tò
pẹ mằn còm phủa nón
Táy mướng đỉn
mướng piếng pườn và bọc phai
Cạc òn ơi
náng nọng pườn và bọc cảng lả
85. Nhắng tò bọc ỷ
tắc tấng bọc ỷ tọi
Bọc tơ hồm
nựa khùa tấng lải
Dù pái nửa
lượt lé hổ nhum
Cạc òn ơi
náng nọi pườn và bọc hủ cắm
Dù xuổn chẳn
nhắng ồ hối cóng tha
90. Nhắng tò bọc
cau than xuổn phạ đỉ lừn tấng lải
*
Cọp mừa phạ
bưởn xảm
Cọp mừa nhám
bưởn cau
Pò chau Cắm
phạ mứa nằng hỏ dển
Chứa mến kiu
xải có phạ hạt
95. Bọc Nạt phộng
phạ má pỉ mờ
Phạ chằng
họng
Cỏng dù căm
hướn pò hản nhống
Phổn tốc lống
tùa đỉn hắm nha
Phạ tành hơ
bọc mạy mướng lùm chốm bản
100. Chù tôn tản
mướng piếng chốm ma
Chù tôn nha
pồng òn bở mắn
Tôn Cà Hặc cà
bản
Tôn Cà Hỏn cà
bản
Xỏng òn Đai
Lẹp cà lưởng
105. Hủa mướng mí bọc
Cà Ta
La ban mí bọc
Bưởi Bốc
Cốc xàu pển
pùm pục pùm púm kẻm nặm
Bo lón ham
xía bọc lớ đải
Chù bọc mạy
mướng lùm chốm bản
110. Chù bọc pỉ bọc
tản mướng piếng bản thuôn
Bưởn chạp
phộng bọc Líu
Pứng cửu xe
mứa piếng phộng bọc Tẳng Bơ
Bưởn chiểng
phộng bọc Pịp đảnh hóng
Bưởn xỏng
phộng bọc Tóng đảnh hem
115. Mồng hau pà pên
pà lạn mí bọc Pổn Bở
Nở xải mồng
mứa pú phả mí bọc Tẳng Bơ
Mồng ngoành
hau tỉn cụm mí bọc Chảnh Cắm
Bưởn xảm
phộng bọc lưởng bọc đảnh tùa phạ
Nhằm ọc na
bưởn xì chốm bản
120. Bưởn chết phộng
bọc Xiu
Bọc Lưởng
tấng bọc Đảnh chàng chanh
Bưởn pẹt chù
bọc mạy mướng lùm chù bản
Chù bọc Pỉ
bọc Tản mướng piếng hùng hản bản chanh
Phạ tành hơ
bọc mạy lống tùa pú phả
125. Pớ xiểng tộc xì
pắc xờ hủa
Pớ xiểng pủa
xì pắc xờ cau
Khăm tắc bọc
mạy mứa hờ Ná Có
Lải ẳn lưởng
ẳn đảnh mướng piếng lày lạ
A cạt lưa nộc
nọi chốm mừa múa phổn
130. Chù bọc mạy
mướng lùm bản cải má lẹo
Chù bọc pỉ
bọc tản mướng piếng bản thuôn
Nhắng tò bọc kỉn
xôm mướng piếng bọc pòng
Bọc can còng
bọc tóng
Bọc hóng hóng
bọc xay cày
135. Bọc xang hày bọc
ngá chiểng
Bọc tơ pùm
bọc khửa
Bọc nửa chứa
bọc lọt
Bọc phàn phạ
mèn bọc tả nghến
Bọc pế ển pế
níu bọc xan
140. Bọc lái can mèn
bọc pỉ tỏng
Bọc pỉ bưởn
bọc khau
Bọc tum cạu
mèn bọc chá phảy
Bọc pỉu cảy
bọc nghịu
Bọc pỉu hau
huôi hòng cạng mèn bọc ngá
145. Bọc chỏm pú chỏm
phả bọc mạc
Pườn mằn nạo
cau bọc má pắc
Pắc đay xỏng
thẳn xảm thẳn lới pày ke
Huộp đay cau
chum bọc mạy mí bọc mải mướng
Pớ pắc đay
bọc lưởng bọc đảnh táy mướng chằng ma
150. Pựa đay hau nằng
viện nằng phù tứ mướng
Lải cốn nhắng
khăm chuổng cẳn hưn xuổn Thẻn Chằng Bằng
Hưn tằng ang
Mè Mọn pắc bọc Phả Bủn
Chớ nị cú
khăm phắn mạy hơ mứng lạc
Thạc mạy hơ
mứng xỉn
155. Cổn cắm khắt cắm
khỉn hơ lản chái má ke
Nùng xưa lẹp
lẹ má kề bọc nắm mỏ
- Bọc cau
chặn mứng và bọc lớ lản ới
Bọc cảng na
mướng piếng mứng và bọc lớ
Bọc cảng ban
mướng lùm bọc lớ
160. Bọc can cồm
mướng lùm mứng và bọc lớ
Phắn mạy hơ
mứng lạc
Thạc mạy hơ
mứng xỉn
Phắng nghỉn
lản chái tan cắm đỉ má và
- Bọc cau
chặn mướng lùm bọc phí
165. Bọc dù xủng
mướng piếng bọc tang
Bọc xang hày
bọc ngá
Bọc xang ná
bọc pà cạn
Bọc cảng ban
mướng lùm bọc khửa
Bọc pển chứa
bọc lọt
170. Bọc phàn phạ mèn
bọc tả nghến
Bọc can cổm
mướng piếng bọc hồng
Bọc can cồng
bọc xí lá
Mỏ mướng tan
cắm đỉ tạ bọc
Mỏ thau tạu
đạp ca tảo xọng tạ bọc có bẻ
175. Bọc pí vắc pí vẻ
quái hẻ bo má ban
Pườn mằn oan
hau xao lạn huồm mình má hướn
Lản chái tan
cắm đỉ má và
- Tủ lộm lẹo
nhắng pày mí nái
Tải pày mí
nau
180. Lột chồ hau cáu
phạ nhắng pày mí tổi
Mỏ mướng tạ
mỏ mướng hày ke
Tủ bo tam hau
tò pẹ tạ bọc nắm mỏ
Mỏ mướng tan
cắm đỉ má và
Mỏ thau tạu
đạp ca tảo xọng ke bọc mứng phắng
185. Bọc pí vắc pí vẻ
quái hẻ bo má ban
Ẳn nạ bọc
tang hủa pườn xờ cỏng mai
Bọc tang tại
pườn xờ cỏng tổi
Pườn mằn oan
xao lạn huồm mình má hướn
Ẳn ạ mèn vải
xíp vá xáo vá má cạt cán kiêu
190. Lau hảy chum hảy
kiệu pắc bọc tứ cứn
Mỏ mướng tan
cắm đỉ má và
Mỏ thau tạu
đạp ca tảo xọng tạ bọc mứng tải
Bọc ỷ tắc ỷ
tỏi bọc nọi tăng chò cảng hướn
Mỏ mướng tạ
lản chái má ke
195. Lản chái tan cắm
đỉ má và
- Mỏ mướng tạ
mỏ mướng hày ke
Lản đăm bo
đay hau tò pẹ nắm pò mỏ huổng
Mỏ thau đay
can lau xáo kiệu ke bọc mứng phắng
- Bọc ỷ tắc ỷ
tỏi bọc nọi tơ đằng xảnh phí
200. Bọc hủa đảy ẳn ạ
mèn tén bở tăng hủa đảy cứn hùng
Mói hển xang
hày bọc phắc phá
Hủa ná bọc
phắc can
Xuổn hủa nón
bọc cau than
Xuổn la ban
hộc bọc chảnh cắm
205. Lải xánh đỉ xánh
ngám lày lạ
Phạ tành hơ
mí bọc Pổn Bở
Nở xải tan
cắm lớ hơ còng
Xẻo hịt phạ
mí đẹt khoả đảnh mứng và ẳn lớ
Bở nhọm đảnh
nhọm đẳm mứng và ẳn lớ
210. Bở chàng nhọm na
tàng mứng và bở lớ
Bở pìn ngoạng
na cày lứm nón mứng và bở lớ
Lản chái tan
cắm đỉ má và
- Chù bở mạy
mướng lùm pày hển
Pển xánh lớ
lản chái pày hụ
215. Chù cỏ mạy mướng
lùm lải xánh
Mỏ mướng tạ
mỏ mướng xỏ ke
Mỏ mướng tan
cắm đỉ má và
Bở xa lắc bở
phược
Bở xa lược bở
tảnh
220. Bở nhọm đẳm nhọm
đảnh bở hom
Bở chàng nhọm
heo lẹp bở pú
Bở dù pú dù
phả bở cọ
Bở pế ho pế
ngườn bở quẳn
Bở lái ắc lái
ẳn bở khau
225. Bở tùm cạu hau
hèo bở cớ
Bở mí chở bở
cuôi
Bở chàng
nhuội mứa màng Đổng Quái
Bở pìn ngoạng
na cày bở cá
Lái tùm tục
tùm tỏm nhắng cạu
230. Pớ tải thau pườn
bo lón pắc
Nhắng pắc tò
pớ lớ tải bào
Nhắng pắc tò
pớ lớ tải xảo tè chớ nhắng nọi
Lải cốn nhắng
khăm phai Xuổn Chẳn xiềng khô
Cô xạt hưn
hướn phạ pắc bọc luổng táng
235. Chù bọc mạy
mướng lùm mỏ thau bản cải
Chù bọc pỉ
tấng tỏng mướng piếng bản huội
Nhắng tò bọc
pổng linh chắp ngà cảng
Bọc pủng lảng
chắp ngà nọi
Pà bọc nọi
bọc nịt mỏ thau pày bản
240. Pớ tải oản váng
phủa váng mía mỏ huổng pắc hơ
Pựa tải hao
tè nọi pắc bọc mải mố
Bọc cốc pế
bọc pảng
Bọc cảng pế
mạc nọi
Bọc chỉ chọi
pườn mằn nhái lấng
245. Lải cốn hay ựt ứ
váng mệ
Lải ơi hay
pặp pè váng lố
Lải cốn tải
bào tải xảo ào tấng lố bo hay
Đết đay cau
chum bọc mạy pắc vày kẻm chúng
Tì mứng hăm
cọi cọi nở cằm cóng tắc bo tắc
250. Tì mứng hặc mứng
pánh cằm nở cóng đay bo đay
Tì ơi hay tả
bơ pế nặm pò xồn lẳng mứa
Chựa mứng
chằng pảy côm kỉn nguộn chứa đíp tải òn
Côm kỉn nguộn
chứa đòn tải xảo
Mứng hặt có
lộm xiệt nái
255. Hặt có tải xiệt
mệ
Mứng lộm pày
mí nái
Tải pày mí
nau
Lột chồ hau
cáu phạ nhắng pày mí tổi
Mứng khăm đết
áu bọc tả nghến má xờ táng tại
260. Khăm đết áu bọc
chờ màng ma phằng nặm má xờ táng hủa
Bủa cắm pắc
xờ cau
Bọc pẳng mứng
đết khơ
Bọc tẳng bơ
đết cảy
Mứa cừa Bổn
cừa Thẻn cáu ạnh
265. Tành dong hưn
mướng phạ lin tồng Có Xảo
Pớ tải bào
tải xảo xảo mứa nhái Tồng Đăm
Hưn căm phạ
lin bào Xảm Láng
Mứa pái cạc
náng La
Hưn lin tồng
phạ áu xạt cốn đỉ
270. Chớ nị xảo phỉ
quạt huồng huổng cóng tha
Òn náng La
huồng quang mướng phạ tha bào mướng piếng
Huồng tơ
huồng xảo Cảng
Huồng cảng
huồng xảo La
Huồng phạc na
táng phạ mèn huồng mè hướn hám
275. Bương nừng mí
huồng Xạc
Phạc nừng mí
huống Cón
Pái xỏng mí
huồng Chim Nêu
Mứng khăm hau
chim nêu tò lẹ cảng tồng Có Xảo
Mứng lộm pày
mí nái
280. Tải pảy mí nau
Lột chồ hau
cáu phạ nhắng pày mí tổi
Khăm tốc tỉn
mứa Tồng Cắc Tồng Có pá xọc áu nau
Hau lin Tồng
Đăm mướng phạ pá xọc áu tổi
Mứng tốc tỉn
mứa pái Bổn mí bọc chánh tang
285. Hưn Tồng Đăm
mướng phạ mí bọc chánh Thẻn
Lải cốn tốc
tỉn mứa Tồng Có pườn bo hơ hau
Lải ai hưn
Tồng Đăm mướng phạ pườn xồn lẳng nỉ
Chù bọc mạy
mướng lùm mứng mí
Mứng tốc tỉn
mứa pái Bổn mí bọc chánh tang
290. Chù bọc pỉ bọc
tỏng mướng piếng hùng hướng bản chanh
Phạ tành hơ
pắc bọc kẻm chúng
Mói hển hùng
ọc tong mướng lùm hảo xở
Nở xải tong
Xuổn Nén hảo chanh
Cuôi mình ma
xuổn phạ tộp nhọt lưởng bở
295. Nở xải tong Lín
Chở xàng xàng
Hùng tong
quang mứa màng Đổng Quái
Bọc nừng hùng
mứa tong Nén Cày Phu
Bọc nừng tong
mứa mình mứng lộm mứa pà chẻn chẻn
Bọc nừng tốc
lống đỉn lống xái hựn hựn
300. Bọc nừng tau
nhái chụ tải òn nhắng xảo
Chù bọc mạy
mướng lùm mí khắp
Nặp ẳn mướng
piếng mí đù
Chù bọc mạy
mướng lùm lải xánh
Lải xánh tong
mướng piếng hùng hướng thăm thừa
305. Phai táng phạ
pắc bọc luổng táng
Chớ nị mứng
khăm họng hả nộc thổ láng
Théo táng
phai mướng Bổn xồng đăm
Họng tấng nộc
xảu tu tố nọi hẳn cằm mứa nón
Họng hả chắc
chằn mè pịch nả
310. Cả lến mè pịch
may
Cọp mứa xá
mằn hay xài cạu tới pò pản cảng
Vảng tỉn hưn
mướng Bổn xồng đăm
Họng hả yêng
đảng phai táng phạ xiểng muốn má chở
Họng hả xảm
xíp phắn nộc cạu
315. Xáo cau mè nộc
thổ
Tốc tỉn mứa
pái Bổn xồng đăm
Chù xánh nộc
xánh nủ mướng piếng má đù
Cảng quàn hăn
họng mè mả méo
Hỏng đỉ dù
táy piếng lày lạ
320. Xủ khăm phai
táng phạ kỉn mạc lứm lánh
Hỏng đỉ dù
mướng piếng khư hè bẳng chau
Hau cừa căm
mướng phạ khư hè mỏ mướng
Mí tè bọc chờ
màng ma phằng nặm pồng òn nhám xải mộm nớ
Xải má tong
đổng quái mải mà
325. Chớ nị nhắng tò
bọc xuổn chẳn pồng bở cóng tha
Ý khôn nhắng
lải đăm thằm thừa ham táng phạ xỏ bọc xuổn chẳn
Chù bọc mạy
mướng lùm lải thẳn
Thẻn pẳn hơ
lống piếng lải ngà
Bọc nừng hau
chuốn nọng tải òn bưởn xảm
330. Xảo hám ma Xảm
Láng tải òn
Xọn lày hau
dù hựa tốc tà Phả Cắm
Bọc nừng pắn
áu nọng xảm bưởn nộm mai
Bọc nừng tha
áu nọng mèn muột Chết Chái
Bọc nừng dải
lống mướng piếng nhắng chanh
335. Tành dong tha áu
nọng mèn muột Xảm Láng
Bưởn xảm kiu
múa đẻo tải òn
Xọn lày hau
dù hựa tốc chuồng Póng Cả
Chù bọc mạy
mướng lùm bản cải má lẹo
Chù bọc pỉ
bọc tỏng mướng piếng bản xòng
340. Khăm tành dong
hưn mướng phạ mói muột Xảm Láng
Nộc xảu hẳn
kẻm táng xiểng cua
Nhắng hơ Ua
Cà hưn mói họ táng màng lúng tả
Mứng cượt cốn
lống mướng lùm mí pản
Ế cốn lống
mướng piếng mí là
345. Pò khà lực tau
lùm phạ hơ dù mí hối
Cượt cốn tau
lống mướng lùm liệng cày cớ đứa cắm
Ế cốn lống
mướng piếng tứ cứn xỏng bộ
Cô xạt hưn
mướng phạ tò cày Ná Hón
Mứng khăm đay
mứa vít cón xải đẳm xải đảnh hủa ná Tồng Đăm
350. Khăm đay hau
chim nêu, tò lẹ nắm bào Xảm Láng
Mứng váng xía
ảo tấng lố bo hay
Pó na đay cau
chum bọc mạy hùng hừa kẻm chúng
Mỏ mướng tan
cắm đỉ má và
- Phạ tành hơ
tè nọi pển pò mỏ mướng
355. Pớ cượt cốn tau
lống lùm mỏ thau cà nhắng hển
Ế cốn lống
mướng piếng mỏ mướng cà nhắng hụ
Chắc ki phưởn
khau mỏ thau nhỏ xòng
Dong khường
hau táng pị pắc bọc cháo Thẻn
Mỏ mướng mứa
cừa Bổn cừa Thẻn bo lón ton
360. Bọc lái đẳm khăm
phai táng phạ hả tàn Thẻn Ná
Mỏ mướng mứa
hướn Bổn bo lón ton bọc chảnh tang
Mỏ thau hưn
cừa bau mướng phạ bo lón ton bọc chảnh cắm
Mỏ thau hưn
mướng phạ bo lón chủng quái
Ngải tả mứa
pái Bổn bo lón hạp chường
365. Mỏ thau hưn hướn
phạ bo lón hạp khúa
Nhắng mí bào
nọi tau lống lùm chủng quái hơ mứng nớ
Xảo đỉ tau
lống piếng pê chường
Ai nọng họ
lống hạp áu khúa
Cú khăm pắc
bọc hơ mỏ thau nạp quái
370. Phắng pái hơ mỏ
mướng nạp pha
Tha hơ mỏ
thau nạp hằng tấng mí…
*
Phạ cớ lắp pển mọc
Tỏ đọc ngọc
pển hết pển hỏn
Mánh chón cải
pển nêu
375. Ý liểng nọi pển
pò quáng lổng
Đảo xống pển
cày nọi
Pò xờ hơ mí
pịch chà pón
Pò xờ hơ mí
hỏn chà po
Cày hỏn ho xì
bo hụ hẳn
380. Mí nặm bo hụ lảy
Mí pháy bo hụ
may
Mí mạy bo mí
bở
Mí chở bo hụ
ào
Mí bào bo hụ
cào quám xảo
385. Mí tảo bo hụ ha
Mí pạ bo hụ
lán
Mí vản bo hụ
hoi
Mí thoi quám
mướng bo hụ cào mứa Bổn hả pò chau
Pò Bổn xằng
quám tau
390. Pò chau xằng
quám lống
Chù ngò nặm
hơ chù mí pả
Chù ngò ná hơ
chù mí khau
Nhắng tò chau
Phả Hánh cắp náng Phả Hờ
Pò xờ hơ mí
òn Náng Chiếng tấng mè Náng Đổi
395. Mè Bổn lống
mướng đỉn mướng piếng
Tè chớ hói quái tò hói cày
Đay bạch mạy
lắm com tò xổm
Xổm chở xang
mướng đỉn mướng piếng tè chớ nhắng nọi
Mảy lưởng
đảnh nhắng pày mí nhọm
400. Phắc đạp om tỉn
phạ pảy quà mói mướng
Mướng lớ
mướng kỉn khau bo pí mè bo mí mứa
Mướng lớ
mướng vỉ hủa bo cau mè bo mí mứa
Kỉn lau kỉn
đỏm bẻ
Kỉn ké kỉn
đỏm chen đỏm chòng mè bo mí mứa
405. Mướng lớ mướng kỉn
lau tấng tặp xiểng xành mè mứa
Tấng kỉn lau
tấng khành xiểng cỏng mè mứa
Mánh cánh
họng tùa mướng xiểng cong mè mứa
Kỉn lau dong
cúp hồm pộn pẻ mè mứa
Kỉn ké dong
cúp pé pộn khừ mè mứa
410. Lờ chỏm hủa mè
Bổn mứa cài lờ chạu
Lờ tôn cau mè
chựa cài tèn hỏ lái
Bo mí pớ tạ
bọc hơ mè chau pển mệ bo lục chốm ngái
Bo mí pớ tạ
bọc xải mốc xải chở hơ mè Bổn bo lục chốm khau
Khoi chằng
lục má tạ bọc bủa
415. Má púa bọc bản
Má pán bọc
mạy
Mói hển phổn
tốc om pắn pú họi pà
Chù ngà huôi
mướng lùm nóng đảnh
Chù xuổn phai
xuổn tảnh mướng piếng chốm ma
420. Chù nhọt nha
mướng lùm chốm bản
Tôn cá hặc cò
bản
Tôn cá hòn cò
bản
Tôn tang nọi
pồng nhọt chỏm phả cò bản
Táng hủa
mướng bọc chớ hảu nha cò bản
425. La nặm bọc bởi
bốc cò bản
Bở mắn pển
phung phục phung phứa hủa nặm
Mè bo hăm xía
bọc lớ đải
Nhắng điểu bọc
xải mốc xải chở dù xuổn chẳn ồ hối cóng tha
Bọc mằng ma
phằng nặm bưởn pẹt đảnh hóng
430. Hóng hóng bọc
xay cày
Vày vang bọc
nảm hẳn
Bọc nảm hẳn
má pắn na cau
Xên hặt cạu
má vày tỉn phổm
Lướng tắt đay
xỏng thẳn xảm thẳn xảo háu mè họi
435. Xoi xình hăn mệ
phạ pắc bọc lớ đỉ
Xoi xình hăn
mệ phạ pắc bọc chiếng cắm
Lạy mệ pắc xờ
hủa
Mè Bổn púa xờ
cau
Tạu xờ na đèn
quang pển mệ lục nằng chốm ngái
440. Bọc lớ bọc xỉ
lắp
Bọc lớ bọc xỉ
ngoang
Xỉ lắp và bọc
tang mè ới
Xỉ ngoang bọc
thùa ngấn thùa cắm
Dược kỉn xúc
táy piếng khảu tôm
445. Dược kỉn xôm pải
pú bọc pòng
Hau hòng và
bọc tỏng
Cài cỏng và
bọc hịa
Liệt lia bọc
chò ngá
Pển xoi và
bọc hằng
450. Tăng chò bọc ngá
chiểng
Cảng chiếng
và bọc mạc
Phạc na bọc
cớ đỏm
Bọc chỏm pú
chỏm phả bọc khau
Bọc pển pau
pển puộng bọc bủa
455. Bọc nửa hủa bọc
hăm bọc màn
Tơ nặm và bọc hỉn
Bọc tỉn pú
tỉn phả bọc cao
Mè tàn nạo
cau nhọt thảm lướng
Lướng tắt đay
xỏng thẳn xảm thẳn mè họi
460. Xoi xình hăn mệ
phạ pắc bọc lớ đỉ
Vỉ hủa pắc bọc lớ phến chanh
Xình xoi hăn
lạy mệ pắc bọc chảnh cắm
Lạy mệ pắc xờ
hủa
Mè bổn púa xờ
cau
465. Tạu xờ na đèn
quang pển mệ bọc lục chốm ngái
Bọc lớ bọc xỉ lắp
Bọc lớ bọc xỉ loi
Xỉ lắp và bọc oi
Xỉ loi bọc hủa chớ
470. Pển chở và bọc phược
Hưn
hiệc và bọc tảnh
Bọc ết đẳm ết đảnh bọc hom
Bọc chàng lọm na tàng bọc páo
Hảo xở và bọc pàn
475. Pan phạ bọc tả nghến
Pế
ển và bọc xan
Pển can và
bọc búa
Hỏm tùa ná
quang và bọc xí lá
Phắc xí lá xờ
pả hỏm bong
480. Phắc hỏm pom mệ
phạ mằn tành phưởn ngái
Khổm kha khắt bọc hành
Khổm kha khừn
bọc khửa
Pển chứa và
bọc lọt
Pển pọt và
bọc páo
485. Hảo xở và bọc
măn
Pển phăn và bọc phủng
Dù xủng và
bọc cao
Mè tàn nạo
cau nhọt thảm lướng
Lướng tắt đay
xỏng thẳn xảm thẳn xảo háu mè họi
490. Xoi xình hưn lạy
mệ pắc bọc chảnh cắm
Mè tành pắc xờ hủa
Mè bổn púa xờ
cau
Tạu xờ na đèn
quang pển mệ mè lục chốm ngái
Bọc lớ bọc xỉ
lắp
495. Bọc lớ bọc xỉ loi
Bọc
nọi nọi na tàng chắc hẻ
Quái hẻ bo má ban
Cằm cằm oan lản hổm quái má
Mè chau đay can lau pái cại hiệc bọc
xẳng lớ
500. Lướng hản tạ lướng hản xỏ ke
Bo
tam tau tò pẹ đỏm mè Chiếng Cắm
Tiêng khoi đay can lau háu mệ hiệc bọc
tả lẻo
Bọc lớ bọc xỉ lắp tấng bọc xỉ loi
Bọc nọi nọi tăng chò cảng hướn
505. Mè chau đay can lau pái cại hiệc bọc ẳn lớ
Lướng
hản tạ lướng hản xỏ ke
Tiêng khoi đay can lau háu mệ hiệc bọc
phảng tén
Bọc lớ bọc xỉ lắp tấng bọc xỉ loi
Bọc nằng hay cọi cọi na cày lứm lánh
510. Bọc nằng hay cọi cọi na cày lứm nón
Mè
chau đay can lau pái cại hiệc bọc xẳng lớ
Lướng hản tạ lướng hản xỏ ke
Chỉnh khoi đay can lau cháu mệ hiệc
bọc náy lả
Bọc lớ bọc xỉ lắp tấng bọc xỉ loi
515. Cạc ổng nằng pái nửa khảu bò mí noi
Cạc
xảo la bo đay tứ chông bọc ạ pó hặt có tải
Lướng hản tạ lướng hản xỏ ke
Tiêng khoi đay can lau cháu mệ hiệc
bọc hủ cắm
Bọc lớ bọc phúng phục
520. Bọc lớ bọc phúng nặm
Bọc
hau huôi lốm phứa
Cạc ổng phứa cằm nở bo nhon
Ạ mèn tăng
lau pản tăng kến
Liến ké pản liến
thoi
525. Đay tăng lau pó
họi xù khạch bẻ cắm
Mè tàn pắc xờ hủa
Mè bổn púa xờ
cau
Tạu xờ na đèn
quang pển mệ lục vè hảy ké
Khoi bo hụ
cổn thắt đang luống lì
530. Bo hụ cổn thì
đang kết pả
Bo hụ cổn nả đang pé lá tằm nặm
Bo hụ noi xặm
chiện mè ào áu lải
Hăm tôn bo
váng pải
Nón đải đay
xảm bở cắt nhọt
535. Noi họt ho tạ
bọc hơ mè chau pển mệ lục vè hảy ké
./.
ĐỐ HOA ĐỐ LÁ
* Phần dịch nghĩa: Đố hoa đố lá
- Lá lấp
loáng lá nào?
Lá ẩn hiện lá
nào?
Lá nghiêng
nghiêng lá gì?
Lá khéo nhuộm
trước nhà lá gì?
05. Lá nghễu nghện
trên lèn trên núi lá gì?
Lá thành đốt
thành búi lá gì?
Lá đốm mờ đốm
tỏ lá gì?
- Lấp loáng là
lá dong riềng
Lúc ẩn lúc
hiện lá dưa nương,
10. Lá nghiêng
nghiêng lá Hỏm,
Lá khéo nhuộm
trước nhà lá trầu,
Lá nghễu
nghện trên lèn trên núi lá cọ,
Lá thành đốt
thành búi lá Quăn,
Lá đốm mờ đốm
tỏ lá lúa.
*
15. - Hoa chín tầng
mường trũng hoa nào?
Hoa ở trên
cao của mường bằng là hoa gì?
Hoa ven nương
hoa nào?
Hoa giữa
ruộng hoa nào?
Hoa giữa bản
hoa nào?
20. Hoa cuống tròn
hoa nào?
Hoa cuống
cong hoa nào?
Hoa liêu xiêu
theo người tình?
Hoa loà xoà
trên đầu?
Hoa quấn đỏ
như ngọc?
25. Hoa sáng bừng
khuya khoắt đi chơi?
Một hoa nở
giữa nương gái cười?
Một hoa nở
giữa ruộng gái hãi?
Một hoa rơi
giữa quản gái dắt nhau đến?
- Hoa chín
tầng hoa đào,
30. Hoa nở trên cao
hoa Tàng,
Hoa ven nương
hoa vừng,
Hoa giữa
ruộng là hoa cỏ mác,
Hoa giữa bản
là hoa cà,
Hoa cuống
tròn hoa đu đủ,
35. Hoa cuống cong
là hoa thìa là,
Hoa liêu xiêu
theo người tình
Đấy là trăng
sáng đầy trời gái trẻ mừng chơi,
Hoa loà xoà
là hoa khăn,
Hoa quấn đỏ
như ngọc
40. Ấy là bông hoa
tai bằng vàng đích thị hoa vàng đỏ,
Hoa sáng bừng
khuya khoắt đi chơi là bó đuốc soi,
Hoa nở giữa
nương gái cười là hoa trắng xinh bông vải,
Hoa rơi giữa
ruộng làm gái hãi
Ấy là con đỉa
trộc[1]
hút máu cẳng người,
45. Một bông hoa
rơi giữa nhà gái trẻ vui về
Đấy là mặt
trời gác núi phía đầu bản
Lắm chị chia
tay chúng bạn thở than về nhà…
*
Hoa ăn ngọt
ăn ngon người mường bằng thường luộc
Hoa ăn chua
mường bằng hoa bứa
50. Hoa vít cong
cành hoa vông
Hoa xót rặm
hoa nứa
Hoa mềm nhẽo
là hoa Chóc Ngoi
Hoa thành
chuỗi hoa Xẳng
Hoa dựng đốm
là hoa Nga Chiếng
55. Hoa giữa chiềng
là hoa cau
Hoa phía
trước là hoa Cơ Đóm
Hoa trắng
phau là hoa bướm bạc
Mọi loài hoa
mường trũng đều nở
Mọi hoa mây
mường bằng đều nở ngát bên suối
60. Còn lại hoa
dưới lùm là hoa cà
Hoa đeo trên
dây là Hạnh[2]
Hoa giữa cành
là hoa Phong Háo[3]
Hoa trắng
trong hoa gai
Hoa rọi sáng
trời là hoa vông vang
65. Hoa ẩn hiện lấp
ló trâu không dám về bản
Dưới gầm trời
họ bảo đấy là hoa Ta Leo
Mọi bông hoa
dưới mường bằng nở rộ
Còn có hoa
Dủm Duồi ở trước cửa sổ ngọt lành
Có hoa vấn
vít hoa khế
70. Hoa rải đều hoa
dưa
Hoa làm đỏ
làm đen ở mường bằng hoa Hỏm
Hoa nhuộm
miệng hoa trầu
Hoa đỉnh núi
hoa sương[4]
Hoa dăng dăng
theo suối hoa cơi
75. Hoa cuống tròn
hoa sen
Hoa len lỏi
lên khắp bầu trời là hoa trái tim[5]
Ai tốt phúc
thì người đấy được
Phận không tốt
thì không nhìn ra
Ai nhìn ra
thì nó thành phép thiêng hoá ra của cải và lúa gạo
80. Có kẻ chết già
chết uổng chẳng thấy cỏn con
Còn có hoa Y
Tắc và hoa Y Tẻ
Gái có chồng
mang vào buồng dỗ giấc cho chồng
Người mường
đất mường bằng gọi là hoa vải
Các cô gái
trẻ thường gọi là hoa quay xa
85. Còn có hoa Y
Tắc và hoa Y Tọi
Hoa ở trên
thân thể mọi người
Ai nhìn thấy
cũng cười vui tủm tỉm
Các cô gái
già trẻ cùng gọi là hoa tai
Ở vườn Chắn
mường trời còn trông đợi
90. Còn có hoa
"chín tầng" ở vườn trời đẹp hơn hết thảy
*
Đến kỳ trời
tháng ba
Ra đến ngày
tháng chín
Bố chủ trời
về ngồi lầu cao hóng mát
Dây khoai
rừng lên quấn đứt cổ trời[6]
95. Hoa Nạt nở thì
trời chuyển sang năm mới
Trời mới động
sấm
Cái chiêng
trên nhà trời kêu vang
Mưa rơi xuống
mặt đất ướt cỏ
Trời làm cho
hoa mường trũng vui đua nở
100. Mọi lùm cây Tan
ở mường bằng xanh tốt
Mọi lùm cỏ
non xanh láng mượt
Cây Cả Hặc
cũng xanh
Cây Cả Hon
cũng xanh
Hai cây Đài
Lẹp[7]
non cũng vàng
105. Đầu mường có hoa
Cả Tà[8]
Cuối bản có
hoa Bươi Bốc
Gốc nó to lùm
xùm loà xoà bờ suối
Người ta
thường không bỏ phí bông nào
Mọi bông hoa
mường trũng cùng nở
110. Mọi hoa chuối
hoa Tán nở bung
Tháng chạp nở
hoa quýt
Đàn bướm bay
về bên khóm hoa bướm bạc
Tháng giêng
nở hoa Pịp[9] đỏ
tươi
Tháng hai nở hoa
vông đỏ đậm
115. Nhìn vào rừng
cây Pền[10]
cây Tạu[11]
có hoa Pổn Bơ[12]
Xế trưa nhìn
sang bên núi bên lèn có hoa bướm bạc
Nhìn quay vào
chân núi có hoa Chanh Căm[13]
Tháng ba bung
hoa vàng hoa đỏ khắp trời
Bước ra đầu
tháng tư đua nở
120. Tháng bảy bung
hoa xanh
Hoa màu vàng
màu đỏ thêm tươi
Tháng tám mọi
bông hoa mường trũng đều nở
Mọi hoa chuối
hoa Tán mường bằng sáng bừng khoe sắc
Trời làm cho
các loài hoa xuống khắp núi non
125. Ai thấy yêu thì
cài lên đầu
Ai thấy vấn
vương thì cài lên búi tóc
Ta sẽ hái
nhành hoa về ruộng Na Co
Nhiều thứ màu
vàng màu đỏ mường bằng tràn ngập
Hớn hở như
chim nhỏ mừng ngày trời mưa
130. Mọi bông hoa
mường trũng đã cùng nở rồi
Mọi hoa chuối
hoa Tán nở bung khắp lượt
Chỉ còn hoa
ăn chua của mường bằng- hoa bứa
Hoa võng cành
hoa vông
Hoa đỏ hườm
là hoa Ruột Gà
135. Hoa ven nương là
hoa Nga Chiếng
Hoa dưới lùm
là hoa cà
Hoa trên dây
là hoa nhót
Hoa toả lên
trời là hoa vông vang
Hoa nổi gân
nổi dải là hoa sổ
140. Hoa cuống vằn là
hoa chuối rừng
Hoa năm hoa
tháng là hoa lúa
Hoa rợp gốc
là hoa săng vì
Hoa bay xa
hoa gạo
Hoa rơi vào
tận suối sâu trong rừng hoa vừng
145. Hoa cao đỉnh núi
đỉnh lèn hoa cau
Họ thường hái
chín hoa[14] về cắm
Cắm được hai
dãy ba dãy còn chưa nói lời
Ôm được chín
chùm hoa mới có hoa đánh dấu mường
Ai cũng phải
cắm được hoa đỏ hoa vàng thì người mới sinh sôi
150. Những ai được
vào ngồi huyện ngồi phủ quản mường
Nhiều người
muốn rủ nhau lên vườn Chăng Bằng[15]
của Then
Lên tham gia
cùng đám bà Mẻ Mọn[16]
đi cắm hoa ở Pha Bun[17]
Bây giờ Mo
tôi sẽ chặt cây cho mày[18]
kéo
Sẽ đẽo cây[19]
cho mày gọt bằng[20]
155. Nói lời khó hiểu
cho mày đến giải
Mặc áo tơ mịn
mà đến trả lời Mo[21]
- Hoa
"chín tầng" là hoa gì cháu ơi
Hoa ở giữa
khoảnh mường bằng là hoa gì
Hoa ở giữa
bản của mường trũng là hoa gì
160. Hoa cuống tròn
mường trũng cháu bảo hoa gì
Chặt cây cho mày
kéo
Đẽo cây cho mày
gọt bằng
Nghe tiếng cháu
cất lời hay và nói
- Hoa
"chín tầng" ở mường trũng là hoa dâu da
165. Hoa trên cao của
mường bằng là hoa Tàng
Hoa ven nương
hoa vừng
Hoa cạnh
ruộng hoa mua
Hoa giữa bản
mường trũng hoa cà
Kết thành dây
là hoa nhót
170. Hoa toả lên trời
là hoa vông vang
Hoa cuống
tròn mường bằng- hoa đu đủ
Hoa cuống
cong là hoa thìa là
Mo Mường nói
lời đẹp đố hoa
Mo già chống
gươm thiêng đố hoa rành rọt
175. Hoa lấp ló ẩn
hiện khiến trâu không dám về bản
Họ phải lùa sào
dài thì mới chịu về nhà
Cháu cất lời
hay và nói
- Chúng tôi
nằm xuống chưa có người tình
Chết chưa
thành chồng vợ
180. Tận số đi vào
cầu mường trời còn chưa có đôi
Mo Mường đố thì
Mo Mường giải
Chúng tôi
không dám vào đua chuyện đố hoa
Mo Mường cất
lời hay và nói
Mo già chống
gươm thiêng dựng đao giải đố cháu nghe
185. Hoa lấp ló ẩn
hiện khiến trâu không dám về bản
Ấy là bông
hoa Tàng phía đầu người ta cài chiêng goá[22]
Hoa Tàng phía
cuối người ta cài chiêng đôi
Họ phải dùng
sào dài lùa gom vía về nhà
Đấy là dây
mây dài mười, hai mươi sải mang đến để chằng
190. Rượu chum rượu
kiệu cắm hoa để níu
Mo Mường cất
lời hay và nói
Mo già chống
gươm thiêng đố hoa
Hoa Y Tắc Y
Tọi hoa nhỏ thành đốm giữa nhà
Mo Mường đố
để cháu về giải đố
195. Cháu cất lời hay
và nói
- Mo Mường đố
thì Mo Mường giải
Cháu không
được vào đua đố hoa với ông Mo Huông
Mo già được
uống rượu "hai mươi kiệu"[23]
giải cho cháu nghe
- Hoa Y Tắc Y
Tọi dưới cột Đẳng là hoa ngọn lửa
200. Hoa đầu cầu
thang là cái đèn hoa chong đầu cầu thang đến sáng
Thấy ven rẫy
có bông Phắc Pha[24]
Đầu ruộng là
hoa lưỡi mác
Vườn phía
trên nhà hoa "chín tầng"
Vườn cuối bản
rậm rì hoa Chanh Căm
205. Bao loài đẹp
loài tươi tràn ngập
Trời làm cho
có loài hoa Pổn Bơ
Xế trưa nói
thế nào cho thoả
Theo lệ trời
có nắng pha sắc đỏ ấy là hoa gì
Lá nhuộm đỏ
nhuộm đen ấy là hoa gì
210. Lá khéo nhuộm
trước cửa sổ ấy là lá gì
Lá quay tròn
nửa đêm quên ngủ ấy là lá gì
Cháu cất lời
hay và nói
- Mọi lá cây
mường trũng chưa hay
Lá thế nào
cháu chưa được biết
215. Mọi loài cây
mường trũng lắm thứ
Mo Mường đố
xin Mo Mường giải
Mo Mường cất
lời hay và nói
- Lá lấp
loáng là lá dong riềng
Lá ẩn hiện là
lá dưa nương
220. Lá nhuộm đen
nhuộm đỏ lá Hỏm
Lá khéo nhuộm
răng đẹp lá trầu
Lá ở núi ở
lèn lá cọ
Lá thành đốt
thành cụm lá Quăn
Lá vằn mờ vằn
tỏ lá lúa
225. Lá xúm nhau vào
nghĩa địa- lá cờ tang
Lá rỗng
cuống- lá chuối
Lá nghiêng
chao về phía Đông Quai
Lá quay chao
nửa đêm- lá gianh
Vằn túm tụm
châu vào phía gốc
230. Ai chết già
người ta không hay cắm
Chỉ cắm cho
người con trai chết trẻ
Chỉ cắm cho
người con gái chết non
Nhiều người
còn muốn lên đến vườn Chắn mường trời thử vận
Bươn bả lên
nhà trời cắm hoa ven đường
235. Mọi bông hoa
mường trũng Mo già đã kể
Mọi hoa chuối
lá dong mường bằng đã tàn
Chỉ còn hoa
Pông Linh[25] nở ra
giữa cành
Bông Pung
Lang[26]
nở trên cành nhỏ
Những bông
hoa nho nhỏ Mo già chưa kể
240. Ai chết oan bỏ
lại vợ chồng thì Mo Huông cắm hoa cho
Ai chết non thì
cắm hoa đánh dấu lên mộ
Bông gốc
thành bông hoa đực
Bông thứ thì
có quả nhỏ
Bông be bé
mọi người hay chơi
245. Lắm kẻ khóc nỉ
non quên mẹ
Lắm chị khóc
sụt sùi quên bác
Nhiều kẻ chết
trẻ chết non bác nhớ đến không khóc
Hái được chín
bông hoa cắm quanh quan tài
Nơi mày chặt
canh cách tối ngày mong gãy không gãy
250. Nơi chốn mày yêu
thương mong được thì không được
Nơi chị khóc
nhạt nhoà nước mắt bố đẩy lưng đi
Vậy là mày đi
cúi mặt ăn lá ngón chết trẻ
Cúi ăn dây lá
ngón trắng thành gái chết non
Mày thắt cổ
chết làm xót lòng bà
255. Thắt cổ chết xót
xa lòng mẹ
Mày chết chưa
có mẹ vợ
Chết mà chưa
có chồng/ vợ
Tận số đi lên
trời mà chưa có đôi
Mày sẽ hái
lấy bông hoa vông vang đến cài phía chân
260. Hái lấy bông hoa
Mảng Mà bờ khe đến cài phía đầu
Hoá thành
trâm vàng cài búi tóc
Hoa mồng tơi
hái gần
Hoa bướm bạc
hái xa
Lên cửa Bôn
cửa Then cầu cạnh
265. Chải chuốt lên
mường trời nhởi cánh đồng Co Xao[27]
Ai chết trẻ
còn gái trai về chơi Tổng Đằm[28]
Lên tận trời
chơi với chàng Xám Lang[29]
Về bên phía
các Nàng La[30]
Lên chơi cánh
đồng trời lấy quãng đời duyên số tốt
270. Bây giờ gái ma
đang quét Hạn Khuống[31]
lớn trông chờ
Cô gái nhỏ
Nàng La ở Hạn Khuống lớn mường trời đợi trai mường bằng
Khuống[32]
dưới là Khuống Nàng Hai
Khuống giữa
là Khuống Nàng La
Khuống phía
trước mặt lối ấy là Khuống gái có chồng
275. Một đằng có sân
để nhảy sạp
Một đằng có
sân ném còn
Bên nữa có
sân Chìm Niều[33]
Mày sẽ chơi
trò Chìm Niều, Tò Lẹ[34]
giữa cánh đồng Co Xao
Mày chết chưa
có mẹ vợ
280. Chết mà chưa có
chồng/ vợ
Tận số đi lên
cầu trời mà chưa có đôi
Rồi bước chân
đến Tổng Cắc Tổng Co đi tìm người tình
Vào chơi ở Tổng
Đằm mường trời để tìm kết đôi
Mày bước chân
lên trên Bôn có hoa Chanh Tàng[35]
285. Lên Tổng Đằm
mường trời có hoa Chanh Then[36]
Nhiều người
đi lên Tổng Co[37] họ
không cho vào
Nhiều người
đi lên Tổng Đằm mường trời họ đẩy lưng ra
Mọi bông hoa
ở mường trũng mày có
Mày đi lên
mường Bôn mày có hoa Chanh Tàng
290. Mọi hoa chuối
hoa dong mường bằng nở sáng bừng
Trời làm ra
để cắm hoa quanh quan tài
Nhìn thấy
trời sáng dưới mường trũng trắng sương
Xế trưa sáng
đến vườn Xuốn Nen[38]
sáng bừng
Cây chuối
Minh lớn ở vườn trời lá vàng ngọn rũ
295. Xế trưa rọi vào
máng nước Lin Chớ[39]
ngời ngời
Sáng rọi sang
tận rừng Đông Quai
Có một đoá
hoa sáng sang tận Nen[40]
Gà Trống[41]
Có một đoá
hoa sáng đến vía Minh của mày đang đổ về rừng rào rào
Một đoá hoa
rơi xuống đất xuống cát lộp độp
300. Một hoa đi tâm
tình với người chết trẻ lúc còn con gái
Mọi bông hoa
mường trũng có đủ
Đếm mọi thứ
mường bằng có hết
Mọi bông hoa
mường trũng lắm vẻ
Lắm vẻ toả
đến mường bằng sáng lên rực rỡ
305. Đi qua lối trời
cắm hoa dọc đường
Bây giờ mày
hãy gọi chim Thố Lang[42]
Đi đường qua
mường Bôn tiễn Đẳm
Gọi cả chim
cu gáy con bé đến chiều về ngủ
Gọi cả con ve
ve cánh dày
310. Cá Lên con cánh
đen
Đến ngày thì
nó hay kêu khóc đời bố thứ hai
Bước chân lên
mường Bôn tiễn Đẳm
Gọi cả chim
yểng bay cuối trời nghe lòng khấp khởi
Gọi đến ba mươi
giống con cú vọ
315. Hai mươi chín
con chim Nộc Thua
Bước chân lên
mường Bôn tiễn Đẳm
Mọi loài chim
loài thú mường bằng về đủ
Giữa gian nhà
gọi đến chó và mèo
Của tốt người
mường bằng chẳng thiếu
320. Chúng sẽ bay lên
mường trời ăn quả Lưm Lanh[43]
Của quý dưới
mường bằng để phòng giúp chủ
Đi qua cổng
mường trời thì để phòng giúp Mo Mường
Có cả hoa
Mảng Mà bên bờ nước nở tươi lúc xế trưa đấy nhé
Đến trưa nắng
chiếu vào Đông Quai đánh dấu mộ
325. Bây giờ chỉ còn
hoa ở vườn Chắn trổ lá đợi chờ
Vậy nhưng
nhiều Đẳm vẫn đang định lên trời xin hoa vườn Chắn
Mọi loài hoa
mường trũng nhiều vẻ
Then chia cho
xuống mường bằng nhiều loài
Một bông vào
rủ em chết non tháng ba
330. Gái nhỡ vì Xám
Lang chết trẻ
Cùng dồn vào
tụ tập bến sông cạnh Pha Căm[44]
Một bông quấn
quýt em ba tháng thì ở goá
Một bông chờ
cưới em là hồn các chàng Chệt Chai[45]
Một bông rải
xuống mường bằng lấp loá
335. Chải chuốt để
chờ cưới em là các chàng Xám Lang
Tháng ba xoáy
vào mùa chết trẻ
Cùng dồn vào
tụ tập bị rơi vào Chuổng[46]
Pong Cá[47]
Mọi bông hoa
mường trũng đều nở rồi
Mọi hoa chuối
hoa dong mường bằng đã rộ
340. Nay chải chuốt
lên mường trời gặp các chàng Xám Lang
Chim cúc cu
gáy ven đường đua chuyện
Còn cho Ua Cà[48]
lên trời thăm họ ngoại
Mày hoá kiếp
xuống mường trũng có bạn
Hoá làm người
xuống mường bằng có lứa
345. Bố[49]
gả con xuống trần gian cho ở có kỳ
Hoá thành người
xuống mường trũng nuôi gà cựa vàng
Hoá người
xuống mường bằng cầm bẫy Cưn[50]
hai bộ
Bươn bả lên
mường trời chọi gà ở Nà Hòn[51]
Mày sẽ được
về ném còn tua đỏ tua đen ở ruộng Tổng Đằm
350. Sẽ vào chơi trò
Chìm Niều, Tò Lẹ với các chàng Xám Lang
Mày bỏ chú bỏ
thím không khóc
Quý hồ có
chín chùm hoa cắm quanh quan tài
Mo Mường cất
lời hay và nói
Trời định cho
từ nhỏ là ông Mo Mường
355. Ai hoá kiếp
thành người xuống mường trũng Mo già đều thấy
Hoá làm người
xuống mường bằng Mo Mường đều biết
Biết được bao
nhiêu mâm cúng Mo già đã nâng
Đi ngựa vào
lối ấy cắm hoa chào Then
Mo Mường lên
cửa Bôn cửa Then không bao giờ đón[52]
360. Hoa vằn đen sẽ
lên mường trời đến với Then Na
Mo Mường về
nhà Bôn không bao giờ đón hoa Chanh Tàng
Mo già lên
nhà Then không bao giờ đón hoa Chanh Căm
Mo già lên
mường trời không bao giờ dắt trâu
Ngửa mặt lên
trên Bôn không bao giờ gánh đồ
365. Mo già lên trên
nhà trời không bao giờ đón người nhà
Có trai trẻ
xuống mường trũng dắt trâu cho mày đấy
Gái đẹp xuống
mường bằng gùi đồ đạc[53]
Anh em họ
hàng xuống đón người nhà
Ta sẽ cắm hoa
cho Mo già đến nộp trâu
370. Lựa chiều cho Mo
Mường nộp vải
Chờ cho Mo
nộp của nộp giàu…
*
Trời nhập
nhoạng hoá sương
Hốc cây khô
mọc nấm mọc mào
Con Manh Chon[54]
hoá thành con bọ Niều[55]
375. Y Liêng[56]
nhỏ thành bố Quang Lông[57]
Sao rơi hoá
gà con
Trời làm cho
có cánh ngắn ngủn
Trời làm cho
có mào tun hủn
Gà mào bẹp
thì không biết gáy
380. Có nước không
biết chảy
Có lửa không
biết cháy
Có cây không
có lá
Có dạ không
biết lo
Có trai trẻ
không biết tâm tình cùng con gái
385. Có đao không
biết chém
Có dao không
biết đốn cành
Có rìu không
biết đẽo
Có luật mường
không biết thưa lên Bôn
Bố Bôn[58]
mới nhắn lời
390. Bố chủ[59]
mới nhắn xuống
Mọi vạt nước
đều cho có cá
Mọi vạt ruộng
đều cho có lúa
Chỉ còn bà
Pha Hanh[60] và nàng
Pha Hở[61]
Trời đặt cho
có cô Nàng Chiêng[62]
và mẹ Nàng Đôi[63]
395. Mẹ Bôn[64]
xuống mường đất mường bằng
Từ thuở vết
chân trâu bằng vết chân gà
Được vác cây
thân ngắn về gắng sức
Gắng sức dựng
xây mường đất mường bằng từ khi còn nhỏ
Chỉ vàng chỉ
đỏ còn chưa hề nhuộm
400. Mang gươm vòng
quanh chân trời đi trông mường
Mường nào ăn
xôi không quạt Mẹ[65]
không về
Mường nào
chải tóc không búi Mẹ không về
Uống rượu
uống từ chai
Uống rượu
uống từ li từ chén[66] Mẹ
không về
405. Mường nào vừa
uống rượu vừa gõ chiêng bằng thì Mẹ về
Mường nào vừa
uống rượu vừa đánh chiêng núm thì Mẹ về
Manh Canh gọi
khắp mường tiếng vang[67]
Mẹ về
Uống rượu
giương lọng che đến nóc nhà thì Mẹ về
Uống rượu cần
giương lọng tơ cao đụng cây văng thì Mẹ về
410. Mỗi đỉnh đầu Mẹ
Bôn về giắt một giỏ hồn[68]
Mỗi búi tóc
Mẹ giắt vào một túi lời hay[69]
Không có ai
đố hoa thì Mẹ chủ không dậy mừng bữa trưa
Không có ai
đố hoa chuỗi hồn dây vía thì Mẹ Bôn không dậy mừng cỗ
Tôi mới đến
nhắc về hoa Sen
415. Đến nâng niu hoa
Ban
Đến vuốt ve
hoa muôn loài
Thấy mưa rơi
vòng quanh ngàn núi trăm rừng
Mọi con suối
mường trũng đều lũ đỏ
Mọi vườn bông
vườn dưa mường bằng tươi tốt
420. Mọi ngọn cỏ
mường trũng đều vươn
Khóm Cà Hặc
cũng xanh
Khóm Cà Hon
cũng xanh
Cây Tàng nhỏ
trên đỉnh lèn cũng vươn chồi non
Phía đầu
mường dây hoa cỏ cũng vươn
425. Cuối nguồn cây
Bươi Bốc cũng xanh
Lá cây buông
loà xoà trên nước
Mẹ không chặt
phí một bông nào
Chỉ còn hoa
chuỗi hồn dây vía ở trên vườn Chắn ngóng trông mong đợi
Hoa cây Mẳng
Mà ở bờ nước tháng tám tươi hồng
430. Đo đỏ hoa Ruột
Gà
Chéo xiên hoa
Nám Hắn
Hoa Nám Hắn
đem cài búi tóc
Dây vòng sang
quấn quanh chân tóc
Lương[70]
cắt đôi cắt ba để cho Mẹ đính
435. Thành chuỗi hoa
Mẹ cắm hoa nào đẹp
Chuỗi hoa này
Mẹ cắm hoa Chiêng Căm[71]
Lạy Mẹ hãy
gài lên đầu
Mẹ Bôn đính
găm vào búi tóc
Đặt vào nơi
trán rộng thành Mẹ dậy ngồi ăn cơm
440. Hoa nào hoa lấp
loá
Hoa nào hoa đu
đưa
Lấp loá là
hoa Tàng đấy Mẹ ơi
Đu đưa là hoa
đỗ vàng đỗ bạc
Muốn ăn chín
thì người mường bằng họ luộc
445. Muốn ăn chua
đỉnh núi hoa bứa
Vào trong dốc
núi là hoa dong
Chất chồng là
hoa nứa
Mượt mềm hoa
Chỏ Nga[72]
Thành chuỗi
là Hoa Hẳng[73]
450. Thành đốm là hoa
Nga Chiếng[74]
Giữa chiềng
là hoa cau
Phía trước là
hoa Cơ Đóm
Hoa trên đỉnh
núi đỉnh lèn hoa lúa
Hoa kết chùm
bông lớn hoa sen
455. Hoa phía trên
đầu là hoa văn thổ cẩm
Dưới nước là
hoa đá[75]
Hoa chân núi
chân lèn hoa Cào
Mẹ vít được
chín cành hỏi Lương
Lương cắt đôi
cắt ba để cho Mẹ đính
460. Thành chuỗi hoa
Mẹ cắm hoa nào đẹp
Chải đầu cắm
hoa nào sáng hơn
Chuỗi hoa này
Mẹ cắm hoa Chanh Căm
Lạy Mẹ hãy gài lên tóc
Mẹ Bôn đính
găm vào búi tóc
465. Đặt vào nơi trán
rộng thành Mẹ dậy ngồi ăn cơm
Hoa nào hoa
ngả nghiêng
Hoa nào hoa
lấp loá
Ngả nghiêng
là hoa cây mía
Lấp loá hoa
cây sả
470. Hình trái là hoa
dong riềng
Leo giàn là
hoa dưa
Hoa làm đỏ
làm đen hoa Hỏm
Hoa toả quanh
khung cửa sổ hoa Pao[76]
Trắng trắng
là hoa gai
475. Vắt ngang trời
là hoa Mặt Trời[77]
Nổi gân là
hoa sổ
Cuống dài là
hoa sen
Thơm khắp
ruộng vườn là hoa thìa là
Rau thìa là hay
bỏ ống nấu cá
480. Rau húng để Mẹ
Bôn thường dọn mâm cơm trưa
Đắng gắt là
hoa Hảnh[78]
Đắng chát là
hoa cà
Thành dây là
hoa nhót
Thành bọt là
hoa Pao
485. Trắng tinh là
hoa mận
Đeo kín cành
là hoa đào
Tít trên cao
là hoa Cào
Mẹ vít được
chín cành hỏi Lương
Lương cắt đôi
cắt ba để cho gái đem Mẹ đính
490. Chuỗi hoa này
lên lạy Mẹ cắm hoa Chanh Căm
Mẹ đem gài lên đầu
Mẹ Bôn đính
găm vào búi tóc
Đặt vào nơi
trán rộng thành Mẹ dậy ngồi ăn cơm
Hoa nào hoa lung
liêng
495. Hoa nào hoa lấp
loá
Hoa be bé
trước cửa là hoa Chắc Hé[79]
Trâu sợ không
về bản
Chiều chiều
cháu lùa trâu về bản
Mẹ Bôn được
uống rượu buổi chiều gọi dặn những gì
500. Lương Han[80]
hỏi Lương Han sẽ kể
Không dám nói
lời hơn kém với bà Chiêng Căm
Nay tôi được
uống rượu hầu bên Mẹ, hoa đấy thì gọi hoa Ta Leo
Hoa nào hoa
lung liêng với hoa lấp loá
Hoa nhỏ nhỏ
thành đốm giữa nhà
505. Mẹ Bôn được uống
rượu cần buổi chiều hỏi đó là hoa nào
Lương Han hỏi
Lương Han sẽ kể
Nay tôi được
uống rượu hầu bên Mẹ, hoa đấy thì gọi hoa đốm đèn
Hoa nào hoa
lung liêng với hoa lấp loá
Hoa ngồi khóc
nỉ non khuya vắng quên ăn tối
510. Hoa ngồi khóc nỉ
non khuya vắng quên ngủ
Mẹ Bôn được
uống rượu cần buổi chiều hỏi đó là hoa nào
Lương Han hỏi
Lương Han sẽ kể
Nay tôi được
uống rượu hầu bên Mẹ, đấy thì gọi hoa quay xa kéo sợi
Hoa nào hoa
lung liêng với hoa lấp loá
515. Các ông ngồi ở
phía trên thì không kể đến
Các cô gái mà
không được đeo hoa đấy chỉ muốn thắt cổ
Lương Han hỏi
Lương Han sẽ kể
Nay tôi được
uống rượu hầu bên Mẹ, đấy thì gọi hoa tai vàng
Hoa nào hoa
khoả nước
520. Hoa nào hoa lung
liêng
Hoa lội suối
gió chao nghiêng
Các ông cầm
vấn vít tối ngày không bỏ
Đấy là chum
rượu đặt như Kên[81]
Chum liền
chum thành dãy
525. Được đặt chum
hàng trăm đãi khách be vàng
Mẹ đem gài lên đầu
Mẹ Bôn đính
găm vào búi tóc
Đặt vào nơi
trán rộng thành Mẹ dậy ngồi bên chum rượu
Tôi không
biết nói kín như chặng Lỉ[82]
530. Không biết nói
dày như vảy cá
Không biết
nói khít như vải tơ dệt nước[83]
Không biết
nói hết nhẽ xin Mẹ nhận cho
Chặt gốc
không bỏ ngọn
Nằm rỗi được
ba lá cắt đọt
535. Nói lời kể hoa
Mẹ Bôn mẹ chủ mời dậy uống rượu chum…
./.
[1] Nguyên
văn là "pỉnh bơ"- loài đỉa nhỏ hơn và có dáng bơi mềm mại hơn, khi
bám vào cẳng chân để cắn thì khó phát hiện hơn.
[2] Hạnh: loại quả giả của các giống khoai rừng như củ vớn, củ
mài… Cuối đông đầu xuân, khi củ dưới đất đã chắc thịt nhiều bột thì dây khoai
lụi đi, nhưng các quả giả gọi là Hạnh thì vần bám thành chuỗi trên các cành cây.
[3] Phong
Háo: tên một loài hoa rừng.
[4] Tức là
sương trắng trên đỉnh núi.
[5] Ý nói là
tâm trí của con người.
[6] Tức là
"Mở họng trời", như nội dung đã đưa trong Tập 1 "Khởi tạo- Sinh
ra".
[8] Cả Tà:
một loài hoa rừng.
[9] Hoa Pịp:
loài hoa nở nhiều trên cây Pịp, có màu vàng đỏ và thường dùng để nấu canh ăn.
[10] Cây
Pền: tên một loài cây rừng.
[11] Cây
Tạu: cây bùng bục.
[12] Pổn Bơ:
tên một loài hoa rừng.
[13] Chanh
Căm: tên một loài hoa tưởng tượng.
[14] Số chín
thường có liên quan đến mường trời.
[15] Chăng
Bằng: vườn ở mường Then.
[16] Mẻ Mọn:
nhóm các bà Then chuyên việc chăn tằm kéo tơ trên mường trời. Các bà này có
năng khiếu hát đối đáp những làn điệu dân ca nên thường tụ tập hát vui và cuốn
hút dân mường đến cũng nghe hát.
[17] Pha
Bun: ngọn núi phúc lộc trên mường trời. Người ta hay đến nơi này thử phúc phận
bằng cách ném còn, ném trúng mặt trống chiêng v.v…
[18] Mày:
người chết trẻ đang nằm trong quan tài.
[19] Chặt
cây, đẽo cây: ý là ra câu đố.
[20] Gọt
bằng: ý là trả lời câu đố.
[21] Mo độc
thoại, tự hỏi và tự trả lời thay "cháu"- tức người bị chết trẻ.
[22] Chiêng goá: một cái chiêng nhỏ, thường đánh chỉ một chiếc
chứ không đánh cặp với chiêng nào khác, gọi như thế cũng để nhấn mạnh và phân
biệt với "chiêng đôi".
[23] Chum
rượu lớn phải có nhiều người cùng khiêng.
[24] Phắc
Pha: một loài hoa đồng.
[25] Pông
Linh: tên một loài hoa rừng.
[26] Pung
Lang: tên một loài hoa rừng.
[27] Co Xao:
tên cánh đồng tưởng tượng ở trên mường trời.
[28] Tổng
Đằm: cánh đồng tưởng tượng trên mường trời.
[29] Xám Lang: nhân vật trong truyện cổ Thái cùng tên, là một
người đa tình, hay chơi bời tán tỉnh các cô gái.
[30] Các
Nàng La: các cô gái nhỏ trên mường trời.
[31] Hạn
khuống: nơi tụ tập gái trai vui chơi tìm hiểu nhau.
[32] Khuống:
gian của Hạn Khuống.
[33] Chìm
Niều: trò chơi tìm vật nhỏ được giấu trong đất cát.
[34] Tò lẹ:
Trò chơi bằng cách chọi quả "mắc lẹ" để tính điểm, gồm nhiều người
chơi, đa phần là các cô gái. Trong trò này có từ 5- 7 nhóm động tác sử dụng
"mắc lẹ" để thể hiện sự khéo léo, chính xác. Người nào thực hiện xong
các nhóm động tác trước tiên mà không mắc nhiều lỗi thì sẽ là người thắng điểm.
[35] Chanh
Tàng: tên một loài hoa tưởng tượng.
[36] Chanh
Then: tên một loài hoa tưởng tượng.
[37] Tổng
Co: tức Tổng Cắc- Tổng Co.
[38] Xuốn
Nen: vườn để nuôi trồng và chăm sóc vía Nen.
[39] Lin Chớ: máng dẫn nước tượng trưng cho sự sống của con
người. Khi người chết đi thì nước ở máng này ngừng chảy.
[40] Nen:
trạng thái sức mạnh của linh hồn theo phương thẳng đứng (có thể được tượng
trưng bằng cây linh hồn).
[41] Nen Gà
Trống: địa danh tưởng tượng trên mường trời.
[43] Lưm Lanh: một loại "quả" rỗng được treo trang trí
trên cây hoa, được đan bằng lạt mềm, với cách đan cài phức tạp và khéo léo, rất
khó để bắt chước hoặc học theo.
[44] Pha
Căm: núi đá trên mường trời.
[45] Hồn
Chệt Chai: linh hồn của các chàng trai chết trong trận mạc.
[46] Chuổng: bẫy tình, khi các cô gái bị rơi vào bẫy tình này
thường có trạng thái tâm thần khao khát yêu đương (cười nói vu vơ và than
khóc…), hay bị rơi vào ảo giác rằng có người tình đến gọi, có bạn bè đến rủ đi
chơi ở các đám vui… Các cô gái mắc chứng này đôi lúc mải mê đi theo người tình
hoặc đám bạn bè trong ảo giác mà bị lạc trong rừng sâu lối lạ, khi thấy có
người thân đi tìm kiếm thì cố tình trốn tránh…
[48] Ua Cà:
nhân vật trong Sử thi Khủn Chưởng. Ua Cà
là cô gái đẹp ở mường Nhơn Nhang, được Khủn Chưởng lấy về làm vợ.
[49] Bố: chỉ
Ngọc Hoàng.
[50] Cưn: loại bẫy thòng
lọng hay kết thành chuỗi nối dính với nhau đến vài chục chiếc, thường dùng để
bẫy gà rừng.
[51] Nà Hòn:
đám ruộng khô ở Mường Vui trên trời, nơi tổ chức các đám chọi gà cho vía các
gái trai chết trẻ.
[52] Ý nói
Mo Mường (hồn của Mo Mường) chỉ dẫn hồn ma lên trời, rồi hồn Mo Mường lại quay
về.
[53] Người
ta quan niệm rằng trai gái chết trẻ lúc hồn đi lên trời sẽ có hồn các trai gái
trên trời xuống đón.
[56] Y
liêng: một loài ve có giọng ngân dài và thanh.
[58] Bố Bôn:
Then Bôn.
[59] Bố chủ:
Ngọc Hoàng.
[60] Pha
Hanh: nữ thần trên trời.
[61] Pha Hở:
nữ thần trên trời.
[62] Nàng
Chiêng: nữ thần trên trời.
[63] Nàng
Đôi: nữ thần trên trời.
[64] Mẹ Bôn:
bà nữ thần trên mường Bôn.
[65] Mẹ: tức
Mẹ Bôn.
[66] Uống
rượu từ chai, từ li, từ chén: ý nói đó không phải là rượu cần.
[67] Manh
Canh: nghĩa đen là Bọ Xít. Tuy nhiên ý cả câu này nói về âm thanh rộn ràng, náo
nức.
[68] Giỏ hồn: người có hồn vía, đem hồn vía đựng trong cái
giỏ nhỏ treo trong nhà, coi như cất giữ hồn.
[69] Túi lời
hay: túi văn thơ chữ nghĩa.
[71] Chiêng
Căm: Bà nữ thần trên trời. Hoa Chiêng Căm là hoa cùng tên với bà Chiêng Căm.
[73] Hoa
Hẳng: tên một loài hoa.
[74] Nga
Chiếng: tên một loại vừng có hạt tròn và mịn, mùi rất thơm.
[75] Các
viên sỏi màu nằm dưới làn nước trong.
[76] Hoa
Pao: tên một loài hoa rừng.
[77] Đây là
chỉ Mặt Trời, chứ không phải là tên một loài hoa.
[78] Hoa Hảnh:
tên một loài hoa rừng.
[79] Chắc
Hé: tên một loài hoa rừng.
[80] Lương
Han: tức là thầy Mo, lúc này đại diện cho vía âm binh của thầy Mo.
[81] Kên:
chưa rõ.
[82] Lỉ: Một
loại đó đặt trên đường mở cái "chặng" để cá lọt xuống chui vào và
không đi ngược ra được.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét