Nộp trâu (2)

 

NỘP TRÂU (2)

(Sầm Văn Bình phiên âm, dịch ra tiếng Việt) 

* Phần phiên âm:                    Hay nọp quái

 

Đăm tàn đay nón căm chúng cắm ỷ tựt

          Đay nón căm chúng mựt ỷ tắm

          Đay nón căm chúng cắm màn phứa bẳng lọm

          Đay nón đắc tấng đỉ nhá và bo hụ

05.     Đay nón cụ nón dệt nhá và bo nghỉn

          Xiểng cú cộn mứng khăm chàng lục

          Xiểng cú púc khăm từn

          Da dừn lẹo khăm từn xía nón

          Khăm chằng pượt

10.     Xảm xíp chặn phai lẹp hồm tả

          Khăm pượt xía xảm xíp chặn phá lái hồm na

          Ha xíp chặn phai đòn ngắm kính

          Mù hăm pốc xờ hủa

          Bủa lính bủa lá pắc xờ cau

15.     Xên đai nọi chặc pảy

          Náy mảy đẻo hặt cáng mứa phạ

          Mứ màng xại chằng thọt xía láy

          Chẳng khảy xía dương tắn cuổng khảy ọc

          Thọt xía dương màng xại xỏng màng khảy má

20.     Khăm chàng nhắp tỉn ọc khổ đai

          Nhại tỉn ọc khổ mảy

          Lục má pượt tỉn xút bẳng hỏ xiu lái cạn

Pượt hỏ pượt màn bẳng hỏ xiu cọp cắm

          Hơ hỏ ngấn cắm kiêu áu chốc hưn

25.     Đăm tàn đay chàng phựn tỉn hưn mứa nửa

          Khăm lục má nằng tằng hăm na tàng mứng mằn kỉn ngái

          Khăm má nằng tằng vải na lái mứng mằn kỉn khau

          Ý khôn chớ nị khăm pày mí ngái

          Khôn nhắng mí mạc ha hủ

30.     Pủn tấng pú ha manh

          Mạc cắm chanh cắm mờ hỏm có

          Mứng hày côm na xờ pá mạc

          Ngoạc na xờ pá pú

          Lục má đay kỉn mạc ha hủ tấng pú ha manh

35.     Kẹo mạc hơ mạc đảnh

          Đảnh đỉ lưa nộc phí tố phu

          Pản nừng chụ na cày téo táng

          Đay kỉn pủn kỉn pú

          Khăm chàng côm na phắng đủ pạc

40.     Khăm đay ngoạc na mói đủ xiểng

          Hẻn cổm xu ngấn pọc

          Hẻn xọc tạu chúng kiêng chàng nghiềng hủ phắng

          Phắng nghỉn pạc cú lục má tắm

          Phắng nghỉn cắm cú lục má noi

45.     Hau kề thoi cắm nọi nọp mè quái ná

          Ngải tả tốc cảng hướn

          Cú khăm nọp chường hướn hỏng dao

          Phỉ phục hơ cú pển lực phạ

          Khôn cú bo hụ noi cắm phạ tục ẳn

50.     Phỉ phục hơ cú pển lực cắm

          Khôn cú pày hụ noi cắm pắn tục hịt

          Cổn phít xang mướng cảng xỏ mứng nhá chạch

          Noi bo pạch nhá chể

          Cổn bo pết xỏ hày chấp chai

55.     Pản nừng đay nùng xưa phai lá lụa nhịp thì táng hểm

          Chớ nị lực pườn hụ

          Pườn tò om ắc tè mừa nghến ọc

          Cú bo tọt om ọc

          Khôn mứng hặc hụ tì nghến má

60.     Cú khăm chiện tè mứng

          Cượt cốn lống mướng lùm tả vảng

          Cượt cốn lống mướng cảng tả bai

          Cượt lẳng ai còn nọng ọc xình quản hốm

          Mứng mèn lực khẳn xê mè chàng pẳn

65.     Lực khẳn cắm hướn Thẻn Ná khà lống pổng tau

          Lực mè lau mè cuồng pổng lống

          Mè mứng chàng đay áu lực lống xờ cỏng

          Áu chái/ náng lống xờ tọng

          Cọp bưởn dù mè mứng đay dù

70.     Cù bưởn cẳm mè mứng đay cẳm

          Đay xặt tằng quang cẳm bưởn

          Nón hướn cẳm lực nau

          Hau chòng cọ cẳm lực nhính chái

          Mói hển lực nhính đay xỉnh lải

75.     Lực chái đay xỉnh ngài

          Băng hè tốc buộc chằng kinh

          Đay lịnh xờ bong tấng bọc pảy xía

          Má pái hướn tộc áu pha khẳn đảo má hò

          Hau chòng cọ nón dù tảu phí

80.     Đay lải nghến ỷ tự

          Đay lải mự pặp pè tấng má

          Nghến đỉ ọc kỉn xôm xỏng pái pả xẹt

          Ọc kỉn xẹt kỉn pổn

          Ọc kỉn xảm xíp phắn hặc tỏng

85.     Xáo xỏng phắn hặc mạy

          Chù làng khăm đay pảy

          Chù đảy khăm đay hưn

          Chù pựn khau hướn pườn đay kỉn

          Lục má nón dan tò xút tấng phá hì tả ngắm na

90.     Tum phèn pha lái xọng cò hì xía đẳng

          Hụ văm lẹo cổ tò tốc chán

          Hụ cán lẹo cổ tò tốc làng

          Hụ nằng dòng do chồm chộ cổ bạt phả hướn

          Lống hướn tơ

95.     Mè hướn tơ lửa păn khau xờ mứ khỏa

          Mứa hướn nửa

          Mè hướn nửa bải pả xờ mứ xại

          Mứng chằng ộm nắm phắc lải xạ

          Ộm nắm pa nắm mè lải hướn

100.   Ộm nắm phạ

          Ma nắm cảnh tấng bửa

          Phổm mứng chằng má tốc xoi hảng cày

          Na mày mọm pển pò/ mè cốn ngám

          Mứng chằng hom cày tốc lùm pú

105.   Hom mủ tốc lùm ban

          Tan chụ lẹo tốc luồng xuổn món

          Chiện tấng nau nón phục tò tả

          Mứa nón xút tấng phá tò na

          Ạ mèn đạp nọi xắp xuổn hỉnh

110.   Lực nhính/ chái ma cuổng hướn đỏm mè

          Láng nhính/ chái phổm chàng má tốc xoi hảng cày

          Na mày mọm pển mè/ pò cốn ngám

          Phổm mứng đua chỉ lá tấng pọc

          Mọc dù căm mướng phạ hùng hảo

115.   Đảo dù pú tấng phả hùng chanh

          Phạ tành hơ táy lùm hả/ tành hướn

          Pò chằng nạo xuổn cuôi mướng phạ tôn mình má phảnh

          Bổn Thẻn um lắm nén má chuộp

          Pò chàng nạo xuổn cuôi mướng phạ hau huồm phủa mía

120.   Cởi mạc dải

          Xải pú kiu

          Téo táng hụ xuôi

          Liệp huôi hụ xút

          Pục khau mí bưởn

125.   Hả hướn mí mự

          Dù pái hướn tành ké hảy huổng cóng tha

          Tọn chường khư cờ chạu pạc a pá làm pảy áu

          Pớ pển lúng pển tả cào cắm hản hơ

          Xỏ ết pợ hản lục hản má

130.   Đay làm xin hau tơ làng áu mắt

          Xặt tỉn má ết pợ

          Nhằm hau hơ ết pợ ọc xình quản hốm

          Mạc xày tốc xờ hủa

          Phủa tấng mía lục nón cuổng xuôm

135.   Hau huồm xuôm khứ cù láng vẳn

          Xao xút khư xỏng nọng chằng lục má cảng

          Lắm chóng bảng phủa mía tì đỉ má hau

          Nau kính cọm pủ xừa nón xỏng

          Mứng chằng đay hắp nặm hau ná

140.   Đay tó pả liệng nau

          Đay pục khau huống ộm liệng lực pái hướn

          Liệng lực đay lải pản

          Liệng lản đay lải xằm

          Lực tằm lẹo bo dà lản xủng

145.   Xằm nừng hụ pít món

          Xằm nừng hụ xỏn tang

          Hụ xang lau xang khau chù việc cắm kỉn

          Liệng lực đay kỉn hánh

          Pánh lực nhính lực chái lửa đay kỉn keo

150.   Đay kỉn lau tong tủ

          Đay kỉn mủ tong quan

          Đay can lau khổm cọm nắm lực nhính chái

          Đay lải phượng khau mạc

          Đay lải pạc tải vẻn

155.   Tắc tẻn tải cọt có huống khau

          Đay lải khau phạ họng pỉ mờ tấng má

          Chù phạ na pỉ mứng cò nhắng còi kỉn còi dù

          Pì nọng tau nhám chạu mí tì thảm hả

          Pì nọng tau ào tấng thảm tấng

160.   Lửa xộc tàu pàu phí

          Hăng lực đủ lản

          Xịch pàn xản hẻ

          Ý khôn bo xử cổng xử ngớ

          Và nhằm má pỉ phạ múa khau nị

165.   Pỉ xướn bưởn hại

          Đay mang áu ôm má pển lống nghến lớ

          Tơ làng bảng

Cảng hướn hạy

          Ý khôn lực nọi bo đay vảng cọng vảng bải ẳn lớ

170.   Lực nhính lửa pặp om phắc tàng chạy mủ

          Lực chái lửa pặp om phắc tủ xỏ lau xỏ cày

          Pườn hặc pườn hơ mủ

          Pườn ỳ đủ hơ lau hơ cày

          Má ke má khảy

175.   Quám táng huổng pườn và

          Phạ tành hơ mí một lống lỏ

          Phạ pổng hơ mí mỏ lống chòi

          Hặc mạy căm mướng lùm lửa kỉn

          Việc phỉ căm mướng piếng lửa ke

180.   Lực nọi mí mủ đíp hưn hướn phạ xựp nén

          Mủ hén mứa hướn bổn tum bau

          Khau cuồng hưn hướn phạ tum mình láng cốn

          Mủ đíp hưn hướn phạ xựp nén

          Mủ hén mứa hướn bổn xựp khô

185.   Bả bùn hưn hướn phạ xỏ nhựt táng pải

          Bả vải mứa táng hướn bổn xựp pong

          Xong cày hưn hướn phạ xỏ từm pỉ bưởn

          Ý khôn xíp khau phai mướng phạ xía đải

          Xe ngái phai mướng bổn xía pàu

190.   Xe khau phai mướng phạ bo hòm pảng lớ

          Phảng vì lải cốn lộm hưn căm mướng phạ thành lải

          Mói hển lải cháo tải mứa pái bổn thành ê

          Pườn lộm hưn căm mướng phạ

          Nhắng đay hẩng khau nắm ná

195.   Pườn hẩng pả nắm nặm

          Đay hẩng hăm hẩng bàng pải món

          Pườn lộm hưn căm mướng phạ mứa nhằm xía háng

          Tải mứa pái bổn má nhằm xía bau

          Xọn lày hau mướng phạ

200.   Má nhằm mù lín chở

          Pườn nhắng đết tỏng phúc tỏng bỏn má pan

          Đết tỏng han tỏng nành má pở

          Lín mốc căm táng phạ bo xở

          Lín chở căm táng Thẻn bo chanh

205.   Nặm bo ngoành hau mứa xờ chở có

          Nặm lín ngấn lín cắm bo lảy lòng má hong

          Bo lảy tong hau mứa pù nỏng pả

          Mói hển cốc bau mí đỉn đạc

          Pạc bau mí đỉn đảnh

210.   Bau chớ cánh bo mí pớ pảnh áu hưn

          Nhớ xảo kiu háng cốn bo mí pớ quạt

          Mạt phạ kiu cờ bau mướng phạ bo mí pớ xía

          Mói hển hủa nỏng hặc mí thăm nộc ngồ

          La nỏng ạ mí ồ nộc tến

215.   Mí tấng táng nhển hau xỏng pái nhển ọc

          Nạc có póng hau táng ạ pắt mè pả vẳn

          Lải cốn nhắng bạch xộc bạch chử pảy xon

          Xọn lày hau táng ạ pắt mè pả bỏng

          Hau nỏng ạ pườn quàng hẻ đai

220.   La nỏng ạ pườn quàng hẻ mảy

          Táng cảng hặn lày móng xỏng xang

          Hau táng xang la lì kỉn pả

          Xía xá thăm pả pộc

          Xía xá hộc pả vả

225.   Tha pả cảnh xía xá tha pả cảnh

          Ý khôn láng vẳn lắc quà chau

          Mình cau lắc quà kính

          Bỉn chớ quắt chớ quảnh tào mứa kỉn khau

          Bỉn lằng hau cạu nhà xuổn nén

230.   Ý khôn

          Mình cau phau xuổn cuôi mướng phạ khanh hặc đẻo kén

          Mè náng phau xuổn nén nhắng nười

          Pườn nhắng đay bên hau xuổn cuôi mướng phạ

Păm mình lắm cốn

235.   Lải cháo mứa xỏ pỉ tấng tỏng

          Nhà náng cào cắm hản hơ

          Nò mình lộm tè mừa pỉ cải

          Lắm nén tải tè nhám pỉ còn

          Cuôi dù căm xuổn phạ tốc cạp pỉ cắm

240.   Láng vẳn lắc quà chau

          Mình cau lắc quà kính

          Tăng bỉn chớ quắt chở quẻo tào mứa tảng chau

          Bỉn lằng hau cáu tàn Thẻn Ná

          Ý khôn pò kỉn khau mướng phạ pò bo kỉn đải

245.   Thẻn kỉn ngái pái bổn Thẻn àn mói chia

          Chớ lớ pò àn chia hướn phạ ọc khồ bở tải

          Thẻn àn khồ tấng lái ọc xử bở lộm

          Xiểng và pò cạt hơ lống lùm mí đẻn

          Thẻn pổng hơ mứng lống mí cạt

250.   Pò bọc tau cà nị bọc tào tỉn mứa

          Tốc pết phạ hùng xiêng pỉ nị mứng mằn quành pẻn

          Chải hẻn tốc cừa Thẻn ọc na

          Hưn ọc na lột chồ cáu Thẻn

          Pò bổn chợ xỏng bổn xỏng náng nhắng tào tỉn tau

255.   Pò chau chợ xỏng ơi xỏng ai hướn phạ

          Nhắng tào tỉn lống

          Tốc tỉn lống mướng đỉn mướng piếng

          Ton mình vẳn tau

          Tau cảng quan hướn đăm pò tạo pắt mình láng vẳn

260.   Phắng nghỉn xỏng bổn xỏng náng tan cắm đỉ má và

          Lống lạ cò bo xía đải

          Lống đải cò bo đay

          Tọn áu tè cày tò dù nắm nháng

          Cày tảng dù nắm xong

265.   Hỏng xong tơ lùm phạ vẳn mình đay mứa

          Tọn tè nàng lải phửn

          Tọn tè cứn lải tòng

          Tọn đay chông néo hặn khăm tào tỉn lống

          Xỏng ai đay pộc chia lống cải

270.   Đay tè xử tè lái lống cào

          Tiềng cứn xỏng bổn khăm pắc cứn ca

          Na cày pắc cứn cắm

          Phai mứa nhà chau phau xuổn mướng phạ liệp nén

          Nhà nén phau xuổn nén liệp mình

275.   Xỏng bổn đay pắc cứn họi tòng

          Pắc ọc quang vàng vạ họi pẹt pắn vá

          Xỏng ai đay pộc chia má thải

          Đay pộc xử pộc lái má cao

          Mứa cao họt cừa thiển

280.   Đay hau cao tấng chiện nắm mình xuổn nén

          Đăm đình nị mèn xình quản hốm

          Xặm xía nén pò chặc

          Xặm xía bắc pò hơ

          Pò bọc hơ lống lùm mí đẻn

285.   Thẻn pổng hơ lống piếng mí cạt

          Pò cạt hơ cà nị bọc tào tỉn mứa

          Pò bổn chợ xỏng bổn xỏng náng

Tủ tào tỉn tau

          Pò chau chợ tủ tào tỉn má

290.   Tốc tỉn má hướn Thẻn pắt mình vẳn cau

          Xọn lày hau hướn mệ pắt mình láng vẳn

          Phắng nhỉn nhà náng xuổn nén tan cắm đỉ má và

          Xủ tốc tỉn má hướn Thẻn

          Nhá đay lầm vẳn cau pớ lớ

295.   Xọn làu hau hướn mệ

          Nhá lầm vẳn pớ lớ đè nớ

          Láng vẳn lắc quà chau

          Mình cau lắc quà kính

          Tỉn lẳng bo tực cứn ca

300.   Tỉn na bo tực cứn cắm

          Láng vẳn tăng bỉn chớ quắt chớ quẻo tào má quý chau

          Bỉn lằng hau cáu nhà lín chở

          Bỉn lằng hau cáu pù nỏng pả

          Xỏng pắt mứa pù nỏng pả xằm

305.   Xảm pắt mứa đăm mướng bổn

          Cốn mướng phạ

          Đăm hủa chạ cắp mù cảng táng

          Xì pắt mứa pù táng cộp

          Ha pắt lống tôn muồng

310.   Hốc pắt lống Tồng Có

          Chết pắt lống táng pảy hày lùm phả

          Táng pảy ná lùm ban

          Pẹt pắt mứa pù chau xưa

          Cau pắt mứa pù chau xưa nặm bò

315.   Pù chau xưa hò hướn

          Pắt mứa pù chốn đan tấng nhà pan lốm

          Xíp pắt mứa đăm hướn nhà bủng phá

          Mói hển láng vẳn bỉn chớ quắt chớ quẻo tào má quý chau

          Bỉn lằng hau cáu nhà bủng phá

320.   Láng vẳn tan quám đỉ má và

          Lạy chau nhà bủng phá

          Xỉ lắp xỏ chòi khoi

          Xỉ loi xỏ chòi quám nắm đú

          Hì tỉn xút hơ nả

325.   Hì tỉn phá hơ nen

          Cặm chóng pen áu lực cuổng khúa

          Phắng nghỉn nhà náng tan quám đỉ má và

          Xỉ lắp lỏ chòi thoi bo đay

          Xỉ loi lẹo lỏ chòi cắm mướng bo đay

330.   Chọm cào ho cắm vạu

          Xỏng ai khạch phạ tăng hềnh má thửng

          Xỏng ai đay pọc chia má thải

          Đay pọc lái má cao

          Má cao nắm cừa Thẻn

335.   Má thảm nắm cừa thiên

          Hau cào cha tấng chiện nắm mù bủng phá

          Đăm đình nị mèn xình quản hốm

          Xặm xía nén pò chặc

          Xặm xía bắc pò hơ

340.   Pò cạt hơ lống lùm mí đẻn

          Thẻn pổng hơ lống piếng mí cạt

          Pò cạt hơ cà nị bọc tào tỉn mứa

          Pò bổn chợ xỏng náng tủ tào tỉn tau

          Pò chau chợ xỏng ai tủ tào tỉn lống

345.   Cảng hống cảng xả pắt mình vẳn cau

          Tau cảng quan chớ nị pắt mình láng vẳn

          Phắng nghỉn nhà bủng phá tan cắm đỉ má và

          Tảm tè y nớ

          Tấng bo ẹp lóng nớ

350.   Mói hển tiềng cứn xỏng bổn pắc cứn ca

          Na cày pắc cứn cắm

          Xỏng bổn đay pắc cứn họi tòng

          Pắc ọc quang vàng vạ họi pẹt pắn vá

          Mói hển xỏng ơi má lụp phổm

355.   Xỏng náng má chốm hục

          Hục nhung hau tành nhung ết mụa pắt mình láng vẳn

          Mói hển mình cau hay tả đẳm nhằng nhằng

          Cốc tả đòn lửa nhọi

          Đay chàng hay cọi cọi cờ tằm cảng hướn

360.   Bo đàng cú khăm lộm pển phỉ

          Cú khăm nỉ pển đăm

          Păm hỏn đọc nón hướn

          Păm xừa cọp nả

Phá cọp hăm

365.   Păm mè xừa hóng nón

          Mói hển tỉn lẳng lẹo chằng tực cứn ca

          Tỉn na tực cứn cắm

          Láng vẳn lộm tì chóng quang

          Lộm xía xang mè xừa chóng nón

370.   Pườn chằng coi bít lịu xỏng làu pắn má

          Pắt áu hau cán lỉ pườn bòng

          Pắt áu hau cán còng hảm mứa

          Phắng nghỉn láng vẳn tan quám đỉ má và

          Tốc tỉn mứa hướn bổn tổng bo mí chôi

375.   Khôn xỏ chắp chốn hé xằng lực chái ai

          Chắp chốn đan xằng lực nhính xảo

          Xỏng bổn xỏng náng

          Tốc tỉn lống cảng hống cảng xả đay mình vẳn cau

          Hau cảng quan mừa nị đay mình láng vẳn

380.   Pắt đay láng vẳn má cọp tàn đăm chau

          Pắt đay mình cau mừa nị cọp tàn phỉ hướn

          Tủ tốc tỉn má cảng hống cảng xả

          Bo lầm vẳn cau pớ lớ

          Hau cảng quan mừa nị bo pắt lầm vẳn pớ nớ

385.   Đay tan ho cắm ạ

Đay tào tỉn pảy

          Vẳn tôn hưn hướn phạ tè mừa pỉ cải

          Vẳn pải mứa hướn Thẻn tè nhám pỉ qua

          Nhắng tò vẳn nừng hau hỏn đọc chiến tới

390.   Pảy hày lửa cháng má

          Pảy ná lửa cháng tau

          Hùng cằm chạu ẩm ờ ngoáy hủa

          Lực nọi ha pết hơ láng pết pảy thày

          Ha cày hơ láng cày pảy thể

395.   Bo đay láng mủ tấng mả mứa hướn bổn thày chau

          Bo đay hò khau hưn hướn phạ thày lột cốn cứn

          Bo đay tau nắm và lửa lút

          Xút nghến tải dù má bo đay

          Thùm nặm lái nểu bo nhắng khòi pạc

400.   Khạc bo đay chờ hạ hối nừng mết lốm

          Lộm lống cảng quan hướn lực tò quái

          Tải lống cảng hống cảng xả lực nhính lực chái tò chạng

          Lộm vày vang cỏ khừ luống pẻ

          Lực tàn đay hửn cổng lống làng

405.   Mứ xại lực tàn đay mộp tả

          Mứ khỏa lẹo lực chái mộp na

          Chặp phèn pha má lừa mếnh kính

          Xuồi xía na chàng hảo

          Páo xía kính xía đảng chàng chanh

410.   Xông/ xin phửn đỉ tặng phạc

          Xưa phửn nhạo phửn mờ lạc đỉn

          Xín xín pha hủa bảng chàng dong

          Tành dong lột chồ mứa phỉ

          Mứng lục má tành dong pển tành dẻ

415.   Tành dẻ hưn lưa bọc ké lảy lòng

          Tành dong hưn ngám pộn đỉ lừn tấng lải

          Đăm tàn lộm từa nị pạch tàn tấng lải

          Tải từa nị pạch tàn tấng ban

          Can lòng hưn hướn phạ pạch pò tới hẩng

420.   Phổm pày kiêng cạc pợ má phày

          Phổm pày lày cạc pợ má tá

          Phổm pày nả tảm chọng tành dong

          Tành dong đay á vèn má nhánh

          Bủa ngấn pắc xờ hủa

425.   Bủa cắm pắc xờ cau

          Xải xông/ xin phặt cành hảo

          Xải thảo phặt cành con

          Xên đai nọi chặc pảy

          Náy mảy đẻo hặt cáng mứa phạ

430.   Xiểng phắp phắp pái cuổng thọc láy khảy pen

          Ken ken khư ngà họ hau tò chúng đổi

          Phục pày lạt lửa lục má lạt

          Xạt pày pủ lửa lục má pủ

          Táng tơ khư xừa hắm mảy vàng má phứa

435.   Táng nửa lẹo phá lái pườn ngẳn đay nhổng ọc

          Hỏn đọc hưn chúng pen pì pổng

          Nhổng áu kính đảng hưn chóng pì peo

          Chặp áu xảm xíp keo chặn phai lẹp hồm tả

          Chặp áu xảm xíp chặn pé lá ngắm na

440.   Ha xíp chặn pé đòn ngắm kính

          Đay nhốc mứng ọc hong cảng

          Váng mứng ọc hong nọc

          Ọc kỉn khau tấng phưởn

          Ọc nón hướn tấng hong

445.   Tong hưn xiểng chộc mạy mạc

          Khác hưn xiểng xạc mạy líu

          Mứ xại lực nọi đay khằm đạp ngá

          Mứ khỏa lẹo đay khằm đạp keo

          Om eo đay xảm tặp xáu lống

450.   Pớ cò hay xiểng xiệt đủ lải

          Hay xiểng xại nủa nìa

          Mói hển mía/ phủa mứng dù pái cuổng lằng phổm lống mai

          Hay pò/ mè ai pò/ mè ỳ pái hướn

          Đủ đỉ đay hối hẩng lẹo dà

455.   Bạt và đay tành khau phưởn mờ ngái cốc

          Lực pợ lống làng huổng pắt mè cày ca

          Ha cày phặt nắm đảy

          Ngoảy hẻn má phặt nắm con xau

          Hau tành khau chì hèo đỏm tỏng

460.   Khau ạ mèn khau xảm xải

          Ngái ạ mèn ngái xảm ton

          Ngái bo mết mứng hò áu tau

          Khau bo xặm mứng hò áu mứa

          Tốc tỉn mứa đổng quái khư cọp nhà chau

465.   Xọn lày hau đổng quang pà tạu mói mà mố nón

          Mứng khăm nhắp tỉn ọc hong cảng

          Vảng tỉn ọc hong quan

          Vai chốn đan ọc xù hủa đảy

          Chải hẻn lống đảy lái han hàng

470.   Bạt nhàng nhại lống xù đỉn nuốn

          Ọc xía cừa xỉ lỏn

          Chón xía cỏn xắp xai

          Vai xía hộ tăng tai hảng èn hướn cắm

          Ọc hả quan táng huổng mèn làu

475.   Ọc hả quan táng càu mèn téo

          Pùm cài pùm nộc nón

          Đỏn cài ná xắp xai

          Mứa hả tôn mạy ma cuổng pà

          Xỏng nọng Chiếng Tóng xang đổng quái pển nhờ

480.   Pò xờ hơ tè nọi ton nằng đổng quái

          Tỉn mứa păm hống đảy mạy kèn

          Nhằm đảy pen hưn họt chán mốn

          Pổng tỉn tốc pải chán cằm nở xỉ ngoại

          Vai chốn đan cải khừ mứa cuổng

485.   Chuộp nhà nọng tắn tì hống lau

          Chuộp nhà thau pển mệ tắn tì chóng nén

          Chuộp nừng bải hẻn lống quám đỉ má cọp

          Mứng hò ngái tốc tỉn má đổng huổng

          Má cọp nhà chau

490.   Hò khau hau đổng quang pà tạu cọp nhà Chiếng Tóng

          Chuộp nừng nhà náng Chiếng Tóng đay kỉn ngái

          Chằng ọc pải cởi pải chán vỉ hủa bo dà tảm chọng

          Ọc hiệc họng áu tàn quản hốm

          Đay tau hển bở tỏng chỉnh mí lái chẳm can

495.   Ai quàn lẹo phau cừa đổng quái

          Xiểng hiệc tong pà mạc lắm nháo

          Xiểng hảo tong pà tảo lắm đua

          Xiêng tùa phông tùa huồng đổng quái

          Háu khăm tốc tỉn mứa hướn nhà náng phắng việc

500.   Hau phiệt xa nắm mệ mí việc ẳn lớ

          Phắng nghỉn Chiếng Tóng tan cắm đỉ má và

          Nhà chau tan cắm nọi nắm tàn đăm đổng

          Ẳn nị lẹo mèn lực huồm ảo xủ lẹo

          Ẳn nị lẹo mèn muột đẻo huồm pù

505.   Lực huồm pau huồm pù cháo điểu

          Pườn nhắng mí hò khau hau đổng quang cọp lải

          Hò ngái má đổng quái cọp ê

          Hau kề kho khặc khạy nắm nhà Chiếng Tóng

          Đăm tàn lộm thành cượt pển phỉ

510.   Nỉ pển đăm păm xía hỏn đọc

          Nón hướn đay lải mừa

          Manh cắm kỉn lửa kỉn

          Khằm bảy lửa hay lẹo mèn xồng mứa chau

          Nghến tấng nghến ngám mèn xồng xúm xía tau

515.   Mứa dù thau xồng tàn má cháo

          Pườn khăm tốc tỉn má đổng quái hả chau

          Xọn lày hau đổng quang pà tạu

          Pển pòng hướn xáo háu lẹo

          Nghến đỉ lẹo xồng xúm áu tau

520.   Hùng cằm chạu khăm xồng má mố

          Pườn chằng tốc tỉn má đổng quái xỏ na

          Xọn lày hau đổng quang pà tạu xỏ hày tấng ná

          Phắng nghỉn đăm đổng tan cắm đỉ má và

          Xong việc ngái nhà náng háu tào tỉn tau

525.   Mộm việc khau tấng nặm háu tào tỉn pảy

          Tốc tỉn mứa đổng huổng mói hày

          Xọn lày hau đổng quang pà tạu

          Chọn hày ná xáo đọc nớ

          Ẳn lớ đỉ tì lớ mứng chọn

530.   Chọn hày hơ mèn hày tỉn phả

          Chọn ná hơ mèn ná tỉn ban

          Khùn mướng chằng lảy má pan

          Khùn ban chằng lảy má từm

          Khùn phạ chằng lảy tau

535.   Khau nặm đỉ quà tấng lải

          ẾT kỉn chằng pó pạc

          Khau tấng nặm bo dặc chớ lớ

          Chọn hày mí tì chả

          Chọn ná mí tì xang

540.   Chọn hày quang mí tì pổng khúa đỉ lẹo

          Bương tơ chọn áu miềng xuổn khửa

          Táng nửa chọn áu miềng xuổn phược

          Xỏ miềng hộ miềng xuổn

          Hủa nón xỏ xuổn pàn

545.   Na tàng xỏ xuổn hỉnh

          Tốc tỉn má đổng quái xỏ chù bòn na

          Xọn lày hau đổng quang pà tạu xỏ bòn mố nón

          Chọn bòn mố hơ bòn mố kha

          Chọn bòn na hơ mèn bòn đỉ

550.   Hơ tắn đỉn nen

          Hơ mèn đỉn đỉ

          Xỉ đỉn hưn

          Pái đỉn hưn xôn táng hủa nhá hơ mí chòng

          Xôn màng tại nhá hơ mí pòng hú hẻo

555.   Nhá hơ mí hú hẻo lùm đình

          Nhá mí hình phỉ khuổng

          Nhá mí nguống mí ngá dòn

          Nhá hơ mí táng lồm pển nha

          Táng hau hống háu xỏ nhá lồm pển nặm

560.   Tơ làng tẹ nhá lồm pển đỉn

          Nhá hơ lôm táng hủa xía lực chái ai

          Nhá hơ mí táng xuồng lòng

          Nhá hơ mí pòng xuồng téo

          Nhá hơ néo xuồng hau

565.   Xỏng pái xuồng má

          Kết ngược tẹ nhá xọng má hả

          Kết pả tẹ nhá xọng má xù

          Nhá hơ lôm pển khổi

          Nhá hơ xuối pển hòng

570.   Nhá hơ lòng pển táng

          Táng hủa hơ đỉ quà táng tại

          Đỉ quà nén hơ nén quà hằng

          Qùa hơ ná quà huống khau

          Hởn quà pườn tấng lải

575.   Hơ lắp nừng lịn pì

          Hơ hì nừng lịn khén

          Xảm xíp pỉ nhá hơ mí pòng xuồng téo

          Nhá hơ mí hú hèo xuồng tau

          Chọn bòn mố hơ nen

580.   Chọn bòn mố kha má lẹo chọn bòn mà

          Đay mà đỉ xẻn pỉ lẹo bòn mố chằng măn

          Măn quà ngàm hảu quảng

          Măn nừng cáng mủ thườn

          Măn quà ngườn đỉn đỉ

585.   Đỉn xút thực tấng mướng má bọc bo nhắng kinh

          Lịnh đay cau binh chua mướng chợ

          Má bọc bo nhắng nỉnh

          Mứng chằng tắc áu đay xỏng cỏ xảm cỏ má mải vày

          Tắc đay ha cỏ mạy má chằng mải mố

590.   Nón nở xải lẹo hịch kính mứng tau

          Hùng mừa na nhám chạu lực bọc mứng má

          Ai nọng hau lồm mà mố nón

          Xày cày côm lực ọc má thải

          Xày cày lái lực chái má xiềng

595.   Hơ xiềng mèn bòn mà mứng chau

          Xiềng xày mèn hong mứng mải

          Tả lệch lẹo lực kính chàng ọi

          Tả nọi lẹo lực ọc mứng hển

          Chằng khút hơ mèn bòn mố mứng chà

600.   Chằng khút hơ mèn bòn mà mứng mải

          Chù bương chù đỉ lải

          Chù pái chù đỉ lẹo

          Từa nị mứng cò tốc tỉn hau đổng quang xỏ ná đay ná

          Tốc tỉn má đổng quái xỏ hày đay hày

605.   Xọn lày hau đổng quang pà tạu đay bòn hướn xáo

          Từa nị mứng nhắng mèn tốc tỉn mứa pái hướn kỉn khau

          Hau pái ban khư tành kỉn ngái

          Chớ pảy mộm việc pủn việc pú nhắng vạu

          Mộm việc lẹo họng xằng Chiếng Tóng

610.   Ngái bo mết mứng hò áu tau

          Khau bo xặm mứng hò áu mứa

          Tốc tỉn mứa hướn Thẻn pòng chau

          Xọn lày hưn mứa phạ pòng cuồng pá mướng

          Kỉn khau mứa nằng nửa

615.   Thỏ hứa mứa nằng tại

          Hưn ết ai tấng nọng nắm tàn Thẻn Ná

          Pò bành nặm mí tì xưởng

          Pò bành mướng mí tì xang

          Bành tang bành tò kỉn hướn

620.   Tè chớ mứng cượt cốn lống mướng lùm tả vảng

          Cượt cốn lống mướng cảng tả bai

          Cượt lẳng ai còn nọng ọc xình quản hốm

          Mứng lửa xỏ tè mạy kèn keo lắm nhạo đay pẹt tiếu ngảng

          Vảng tỉn lống mướng piếng hè chau

625.   Tau mướng lùm hè kính

          Nghến lộm lẹo đay mù chúng lái

          Nghến tải lẹo đay mù chúng keo

          Xọt xeo hưn mướng phạ đay mù chúng cắm

          Lực tàn khảy pạc hưn xỏ họt láng

630.   Cò xỏ họt họ lờ cốn lờ hò khau

          Xỏ họt ban muôn pú thủ pà

          Phắn mạy hày chúng

          Mói hển cỏ mạy huổng tò chộc

          Cốc mạy huổng tò long

635.   Cong mạy quang huổng tò hứa xáo

          Lực tàn hau nhằm cốc phắn hạc

          Hau cạt hang cỏ mạy còng tèn phắn cỏ

          Mói hển mạy chằng lộm tẹt xái

          Pải chằng lộm tẹt nha

640.   Phạ xờ xê mứa puộc tấng đưởn

          Binh tùng xì mứa láng

          Binh páng xì mứa họ

          Phắn đay chúng mạy phạt

          Phắn đay xạt mạy viêu

645.   Đay kiêu đay còng má hướn

          Má vít vạy cảng hống na tàng

          Pớ chàng thạc hơ háo

          Pớ đay páo tì đỉ phén kiêng

          Pựa mí tiêng tè nọi hau thạc táng vản

650.   Khư xẻo hịt xíp xỏng

          Khóng xáo ha

          Thoi nắm phạ Thẻn xằng lống piếng

          Mèn mí khau còn xải

          Ngái mủ hau mạy

655.   Đay kỉn khau lẹo

Mứng côm na hau chúng lái

          Đay kỉn ngái lẹo

          Mứng ngải tả hau chúng keo

          Xọt xeo hau nón dù chúng cắm

660.   Mí tấng chóng cớ nén cạc khưởi cạt kiến mải vày

          Mí tè ơi pợ nọi tay chì vỉ hủa

          Pớ mí phủa mí mía

Lục má tắt thù binh tiển

          Chừ chẳm mứa na

665.   Xẻo hịt phạ nón pặp chóng đói

          Xẻo hịt thoi nắm phạ pển nừng thoi hẻ

          Cắm xỏn xẻ mờ ngóa xằng khư

          Hặc mèn thoi nắm phạ Thẻn xằng lống piếng

          Mứng lục mứng lống

670.   Mứng xình Ló xỏ mạy mạc

          Hủn Ví, Mừn Quáng xỏ mạy mẹt

          Xỏ tè pẹt pong hướn phạ lống lề tổn kính

          Chông mứng nị mèn chông phắc hẻo

          Néo hướn mứng mèn néo tỏm ngăn

675.   Phạ tành hơ mí han mí hà tằm xủng

          Nghến lộm đay cào lải

          Nghến tải đay cào ê

          Lờ cốn lờ mạc pạ cốm ca xờ ẻo

          Mịt lẻo tóng xờ hượt

680.   Vá phai nọi má lượt tỉn phổm

          Xổm mốc xổm chở má tành cào lái doi

          Xọn lày hau táng nị tành cào lái lưởng

          Pớ hụ thạc má thạc khỏng khắp

          Pớ chàng lắp má lắp khỏng khành

685.   Tành dong hau táng nị má xìu ết hẻn

          Tắn cảng hặn xỏng hẻn má bòng

          Mói pé lưởng tong pé đảnh hẻo hẹt

          Pé xiu tong pé xẹt ưởng tướng

          Mí tấng chắc chằn bo mí tả

690.   Cả lến bo mí xay

          Chông bọc mạy pườn mèn páng phỉ

          Hỏng đỉ chau lải cháo mèn khằm

          Mói hển xảm xíp nộc xéo vẹt

          Pẹt xíp nộc cù pưởng

695.   Xáo xỏng tố nộc cạu

          Xảm xíp hốc tố nộc xảu tu có lái tỉn tằm

          Cọp mừa hay xáo cau tới pò pản cảng

          Có nháng mè nộc ngồ

          Mè nộc hụ diêm dồ kỉn pả

700.   Tả xở ai láng chái nộc cạu

          Pày thắn thau hủa học nộc thổ

          Xiểng hổ tố nộc ẹt

          Nộc ẹt hụ ton khạch mứa hướn

          Có dưởn nộc cốc pà chàng tỏm

705.   Nộc xéo chiểng pịch piềng

          Mè long cong chàng họng

          Mè hăm hạc mằn khiển xử khiển lái

Mè nộc yêng mí tiêng tè nọi

          Chắp cào lái lưởng

710.   Mói hển hủa pum mè nộc cốc

          Hủa bốc mè nộc kẹ

          Pịch le mè nộc chá phảy

          Bỉn pảy chắp nghiếng hỉn mè nộc cả ìn

          Nộc chỉ lin chắp mạy đẳm quặt kỉn pả

715.   Hả xủng mè nộc nhúng xải đang

          ẾT mòng có khàng mang mè nộc tốp nhúng

          Có bắc có bả mè nộc cốc mạ

          Xẻo tàn phạ mè nộc Xử Thốn

          Chọng ết cổn nộc yêng

720.   Chọng lằm kỉn đỉn mè nộc hỏn vản

          Hắng cỏn tơ xỏng phủa mía nộc chọc

          Chạn ết học chặp chiên

          Cổ tò hụng tố đòn má hển

          Nhển có lái má tong

725.   Mí tấng mè long cong chắp mạy bỉn xèo áu nỉ

          Mí tấng cả cắm mứa đổng quái hè mù phưởn khau

          Xọn lày hau đổng quang pà tạu tăng tèn lái lưởng

          Mí tấng cớ ní tong cớ xéo hảng èn

          Tăng tèn pộn tôn cào lái lưởng

730.   Đăm tàn đay nón dao đay lải bưởn

          Nón hướn đay xỏng pái lải mừa

          Tổng pớ cò pá phủa pá mía má phau

          Pá nau pá lực má xu

          Pớ mí xình áu xình má cỏng

735.   Pớ mí hỏng áu hỏng má hơ

          Pớ xì cụm hủa lẻm

          Pớ xì bém hủa xuôi

          Má nọp xờ na pỏng

          Má bỏng xờ na khau

740.   Ý khôn quám táng huổng pườn và

          Hồm phá nắm pớ xay bo đay

          Hau nón nắm cốn tải bo đay

          Lửa kỉn khăm mèn vạy

          Lửa hay khăm mèn xồng tấng xổn

745.   Mạy lộm mứa xù pải

          Cốn tải xồng mứa hèo

          Mạy kèn keo lắm cọm mứa xù đỉn nuốn

          Ý khôn cốn lộm mèn mí xạt vải

          Cốn tải mèn mí quái ha

750.   Cuổng hướn bo mí

          Đay tắt tọn hắm mảy lẹp pảy hả

          Tắt tọn lính tọn lá pảy xự

          Pảy xự nắm lúng

          Pảy hả nắm pì

755.   Nọng pì nọng hặc chằng hơ quái má

          Lúng tả hặc chằng hơ quái tau

          Quái đỉ má tơ làng

          Quái chàng má tơ thủn

          Lực tọn đay nặp mự má hả

760.   Đay đả nghến má xờ

          Hả nghến đay nghến đỉ má họt

          Thảm nghến đay khỏa hò, kỉm ngoái

          Nghến đỉ lẹo xồng xủn mứng tau

          Mự dù thau xồng tàn mứa cháo đỏm phúc

765.   Lòng nghến lớ cò nhắng bo xút

          Khút bo thuôn

          Chia lái mải mậc

          Tỉn khải nái chợ

          Họt ban họt mướng

770.   Mói cà mừa nghến xay

          Hay cà mừa nghến tải

          Pớ dù cờ lở cò kẹt mốc

          Dù cờ lở cò tộc chở bo thuôn

          Pớ cò chệt nặm mục má hả

775.   Chệt nặm tả má xù

          Tốc tỉn má hướn háu pọm chù hủa na

          Xẻo hịt thoi nắm phạ pết nừng thoi hẻ

          Cắm xỏn xẻ mừa ngóa xằng khư

          Ạ mèn thoi nắm phạ Thẻn xằng lống piếng

780.   Mèn kỉn ké tứ cứn chằng xủn mứng tau

          Mèn kỉn lau nằng đàm xù bào cuổng bổn

          Cuổng hướn lau lực chái áu ọc

          Lau khọc xuôm lực tàn nhổng má

          Khảy xía pỉ tấng tỏng đằng nhú khảu ngăn

785.   Mạy xằn đăng hằm pựn áu bùa má pắc

          Tắc nặm hưn có hảy lịt liềng

          Tiền nặm hưn piếng pạc hảy khánh

          Hóng xỏng mo tóng đảnh tăng tùng

          Hảy lau khư lực tàn má xẻ

790.   Hảy ké má khằm pái bải tạu

          Pành hau xạt hau xồng mứa chỏn

          Hau xành lau xù bào cuổng bổn

          Phái ké đay lải tuốn lẹo dà

          Phái đay lải thà thởi váng

795.   Ké lắc hơ tả nái pườn vạu

          Lau chẹp lẹo thau kè má kỉn

          Cày hẳn một lẹo mỏ và nọp hỏng

          Cày hẳn xỏng lẹo mỏ mướng nọp chường

          Đủ dường hau cảng quan nọp mè quái ná

800.   Ngải tả tốc cảng hống

          Mỏ mướng nọp chù ẳn pắn chông

          Đăm tàn khăm lục má tọn tặp áu đủ nhường

          Tọn chường áu đủ nhóng

          Tọn tè xút lái đòn

805.   Tọn áu mỏn lái lưởng

          Tọn tè pha màn hăm má pạt táng hủa

          Pha mè luống mè lá má pạt táng xang

          Pha mè chạng má pạt táng lẳng

          Pha phửn đỉ phửn ngám má pạt táng na

810.   Pha bọc nọi pển bọc chí lá

          Lái hảng nhúng hảng khỏa mèn đảo pển thoi

          Hoi bọc nọi tăng chò bở pú

          Lái nộc chích tố mè phén nọi

          Lái nộc nọi tố mè chắp vẻn

815.   Xẻn tố chắp tạu ông

          Bo chắc ki chông cạch lạ na hục pánh quái

          Bo tiêng lính tiêng lá tổng mứng hặc hụ

          Na đan ạ cớ chuổng

          Cuổng hướn ạ cớ xéo hảng èn

820.   Áu tè chường ò le quàn chại om vè hủa bỏng

          Áu tè mạc cỏng lành

          Xành bảng nhống

          Cống bảng hao

          Pì mạy lói

825.   Cói pì nành

          Nhá đay pắt chá cống hưn hướn phạ

Chớ chằm xẻ ngái

          Nhá đay pắt chá kén mứa pái bổn

          Chớ chằm xẻ khau

830.   Áu tè cỏng táng nửa cỏng lực chái ai

          Cỏng màng tại cỏng lực nhính xảo

          Tọn tè cụm hủa lẻm

          Tọn tè bém hủa xuôi

          Áu tấng cớ bém hưn hướn bổn mằn xù phai hăm

835.   Hỏng đăm hưn hướn bổn xù chường

          Đủ nhường hưn hướn phạ xù chường mứa hướn

          Tọn tè mo tóng đảnh pườn lò

          Mo tóng tò pườn hải

          Mo hốc hưn hướn phạ xù chám

840.   Mo xảm hưn hướn bổn chè hom

          Mo tòm hưn hướn phạ khư xuồi tỉn mứ

          Tọn áu tè mờ xìu tấng mạc thảy

          Tọn tè lếch cháy tấng mạc lô

          Pô hàng pạ cắp hèo léo vản

845.   Tọn áu hẻ thì hưn hướn phạ chàng páy

          Hẻ mảy hưn hướn Thẻn chàng quàng

          Hẻ pàn hưn hướn phạ khư quàng pả nỏng

          Áu tè chộc mạy mạc

          Xạc mạy món

850.   Cón xải hăm

          Áu tè hăm tấng hàng pạc pải

          Lính tấng lá pạc pai

          Hỏng tành đay lột chồ cáu Thẻn

          Áu tè bong muộc xu nặm tả

855.   Đả lái xu nặm nàu

          Áu tấng xảm xíp phắn khau ca

          Ha xíp phắn khau néo

          Tọn tặp áu đủ nhường

          Tọn chường áu đủ nhóng

860.   Hỏng đỉ mứa hướn bổn đỏm chau

          Nhá đay xọc áu mạy cảng mướng ết hạp

          Lục má thọc áu mạy xao màn ết cán

          Tành hạp hơ pển hạp xỉ lỏn

          Tành hỏn hơ pển hỏn xỉ lai

865.   Áu bo mết mứng hày váng vạy

          Áu bo đay mứng hày váng lống

          Mứng khăm họng hả bào nọi hau tơ làng

          Chàng quáng xải đai má cảng hống pển chường

          Đủ nhường hau cảng quan họp chường mứa hướn

870.   Ý khôn bương ạ bương mứng bành

          Chành ạ chành mứng pẳn

          Thẳn ạ thẳn mứng khư

          Bành hơ lực mứng pẳn lải

          Dải má hơ lực nhính lực chái phén ê

875.   Tọn hơ đay chù chông cạch lạ

          Đay tào tỉn mứa bổn

          Họng áu phu mả huổng hảng bọc

          Phu mả tọc hảng puống

          Mả huổng mằn hàu ban

880.   Phu mả lạn mằn hàu quảng phán

          Tốc tỉn mứa hướn bổn lừa mù cáu đăm

          Lằng hưn căm mướng phạ lừa mù cáu mắn

          Khăm nhắp tỉn ọc hong cảng

          Vảng tỉn ọc hong quan

885.   Vai chốn đan ọc xờ chán mốn

          Nhắp tỉn lống đảy quang

          Vảng tỉn lống đảy lái han hàng

          Bạt nhàng quang lống xù đỉn nuốn

          Khăm côm na hau tơ làng chủng quái

890.   Ngải tả tốc làng huổng áu mè quái ca

          Xọn lày hau làng quang áu mè quái ná

          Xỏng mứ pắt áu pèo

          Xỏng mứ xèo áu páu

          Xỏng mứ pắt hảu quái chằng măn

895.   Hau cẳm vặn pắt pèo chẳm đẳng

          Xên phai hau tơ làng ết páu

          Xên đai lống làng huổng ết chược

          Phắng nghỉn mứng tan cắm đỉ má và

          Ai e ới, láng quái

900.   Tỉn xại mứng nhằm tổm

          Có cổm mứng xu ạch

          Khạch hau ban táy lùm ết đỏng

          Đỏng hặc đỏng pánh táy piếng ha xù

          Pù nhà lộm táy lùm ết phỉ

905.   Mói hển tắp mứng đỉ

          Bí mứng chanh

          Phạ tành hơ pển mè quái ná

          Mứng khăm tải mứa hướn bổn nắm chau

          Xọn lày hưn hướn phạ nắm tàn quản hốm

910.   Ý khôn

          Phắng nghỉn láng quái tan cắm ngám má và

          Lỏ váng xía ạch hờ nửa bo đay váng

          Lỏ phửa tấng thảy hờ tơ bo đay ngoắc

          Xỏng lẹo láng quái tăng pày mí hản xù

915.   Cụ na nọi tả tằm bo hản mứa

          Ai e ới, láng quái

          Mứng váng xía ạch hờ nửa

          Mứng váng xía thảy xía phửa hờ tơ

          Mứng mèn ngoại tốc cừa Thẻn nắm chau

920.   Phắng nghỉn láng quái tan cắm đỉ má và

          Pạn kỉn hủ kỉn xả hủa tồng nhắng tha

          Pạn kỉn nha la tồng nhắng cóng

          Đăm hướn tan cắm đỉ má và

          Ai e ới, láng quái

925.   Mứng khào mói đủ

          Pạn kỉn hủ kỉn xả nửa tồng bo nhắng ngóa nừa đẻ

          Pạn kỉn nha la tồng bo nhắng ngoách

          Khào mói đủ

          Nha nhúng căm mướng piếng tải đẹt

930.   Nha pẹt căm táng tồng òn tải xái

          Mứng hày ngải tả tốc táng Thẻn mứng còi kỉn nha

          Ngoại na phai táng phạ kỉn cù tấng khẻm

          Ngoắc ngoắc lẹo láng quái cào cắm hản xù

          Cụ na nọi tả tằm hản mứa

935.   Mứng chằng chủng quái mứa đỉ đắc

          Thắc quái mứa đỉ đom

          Cọn hỏi com chằng lày quái mứa

          Ý khôn

          Nhá ha quái lăm nớ còi chằm quái bạt

940.   Nhá phạt quái lải còi chằm quái peo

          Chớ chằm tốc tỉn mứa pái bổn thảy ná tòng bo đay

          Xọn lày hưn mướng phạ chằm thảy ná xáo bo đay

          Ý khôn

          Quái nị quái hau đổng xỏng pèo

945.   Quái hau hèo xỏng páu

          Vẳn cốc khư lực nọi tành ngái

          Vẳn pải hưn hướn phạ

          Mứa hày ná xáo đè nớ

          Khăm hưn xẻo mứa nhà nhúa

950.   Hổn khúa mứa nhả nhùm

          Khúa kháng mứa hướn bổn thành ê

          Khâm kha hưn hướn phạ pòng tàn Thẻn Ná

          Mỏ mướng dược tốc tỉn mứa pái bổn xồng pò/ mè

          Xọn lày hưn hướn phạ xồng pò/ mè mứa cháo

955.   Ý khôn

          Bo mí khụt cú bo mí hánh

          Bo mí xảnh cú bo mí ca

          Cú khăm dù cảng chiếng cú bọc mứng tau

          Dù cảng quan cú bọc mứng mứa

960.   Chị táng hơ mứng lòng

          Chị pòng hơ mứng mứa

          Mứa nắm quan táng huổng pườn làu

          Mứa nắm quan táng càu mèn téo

          Hưn hả đăm mướng bổn

965.   Hưn hả cốn mướng phạ

          Hưn hả đăm hủa chạ cắp pù cảng táng

          Hưn cời khúa tấng kháng nắm pù chau

          Hưn cời khau tấng nặm nắm pù cảng táng

          Pổng khau lống cảng hống khải bào má phau

970.   Đay pổng khau tấng nặm xỏng bào má mói

          Pựa lặc ngái cảng táng xỏng bổn hày ha

          Pựa lặc khau táng phạ phắn kiều hủa lống

          Nhắng mèn ngải tả lống pái hướn kỉn khau

          Nhắng mèn tau cảng quan mướng lùm kỉn ngái

975.   Lống kỉn ngái phưởn cụa

          Kỉn khau phưởn cụa phưởn xài chằng tào mứa cháo

          Cắm cốc khư mỏ la cốn nọi cổn còn chằng lải

          Cắm pải khư mỏ mướng quám cổn tè ê

          Là ê ho quám chiện xỏ hày chốm quám tọ!

./.

 

NỘP TRÂU (2)

 

* Phần dịch nghĩa:                  Nộp trâu (2)

 

          Đẳm[1] được nằm ở quan tài tối mịt

          Đã nằm trong quan tài rộng tối om

          Được nằm trong quan tài vàng[2] vải giăng quây kín

          Được nằm ngủ yên, ngủ say chớ bảo không biết

05.     Được nằm gập nằm duỗi chớ bảo không nghe

          Nghe tiếng tôi vực ông hãy dậy

          Tiếng tôi thức để cho ông tỉnh

          Trở mình rồi để ông tỉnh táo lên nhé

          Rồi ông sẽ lật

10.     Lật giở ra ba mươi lớp vải mỏng đậy mắt

          Lật giở ra ba mươi lớp chăn hoa đắp mặt

          Năm mươi lớp vải trắng phủ thân mình

          Mũ Hằm[3] đội lên đầu

          Dây lụa dây lĩnh gài lên búi tóc

15.     Dây tơ nhỏ luồn qua

          Một lọn chỉ thắt níu cằm về trời

          Tay bên trái mới rút đi then

          Mới mở bên trong mở ra ngoài

          Rút đi then phía bên trái rồi hai bên mở lại

20.     Ông sẽ nhấc chân ra thảm vải tơ

          Nhón chân ra thảm vải bông

          Dậy đến lật giở tấm màn quây màu xanh viền sọc

          Lật giở tấm màn quây màu xanh viền vàng

          Cho móc bạc móc vàng nhấc lên trên cao

25.     Ông mới khéo nhích chân lên phía trên

          Đến ngồi trên mặt ghết trước cửa sổ nơi ông ngồi ăn bữa trưa

          Đến ngồi trên ghết mây nơi ông hay ngồi ăn cơm

          Vậy nhưng bây giờ còn chưa dọn bữa

          Nay đang có cau năm tai[4]

30.     Vôi với trầu têm năm miếng

          Cau quả trơn quả sáng thơm họng

          Ông hãy cúi mặt đến với mâm cau

          Ngoảnh mặt đến với mâm trầu

          Dậy đến ăn cau năm tai, trầu têm năm miếng

35.     Nhai cau cho cau đỏ

          Đỏ như là con chim lửa trống

          Như người tình đi đường tảng sáng

          Được ăn vôi ăn trầu têm

          Sẽ cúi mặt về đây nghe lời nói

40.     Sẽ ngoảnh mặt lại phía này nghe tiếng

          Cổ tay đẹp đeo cái vòng bạc

          Khuỷu tay tựa vào quan tài bóng rồi lắng tai nghe

          Hãy nghe lời ở miệng tôi đến thưa

          Nghe tiếng ở miệng tôi đến thốt

45.     Vào kể lời nhỏ nhẹ nộp con trâu cày

          Ngửa mặt đến giữa gian nhà

          Tôi sẽ nộp của cải đủ bề

          Phi định cho tôi thành con nhà trời

          Nhưng tôi không biết nói hết lời trời mọi nhẽ

50.     Then đặt tôi xuống làm con vàng con quý

          Nhưng tôi không biết nói hết lời quý mọi điều

          Nói sai lời bên mường khác xin ông đừng trách

          Nói trái lẽ xin người đừng chê

          Nói không hay thì người đừng chấp nhặt

55.     Đẹp lòng như được mặc áo lụa khâu khít đường kim

          Nay con của người ta biết

          Người ta kể gốc từ ngày sinh ra

          Tôi không biết kể nguồn gốc

          Nhưng ông khắc biết chỗ và ngày về

60.     Tôi sẽ nói từ thuở xưa

          Khi ông biến thành người xuống mường trũng mắt ngang[5]

          Hoá thành người xuống mường giữa mắt xếch[6]

          Hoá xuống trước anh em ra thành dòng họ Quan Hôm[7]

          Ông là con Khăn Xê[8] mẹ khéo đùm

65.     Là con Khăn Căm[9] nhà Then Na đưa xuống ban cho

          Con của các bà Mẹ Làu[10], Mẹ Cuổng[11] cho xuống

          Mẹ của ông mới đưa con xuống ở trong lòng

          Đặt con vào trong dạ

          Đã đủ tháng ở mẹ của ông được ở

70.     Đã vẹn tháng kiêng mẹ ông đã được kiêng

          Đã từng được nhấc ghết to kiêng tháng

          Nằm ở nhà để kiêng cữ mang thai

          Vào trong góc nhà kiêng cữ cho con gái con trai

          Mới thấy đẻ con gái đẻ nhiều

75.     Đẻ con trai đẻ dễ

          Ống đựng nhau thai[12] rơi xuống bùn mới động

          Liền đem ống nhau thai mang ra để ngoài

          Quay lại nhà mới kéo lấy khăn hồng về đùm lấy con

          Vào góc nhà nằm sưởi bếp lửa

80.     Được nhiều ngày yên ả

          Được nhiều ngày tiếp nối thêm vào

          Ngày đẹp ra ăn món chua cá Xẹt[13]

          Ra ăn cá Xẹt cá Pôn[14]

          Ra uống ba mươi giống thuốc cây rừng

85.     Hai mươi hai giống thuốc nam

          Mọi gầm sàn rồi sẽ được đến

          Mọi cầu thang rồi sẽ được lên

          Mọi rá cơm nhà người ta được cùng ăn

          Đêm về ngủ chỉ sợ chăn màn phủ tấp lên mặt

90.     Sợ quấn tã vải mềm thì bít mất mũi

          Biết lẫy rồi thì sợ rơi thang

          Biết bò thì sợ rơi xuống gầm sàn

          Biết ngồi xổm bám vách phên sợ bị đứt tay

          Xuống nhà dưới

95.     Bà mẹ nhà dưới từng vắt nắm xôi nếp đưa cho tay phải

          Lên nhà trên

          Bà mẹ nhà trên từng lựa miếng cá ngon đưa cho tay trái

          Ông lớn lên nhờ rau nhiều giỏ

          Lớn với bà với các mẹ ở nhiều nhà

100.   Lớn lên với trời

          To khoẻ nhờ canh rau canh Ột[15]

          Tóc ông đã rủ trán như đuôi gà

          Mặt mũi sáng sủa đã thành người đẹp

          Ông mới đi đuổi gà rơi xuống khe núi

105.   Đuổi lợn bị rơi khe suối ven bản

          Nói chuyện với người tình đi quá đến nương dâu

          Nói với người tình ngủ chung chiếu

          Về ngủ chung chăn mắc chung màn

          Đấy là gươm nhỏ trong vườn gừng

110.   Con gái/ trai lớn lên trong nhà cùng cha mẹ

          Lớn lên tóc rủ trán như đuôi gà

          Mặt mũi sáng sủa đã thành người đẹp

          Tóc ông dài như hoa thìa là kết vòng

          Sương ở xa phía mường trời sáng rõ

115.   Sao ở trên đỉnh núi đỉnh lèn sáng rực

          Trời đã định cho người mường trũng kết đôi

          Bố[16] mới kéo vườn chuối Minh ở mường trời về ghép

          Bôn Then lấy khúc Nen về gộp

          Bố mới kéo vườn chuối mường trời ghép duyên thành vợ chồng

120.   Cơi trầu đem chia

          Dây trầu đem quấn

          Đi đường hay hết

          Vào suối hay cùng

          Trồng lúa có tháng

125.   Cưới xin có ngày

          Ở nhà mới sắm sửa chum rượu cần to để đợi

          Gom của cải để ở Chạu[17] miệng loe cùng ông mối đi hỏi

          Người ta có duyên Lung Ta sẽ nói lời gả

          Xin về làm dâu nhận dậy nhận về

130.   Được mặc váy dài quét dưới gầm sàn cho con mò[18] bám

          Nhấc chân về làm dâu

          Bước vào gian trong làm dâu thành họ Quan Hôm

          Quả trứng rơi vào đầu[19]

          Hai vợ chồng cùng ngủ chung buồng

135.   Vào chung buồng thành đôi hồn vía

          Hai anh chị mới giăng khung mắc màn

          Cái giường đẹp vợ chồng cùng vào chung chỗ ngủ

          Thân tròn đẹp trải nệm ra ngủ đôi

          Ông mới đắp nước chảy vào ruộng

140.   Đi kiếm cá nuôi vợ

          Đi trồng lúa bông dài nuôi con ở nhà

          Nuôi con được nhiều lứa

          Chăm con được nhiều năm

          Con thấp rồi đến cháu cao

145.   Một lứa biết hái dâu

          Một lứa biết cắt cây Tàng

          Biết sắm sửa rượu, lúa và mọi đồ ăn

          Nuôi con được ăn sức

          Yêu chiều con gái con trai thì được ăn đồ ngon

150.   Được uống rượu đặt bên cửa

          Được ăn lợn đặt trước sân

          Được uống rượu cần đắng ngọt cùng con trai con gái

          Được nhiều bề lúa tốt

          Được nhiều mùa lúa khô

155.   Châu chấu chết còn ôm cổ bông lúa

          Được nhiều vụ lúa, sấm động năm mới về

          Như mọi năm trước ông cũng còn được khoẻ

          Anh em đến buổi sáng có chỗ hỏi thăm

          Anh em đến nhớ nhung chào hỏi

160.   Từng quét tro bếp và thổi lửa

          Từng chăm cháu, trông con

          Gỡ chuốt dây gai và đan chài[20]

          Vậy nhưng không thể nghĩ, không ngờ

          Bước sang năm nay, vụ lúa này

165.   Năm không lành, tháng hại

          Bị mang lấy chuyện ốm đau ngày ngày

          Khiến gầm sàn mỏng[21]

          Giữa nhà khó

          Thết nhưng con cái không bỏ bê bỏ vậy chút nào

170.   Con gái từng đi khép nép cửa người kiếm lợn

          Con trai từng đi khép nép cửa người xin gà xin rượu

          Người ta quý cho lợn

          Người ta thương cho rượu cho gà

          Về cúng về giải

175.   Lời bên ngoài hay nói

          Trời định cho có bà Một xuống lo

          Trời định cho có Mo xuống cứu

          Thuốc thang nơi mường trũng được uống

          Việc quỷ ma dưới mường bằng được giải

180.   Con cái có lợn sống lên nhà trời nối Nen

          Lợn thịt lên nhà Then đùm Bảu[22]

          Cơm cúng lên nhà trời đùm Minh của thân mình

          Lợn sống lên nhà trời nối Nen

          Lợn thịt lên nhà Bôn nối số

185.   Dây lụi lên nhà trời xin nối thêm ngọn

          Dây mây lên đường Bôn xin nối thêm khúc

          Có lồng gà lên nhà trời xin nối tháng năm

          Vậy nhưng mười cơm đi lên trời hoài phí

          Nhiều cỗ trưa lên mường Bôn mất trắng

190.   Nhiều cỗ lên mường trời không đỡ chút nào

          Bởi vì nhiều người bị chết lên mường trời

          Thấy nhiều Chào nhiều họ chết đưa nhau về Bôn

          Người ta chết lên ở mường trời

          Còn hiềm tị lúa ở ruộng

195.   Hiềm tị cá ở nước

          Hiềm tị con Hằm[23] con Bảng[24] ở ngọn cây dâu

          Họ ngã rồi lên trời về giẫm hỏng đi máng đúc

          Họ chết lên mường Bôn về giẫm hỏng đi khuôn

          Họ kéo nhau vào mường trời

200.   Đến giẫm hỏng các máng nước hồn

          Họ còn ngắt lá môn to môn nhỏ về tấp

          Ngắt là Hàn, lá Cả[25] về chặn

          Máng nước hồn ở phía trời không trong nữa

          Máng nước vía ở phía Then không sạch nữa

205.   Nước không còn chạy vòng về vào mạch cổ mạch tim

          Nước ở máng bạc máng vàng không còn xuôi về đựng

          Không chảy đong vào phía ông tổ ao cá hồn

          Ngó thấy gốc khuôn dính đất sét

          Miệng khuôn đúc có dính đất đỏ

210.   Khuôn bị lệch nghiêng mà không ai dựng lại

          Tơ nhện chăng đầy máng đúc người mà không ai gỡ

          Tà ma quấn khuôn đúc mường trời mà không ai xua

          Nhìn thấy bờ bên trên có hang chim Nộc Ngổ

          Phía cuối ao có tổ chim bói cá

215.   Có cả lối cáo vào và ra

          Rái cá cổ u theo lối đó vào bắt ăn cá vía

          Lắm người còn vác vợt vác rổ đến xúc

          Dắt díu nhau về lối ấy bắt con cá vía

          Vào ao đấy họ quăng chài tơ

220.   Phía cuối ao họ quăng chài sợi

          Hai bên ao họ lấy lưới đến vây đến quét

          Vào phía bên, xuống cuối Lỉ[26] ăn cá

          Hỏng mất hang cá Pộc[27]

          Hỏng mất hốc cá Vả[28]

225.   Nơi trú của cá Canh[29] mất nơi trú cá Canh

          Vậy nhưng hồn vía còn quá chủ

          Vía Minh còn quá thân mình

          Bay chấp chới quay về chỗ ăn cơm

          Bay ùa vào đậu bên bà chủ vườn Nen

230.   Vậy nhưng

          Bà Nàng giữ Minh gác vườn trời tự dưng uể oải

          Bà Nàng giữ vườn Nen còn thấy mệt

          Họ chỉ còn một phần vào vườn chuối mường trời

          Để giành giữ Minh và Nen

235.   Nhiều Chào về vườn Nen xin lá và hoa chuối

          Bà Nàng lại nhận cho

          Cái chồi của Minh bị đổ từ năm ngoái

          Khúc Nen chết từ hồi năm trước

          Chuối ở nơi mường trời đã trổ hoa chuối vàng

240.   Hồn đã khôn hơn chủ

          Vía đã khôn hơn mình

          Lại bay chấp chới quay về thay chủ

          Bay ùa vào cầu xin với Then Na

          Vậy nhưng Bố[30] ăn cơm ở mường trời không được rỗi

245.   Vừa ăn cơm ở trên Bôn thì Then vừa xem giấy

          Đến lúc Then xem giấy đọc đến cuốn sổ chết[31]

          Then đọc sổ đọc đơn đọc ra nơi bị ngã

          Đồn rằng Then định cho xuống trần gian có hạn

          Then định cho ông xuống có kỳ

250.   Then bảo đến kỳ rồi thì hãy quay chân về

          Về như ngày trăng sáng của năm nay ông hay múa khiên

          Vung tay về cửa Then trình mặt

          Lên trình mặt hết kiếp sống để cầu xin Then

          Bôn mới cho hai nàng trên Bôn cùng quay gót

255.   Ông trời sai hai trai hầu gái hầu của nhà trời

          Hãy quay chân xuống

          Nhấc chân xuống mường đất mường bằng

          Đón lấy vía về

          Đến giữa gian nhà Đẳm của ông để bắt lấy vía

260.   Nghe hai trai hầu, gái hầu của nhà trời cùng nói

          Xuống tay không cũng chẳng nên

          Xuống vậy cũng không được

          Sắm lấy gà chọi bỏ trong lồng

          Gà thay mệnh ở trong bu

265.   Của cải dưới gầm trời để cho vía cùng về

          Sắp lấy từ lưới Nảng[32] nhiều tấm

          Sắp lấy từ bẫy Cưn[33] nhiều khoanh

          Sắp được các thứ đó mới quay chân xuống

          Hai trai hầu đã cầm giấy xuống qua

270.   Cầm lấy chữ lấy đơn xuống trình

          Nửa đêm hai trai hầu mường Bôn sẽ rải bẫy Cưn bạc

          Tảng sáng rải bẫy Cưn vàng

          Đi đến phía bà canh giữ vườn trời để tìm Nen

          Đến phía bà canh giữ vườn Nen để tìm Minh

275.   Hai trai hầu mường Bôn cắm bẫy Cưn trăm khoanh

          Cắm dài rộng nhiều chặng được trăm tám mươi sải

          Hai trai hầu đã cầm giấy đến thưa

          Cầm lấy chữ lấy đơn đến trình

          Về trình tận cửa thiên[34]

280.   Được vào thưa vào báo với bà chủ vườn Nen

          Rằng Đẳm này là người họ Quan Hôm

          Đã hết Nen bố định

          Đã hết ngày bố cho

          Bố cho xuống mường trũng có hạn

285.   Then đặt xuống mường bằng có kỳ

          Bố đo cho đến hạn này thì quay về trời

          Bố Bôn sai hai trai và hai gái hầu

          Cho chúng tôi quay chân lại

          Bố chủ[35] sai chúng tôi quay chân về

290.   Đi đến nhà Then bắt lấy vía búi tóc

          Dắt díu nhau về nhà mẹ[36] bắt lấy vía thân thể

          Nghe tiếng bà canh vườn Nen lựa lời đẹp và nói

          Các người bước chân đến nhà Then

          Thì không được bắt lầm vía ai đấy nhé

295.   Rủ nhau đi vào nhà mẹ

          Không được bắt nhầm vía thân thể của ai

          Vía còn khôn hơn chủ

          Vía búi tóc còn khôn hơn thân mình

          Chân sau không bị mắc bẫy Cưn bạc[37]

300.   Chân trước không bị mắc bẫy Cưn vàng

          Đám hồn vía lại bay chấp chới quay về quỳ bên chủ

          Bay ùa vào cầu xin bà canh máng hồn

          Bay ùa vào cầu xin ông canh ao cá

          Trai hầu bắt lượt hai ở phía ông canh ao cá

305.   Lượt ba bắt ở Đẳm mường Bôn

          Phía người mường trời

          Đẳm Hua Chạ[38] cùng đám đi đường

          Lượt bốn bắt ở chỗ ông Pủ Tang Cộp[39]

          Lượt năm bắt ở nơi gốc cây muỗm

310.   Lượt sáu bắt xuống dưới Tổng Co[40]

          Lượt bảy xuống bắt ở đường đi nương chân lèn đá

          Đường đi ruộng ven chân bản

          Lượt tám bắt ở ông tổ Chảu Xừa[41]

          Lượt chín bắt về chỗ ông tổ Chảu Xừa nơi nguồn nước

315.   Ông tổ Chảu Xừa nơi rãnh giọt gianh

          Bắt về nơi ông tổ giữ bậc cửa vào nhà, bà giữ phên vách

          Lượt mười bắt về bà Đẳm giữ gối chăn

          Nhìn thấy đám hồn vía bay chấp chới đến quỳ xin chủ

          Bay lượn vào cầu xin bà Nhả Bung Pha[42]

320.   Vía với hồn đua nhau cùng nói

          Chúng tôi xin lạy bà Nhả Bung Pha

          Đến đây cứu tôi với

          Lại đây xin có lời cứu chúng tôi

          Dém chân màn cho dày

325.   Giắt mép chăn cho chặt

          Chống giường ván cứu con trong nhà

          Mới nghe bà nàng cất lời đẹp và nói

          Đến đây cũng không còn cứu được

          Lại đây cũng không nói lời mường cứu được

330.   Mới chớm nói mấy lời

          Hai trai hầu đã vội sấn đến nơi

          Hai chàng đã đem cuộn giấy đến thưa

          Đem chữ đem đơn đến báo

          Đến báo với cửa Then

335.   Đến trình với cửa thiên

          Vào tâu trình rành rẽ với bà Nhả Bung Pha

          Rằng người Đẳm này là họ Quan Hôm

          Đã hết Nen bố định

          Đã hết ngày bố cho

340.   Bố cho xuống mường trũng có hạn

          Then đặt xuống mường bằng có kỳ

          Bố đo cho đến hạn này thì quay về trời

          Bố Bôn sai hai trai và hai gái hầu chúng tôi xuống

          Cho chúng tôi quay chân đến

345.   Tại gian nhà to để bắt vía bắt hồn

          Vào giữa gian để bắt vía thân thể

          Mới nghe bà Nhả Bung Pha cất lời đẹp và nói

          Tuỳ vậy, tuỳ ý thôi

          Không bắt ép đường nào

350.   Mới thấy giữa đêm hai trai hầu đến cắm bẫy Cưn bạc

          Gà gáy sáng thì đến cắm bẫy Cưn vàng

          Hai trai hầu cắm bẫy Cưn trăm khoanh

          Cắm dài và rộng ra đến một trăm tám mươi sải

          Mới thấy hai gái hầu đến sờ tóc

355.   Hai người đến sờ khung cửi

          Làm sợi trong cửi rối tung để bẫy vía

          Ngó thấy hồn cùng vía ông khóc nước mắt lã chã

          Khoé mắt ròng ròng ruôn

          Khóc nỉ non chân giãy đạp giữa nhà

360.   Có ngờ đâu tôi phải ngã thành Phi

          Tôi phải đi thành Đẳm

          Vật thân thể ra nằm giữa nhà

          Vật ra nằm với nệm mép dày

          Vật ra nằm ở chăn viền sọc

365.   Vật ra cùng tấm nệm trải nằm

          Nhìn thấy chân sau bị mắc bẫy Cưn bạc

          Chân trước bị mắc bẫy Cưn vàng

          Hồn vía ngã xuống nơi giường rộng

          Ngã xuống cạnh cái nệm hay nằm

370.   Họ mới trói giật tay ra sau, buộc kỹ

          Bắt lấy vào cái đòn khiêng họ sắm

          Bắt lấy vào cái đòn võng khiêng về

          Mới nghe hồn vía ông mở lời đẹp xin nói

          Nay phải đi lên nhà Bôn tôi không dám chối

375.   Chỉ xin đứng ở sàn ngoài dặn lại con trai

          Đứng ở đầu cầu thang dặn dò con gái

          Hai trai hầu và gái hầu mường Bôn

          Rằng, bước chân xuống giữa nhà được vía ông

          Vào trong gian nhà hôm nay đã được hồn ông

380.   Bắt được hồn ông nay về trình Đẳm Chủ[43]

          Bắt được vía búi tóc ông nay về trình gia tiên

          Chúng tôi đi đến giữa ngôi nhà lớn

          Không bắt nhầm phải vía của ai

          Vào giữa gian nhà không bắt nhầm vía người nào đâu

385.   Nói ra được lời rồi

          Họ liền rời chân đi

          Bởi vía gốc của ông lên nhà trời từ năm ngoái

          Vía ngọn của ông lên nhà Then đã từ năm trước

          Chỉ còn mỗi vía ở lại với thân thể dài lâu

390.   Đi nương thì ông rên về

          Đi làm ruộng thì ông rên lại

          Sáng sớm ngủ dậy chóng mặt nhức đầu

          Con cái đã thịt con vịt đưa đi thay

          Thịt con gà dưới sàn đem đi thế

395.   Không được lấy lợn và chó về nhà Bôn thay chủ

          Không lấy được gói cỗ cơm lên nhà trời thay hết số cho ông

          Không được đi do đã đến kỳ chót cuối

          Đến ngày tận số rồi ông ở lại không được

          Ông nhổ nước miếng không qua nổi miệng

400.   Khạc không được cục đờm ông tắt thở hết hơi

          Ngã xuống giữa gian nhà việc lớn bằng trâu

          Ngã xuống nhà con trai con gái việc bằng voi

          Ngã xuống chéo cây văng cây nóc

          Con của người mới được trả công xuống sàn

405.   Tay trái con họ mới vuốt mắt

          Tay phải con trai mới vuốt mặt

          Kéo tấm vải về lau thân thể

          Rửa đi cho mặt trắng

          Lau chùi đi thân thể cho sáng

410.   Quần mới dài chấm sàn

          Áo tấm mới tấm dài quét đất

          Ngời ngời quấn tấm khăn chưng diện

          Chải chuốt cho ông hết số về trời

          Ông dậy đến ngắm rồi đến vuốt

415.   Diện đẹp như hoa núc nác trôi dòng

          Chưng diện vào chải chuốt nhìn đẹp hơn tất cả

          Chết lần này được như người ta trong bản

          Cất bước lên nhà trời như bố trước kia

420.   Tóc chưa trơn các cô dâu về chải

          Tóc chưa mượt các cô dâu về thoa

          Tóc chưa dày đem Chọng[44] về độn

          Chải chuốt rồi đem gương đến soi

          Sen bạc đem cài lên đầu

425.   Sen vàng cài lên búi tóc

          Dây rút quần chạm bắp chân trắng

          Dây rút áo chạm bắp chân tròn

          Dây tơ nhỏ buộc cạnh

          Dây vải xe đem buộc vít cằm về trời

430.   Nghe lách cách phía trong rút chốt gỗ mở ván

          Nghe lịch kịch người trong họ vào lắp ván quan tài

          Chiếu chưa trải thì dậy đến trải

          Chiếu Xát chưa lát thì đến để lát

          Phía dưới để nệm Xửa Hằm sọc ngang đến đặt

435.   Phía trên có chăn hoa người ta vừa nhấc ra

          Tấm thân vào quan tài nhẹ nhõm

          Nhấc thân vào giường quan tài nhẹ nhàng[45]

          Kéo lấy ba mươi lớp vải mỏng phủ mắt

          Kéo lấy ba mươi lớp vải tơ phủ mặt

440.   Năm mươi lớp vải tơ trắng phủ thân

          Nay nâng ông ra gian bên

          Đưa ông ra gian giữa

          Ra ăn cơm cả mâm

          Ra nằm nhà cả gian

445.   Nay nện chày ở cối gỗ cau

          Khua cái chày bằng gỗ quýt

          Tay trái con cái mới cầm gươm ngà

          Tay phải con cái cầm gươm ngọc[46]

          Đi vòng quanh được ba lượt thì ngồi xuống

450.   Ai cũng khóc tiếc thương lắm nỗi

          Khóc nghẹn ngào xót xa

          Thấy vợ ông ở phía trong buông tóc xuống goá

          Khóc ông ơi người nhà

          Khóc lóc được hồi lâu rồi thôi

455.   Nay đến lúc dọn mâm mới, bữa cỗ gốc

          Con dâu xuống gầm sàn bắt con gà đẹp

          Đem gà đến quật cầu thang

          Quay lưng vào bếp quật với hòn đầu rau

          Vào sắp mâm cỗ chỉ lối vào nghĩa địa

460.   Cơm đấy là cơm ba bữa trưa

          Cơm trưa này là cơm còn biếu ba nơi

          Bữa trưa không hết thì ông gói mang theo

          Cơm không hết thì ông gói mang về

          Bước chân về Đông Quai[47] để báo bà Nhả Chàu[48]

465.   Cùng đi vào nghĩa địa rộng Pả Tạu[49] xem mồ mả nơi nằm

          Ông sẽ nhấc chân ra gian bên

          Bước chân ra gian giữa

          Bước qua cây bậc cửa ra đầu cầu thang

          Vung tay bước xuống thang bậc rộng

470.   Bước chân đặt xuống vạt đất mềm

          Ra đến cửa khung nhỏ

          Ra đến cổng khung lớn

          Đi qua hàng rào dựng cọc vát đuôi én nhà vàng

          Ra đến khoảng đường lớn hay đi

475.   Ra đến khoảng đường cũ hay lại

          Lùm cây này đến lùm khác chim ngủ

          Vạt cây này tiếp nối đến vạt khác

          Về với cây đang lớn trong rừng

          Hai nàng Chiêng Tong chăm cho rừng Đông Quai nảy nở

480.   Bố[50] đặt cho từ nhỏ được ngồi Đông Quai

          Chân về bước lên bậc thang gỗ cứng

          Bước thang ván lên đến sàn ngoài

          Bước chân vào sàn ngoài nơi đẹp đẽ

          Bước qua bậc cửa chui cây văng lớn vào trong

485.   Gặp bà nàng trẻ ngồi bên chum rượu

          Gặp bà nàng già ngồi gần cạnh giường Nen

          Lát rồi cầm tay mở lời hay và nói

          Ông gói cơm trưa đi đến nơi nghĩa địa lớn

          Để đến thưa bà Nhả Chàu

490.   Gói cơm vào rừng nghĩa địa Pả Tạu để thưa bà Chiêng Tong

          Chốc rồi bà nàng Chiêng Tong được ăn cơm

          Mới ra đầu sàn ngoài chải đầu đệm Chọng vào búi tóc

          Ra vời gọi đến người họ Quan Hôm

          Được đi thấy lá dong có vằn vào tận cuống

495.   Là ông quản việc canh cửa nghĩa địa Đông Quai

          Tiếng vời gọi vọng vào rừng cau cao vút

          Tiếng vọng vào rừng Cây Tao[51] thân thẳng

          Tiếng vọng khắp xa gần, cao thấp ở Đông Quai

          Ta sẽ bước chân đến nhà bà nàng nghe việc

500.   Vào ngồi gần chỗ mẹ[52] xem có việc gì đây

          Nghe thấy bà Chiêng Tong mở lời hay và nói

          Nhả Chàu tôi nói lời nhẹ với các Đẳm nghĩa địa nghe

          Đây đúng là con cùng chung chú với các ông

          Đây đúng là con cùng chung Pủ[53] với các ông

505.   Con cùng chung Pàu[54] chung Pủ một họ

          Họ còn có gói cơm vào nghĩa địa thưa nhiều

          Gói cơm trưa vào nghĩa địa xin nói

          Xin trình sau trước với bà Chiêng Tong

          Đẳm họ ngã nay hoá thành Phi

510.   Đi xa thành Đẳm để thân mình ngã xuống

          Nằm nhà được nhiều ngày

          Miếng ăn đã được no nê

          Khóc lóc no rồi thì cũng tiễn về

          Được ngày lành ngày hay thì tiễn ông đi về

515.   Được ở già để tiễn ông về với họ xưa

          Ông bước chân đến Đông Quai với chủ

          Cùng đi về nghĩa địa rộng Pả Tạu

          Thành "nhà hai mươi"[55] của ta rồi

          Được ngày hay rồi tiễn ông về

520.   Sáng trưa chiều sẽ đưa về mộ

          Ông mới bước chân đến Đông Quai xin ra mắt

          Đi đến nghĩa địa rộng Pả Tạu xin ruộng với nương

          Nghe tiếng Đẳm nghĩa địa cất lời đẹp và nói

          Xong xuôi việc cỗ trưa rồi bà nàng quay chân lại

525.   Xong việc cơm nước rồi thì ta bước chân đi

          Bước chân đến nghĩa địa to xem nương

          Cùng đi vào nghĩa địa rộng Pả Tạu

          Chọn thửa "ruộng hai mươi"[56]

          Ruộng nương tốt chỗ nào tuỳ ông chọn

530.   Chọn nương cho được nương dưới chân lèn

          Chọn ruộng cho được ruộng chân bản

          Phân tro trong mường chảy về tụ

          Phân tro trong bản chảy về thêm

          Phân tro của trời trôi đến đọng

535.   Lúa má tốt hơn hết thảy

          Làm ăn mới no miệng

          Thóc lúa ăn chẳng thiếu bữa nào

          Chọn nương có chỗ làm

          Chọn ruộng có chỗ chăm

540.   Chọn nương rộng có nơi làm nhà tốt rồi

          Phía dưới chọn lấy đám trồng cà

          Phía trên chọn lấy đám nương trồng khoai dong

          Xin đám vườn khoanh rào

          Phía trên nhà xin vườn trồng cây gai

545.   Trước sân xin đám trồng gừng

          Bước chân đến Đông Quai xin mọi nơi ra mắt

          Cùng đi đến nghĩa địa rộng xin đất mồ mả nằm

          Chọn chỗ đất mồ cho được chỗ tốt

          Chọn chỗ ra mắt cho được chỗ hay

550.   Cho dằm đất cứng

          Cho khoảnh đất tốt

          Tùa đất lên

          Tấp đất về phía đầu trên đừng cho có khe nứt

          Phía đầu dưới đừng cho có lỗ giun dế

555.   Đừng cho có lỗ thông xuống dưới

          Đừng cho có bóng dáng ma tà

          Không cho có vòi buông, ngà thọc

          Đừng cho có chỗ thụt bờ cỏ

          Đường đi vào mộ đừng bị lún thành rãnh nước

560.   Dưới gầm sàn đừng sụt thành hố đất

          Đừng bị lún đằng đầu hại cho con trai cả

          Đừng cho có đường của tà đi xuống

          Đừng có lối mòn cho tà đi lại

          Đừng có mạch cho tà đi vào

565.   Đừng có vết cho tà đến

          Vảy con rồng đừng dựng ngược về đây

          Vảy cá đừng chĩa đến

          Đừng cho sụt thành gò

          Đừng cho trũng thành rãnh

570.   Đừng cho mòn thành lối

          Phía đầu thì tốt phía cuối

          Tốt hơn Nen thì cho Nen được giàu

          Tốt hơn ruộng thì cho bông lúa

          Để cho tốt hơn thảy người ta

575.   Cho kín như lưỡi sáo

          Cho khít như lưỡi khèn

          Ba mươi năm đừng cho có lối tà qua lại

          Đừng cho có lỗ thông tà xuống

          Chọn dằm mồ cho đất nén chặt

580.   Chọn dằm mồ rồi chọn tiếp dằm mả

          Được dằm mả tốt mười vạn năm dằm mồ mới chắc

          Vững như gốc sừng hươu

          Chắc như cằm lợn lòi

          Vững như mũi đất tốt

585.   Mũi đất cuối sông cả mường đến lay không động

          Lật được chín tấm ván chùa dưới mường chợ

          Đến bẩy cũng không suy

          Ông mới bẻ lấy hai đoạn ba đoạn cây về đánh dấu

          Bẻ được năm thân cây về đánh dấu mồ

590.   Nằm đến trưa mai rồi nhấc thân ông đến

          Sáng sớm mai thì con bào ông lại

          Anh em vào xin chỗ đất mộ ông

          Quả trứng gà nhỏ con trai ông đến thưa

          Quả trứng gà tơ con trai ông đến ném

595.   Hãy cho ném trúng chỗ mộ ông ưng

          Cho trúng vào khoảnh đất ông đánh dấu

          Mắt be bé con ông mới liếc

          Mắt hấp háy con ông khéo nhìn

          Mới đào cho đúng dằm mồ ông đã chọn

600.   Mới đào cho đúng dằm mả ông đánh dấu

          Mọi bề đều được tốt

          Mọi nhẽ đều được hay

          Bây giờ ông bước chân vào nghĩa địa xin ruộng thì được ruộng

          Bước chân đến Đông Quai xin nương thì được nương

605.   Cùng nhau đến nghĩa địa Pả Tạu thì được "nhà hai mươi"

          Lần này ông còn bước chân về nhà ăn cơm

          Vào phía bản để soạn sửa ăn trưa

          Lúc đi xong việc cau việc trầu còn nói

          Xong việc rồi chào biệt bà Chiêng Tong

610.   Cỗ trưa ăn chưa hết ông hãy gói đi

          Cơm chưa hết ông hãy gói về

          Bước chân đến nhà Then thấu chủ[57]

          Cùng đi lên trên trời thấu Cuổng[58] bà mường

          Ăn cơm thì ngồi trên

615.   Đi thuyền thì ngồi cuối

          Lên làm chỗ anh em với người Then Na

          Bố[59] chia nước có chỗ để

          Bố chia mường có chỗ chăm

          Chia cho thêm cho thắt để nên cửa nhà

620.   Từ lúc ông hoá xuống mường trũng mắt ngang

          Hoá xuống mường giữa mắt xếch

          Hoá sau anh sau em ra với họ Quan Hôm

          Ông từng xin từ cây gỗ quý thuôn dài được tám bề ngang[60]

          Rảo chân xuống mường bằng phòng chủ

625.   Đi xuống mường trũng phòng thân mình

          Ngày ông ngã được quan tài vằn

          Ngày ông chết được quan tài quý

          Rảo bước lên mường trời được quan tài vàng

          Con của ông mở miệng xin với làng

630.   Cùng xin với họ hàng, xin mỗi nhà một gói cơm

          Xin người làng đi rừng luồn núi

          Chặt cây làm quan tài

          Nhìn thấy cây to bằng cối giã

          Gốc cây lớn bằng cái máng giã

635.   Thân thuôn dài như thể Hưa Xao[61]

          Con của ông vào gốc giẫm rễ

          Vào dựng giàn quanh cây để đốn

          Nhìn thấy thân cây đổ cày xuống cát

          Ngọn cây quật vào cỏ

640.   Trời nộp thuết cho mối và giun

          Tấm Tủng thì để làng làm

          Tấm Pang thì để họ hàng

          Chặt được quan tài gỗ Phạt[62]

          Chặt được tấm Xát bằng gỗ Viêu[63]

645.   Nay được kéo được lôi về nhà

          Về để chéo ở giữa sân nhà

          Ai khéo đẽo cho thẳng

          Ai khéo bào nên phẳng nên trơn

          Ai có tiếng tăm từ nhỏ thì vào đẽo đường rìu

650.   Để theo luật mười hai

          Theo lệ hai mươi lăm

          Lối phép từ trời dặn xuống mường bằng

          Nay có cơm trưa ăn từ sáng

          Có bữa trưa cỗ lợn để nhập quan

655.   Được ăn cơm rồi

          Ông hãy cúi mặt vào quan tài vằn

          Được ăn cỗ trưa

          Ông ngửa mặt đi vào quan tài quý

          Rảo chân vào nằm trong quan tài vàng

660.   Có cả Chong Cơ Nen các chàng rể đan cài

          Có cả cô dâu nhỏ đến nhuộm răng đen và chải tóc

          Ai có vợ có chồng

          Đến vót và so cắt đũa đôi

          Để ghi nhớ về sau

665.   Theo luật trời đến nằm kề Chong Đoi

          Theo lệ trời như là chuỗi chân chài

          Lời đã dặn từ hôm qua để lại

          Đấy là lối phép trời đã dặn xuống mường bằng

          Ông dậy và ông xuống

670.   Ông là người họ Lò thì xin cây cau

          Họ Hủn Vi, họ Mừn Quang thì xin cây mét

          Xin cả tám lóng từ nhà trời xuống lễ thân ông

          Giống ông sinh là giống rau xanh

          Nòi của ông là nòi thứ bậc

675.   Trời định ra có cây Hàn[64] cây riềng, thấp và cao

          Ngày ông ngã thì nói lời nhiều

          Ngày ông chết thì thưa lời lắm

          Mỗi người một con dao lưỡi sắc cài hông

          Dao bọc khâu đồng cài eo

680.   Dải khăn nhỏ đến buộc ngang trán

          Cùng đồng lòng đến làm Cảo[65] vằn sọc

          Dồn nhau đến phía này làm Cảo vằn vàng

          Ai biết đẽo về đẽo lách cách

          Ai biết lắp đến lắp lịch kịch

685.   Cùng chải chuốt đến phía này để đục làm tay[66]

          Tiếp theo đó hai tay đến đục

          Nhìn thấy vải tơ vàng chen tơ đỏ lấp loá

          Tơ xanh quấn với tơ tía hường hường

          Có cả ve sầu[67] không có mắt

690.   Cá Lên[68] không có ruột

          Các bông hoa[69] họ nói dối ma

          Đồ đẹp đẽ mà chủ nhiều họ Chào hay lấy

          Trông thấy ba mươi con Xeo Vẹt[70]

          Tám mươi chim Củ Pướng[71]

695.   Hai mươi hai con cú vọ

          Ba mươi hai con chim gáy cổ cườm chân thấp

          Đến ngày khóc hai mươi chín đời bố lứa hai

          Cổ dài chim Nộc Ngổ

          Con chim biết rình mò bắt cá ăn

700.   Mắt trong veo là anh cú mèo

          Chưa già mà đầu bạc là chim khướu

          Tiếng như cười là con chim vẹt

          Chim vẹt biết chào khách vào nhà

          Cổ vươn chim Cốc Pả[72] khéo đậu

705.   Chim Xeo Chiếng[73] cánh rộng thành tấm

          Con chim cắt khéo gọi

          Con từ quy hay viết chữ viết thư

          Con chim yểng có tiếng tăm từ bé

          Đậu trên cây Tồn Cảo vằn vàng

710.   Nhìn thấy đầu tù con đại bàng núi

          Đầu lõm con chim Nộc Kẹ[74]

          Cánh xanh lét là con chim Cha Pháy[75]

          Bay đi đậu mũi đá lèn là chim Cà Ỉn[76]

          Chim bói cá đậu cành lặn xuống bắt cá ăn

715.   Chân cao là con công đang múa

          Nghe giọng vang "khàng màng" là con chim Tốp Nhung[77]

          Cổ nhìn có ngấn là con chim Cốc Mạ[78]

          Đi theo người mường trời là chim Xứ Thôn[79]

          Hay giả giọng nói là con chim yểng

720.   Hay nhảy xuống mổ đất là chim thủ rìu

          Làm tổ dưới cây rui là vợ chồng chim sẻ

          Nhác làm tổ là con thằn lằn

          Chỉ mải lo con kền kền nhìn thấy

          Mải lo con cáo cổ vằn đến đụng

725.   Có cả con chim cắt đậu cành đến tha bay mất

          Có cả quạ vàng về Đông Quai phòng các mâm cỗ

          Dồn nhau vào nghĩa địa Pả Tạu dựng mỏm đá vằn vàng

          Có cả vượn cầm cờ đuôi én

          Dựng trên chóp cây Tồn Cảo khoanh vàng

730.   Đẳm nay nằm nhà đã được nhiều tháng

          Nằm giữa gian nhà được nhiều ngày

          Ai cũng đem vợ đem chồng đến viếng

          Dẫn con dẫn vợ đến chia buồn

          Ai có đồ thì lấy của về chất

735.   Ai có của thì lấy của về cho

          Người thì Cúm nắp thót

          Người thì Bem nắp thuôn

          Đem nộp trước mâm cúng

          Đem chất trước mâm cỗ

740.   Còn nghe lời bên ngoài họ nói

          Đắp chăn với người đang sốt không được

          Vào ngủ với người chết không được

          Ăn no nê rồi thì sẽ cất

          Khóc no nê rồi thì sẽ tiễn và đưa

745.   Cây đổ quật về phía ngọn

          Người chết tiễn về nghĩa địa

          Gỗ quý thân thuôn tròn nay về với đất đen

          Vậy nhưng người ngã thì có tấm Xát bằng mây

          Người chết thì có trâu để mổ

750.   Trong nhà không có

          Phải cắt đi súc vải Hằm[80] mỏng đẹp đi đổi

          Cắt tấm lĩnh tấm lụa đi mua

          Đi mua với bác

          Đi đổi với anh

755.   Anh em quý mới cho trâu mang về

          Lung Ta thương mới cho trâu đến

          Trâu tốt về dưới sàn

          Trâu khéo về dưới gầm

          Con sắm được mới chọn ngày đẹp

760.   Chọn được ngày tốt

          Tìm ngày được ngày lành đã đến

          Chọn ngày được ngày Khoá Hỏ, Kím Ngoai[81]

          Được ngày tốt mới đưa ông đến

          Ngày sống thọ tiễn ông về với Chào lấy phúc

765.   Xuôi ngày nào cũng không cùng

          Đào huyệt không thấu

          Giấy má viết chữ vào

          Cậy người đem giấy

          Đến bản đến mường

770.   Trông nom ngày đau ốm

          Khóc thương ngày ông chết

          Ai ở đâu cũng thấy đau lòng

          Ở đâu cũng buồn thương vô kể

          Ai cũng chùi nước mũi đi đến

775.   Chùi nước mắt đi lại

          Đi đến nhà ông có đủ mặt mọi người

          Theo lề luật của trời như thể chuỗi chân chài

          Lời dặn từ hôm qua đậy lại

          Đấy là lối luật trời Then đã dặn xuống mường bằng

780.   Đây là uống rượu cần thâu đêm mời người ta lại

          Uống rượu cần ngồi đám là rượu đãi trai hầu

          Con trai mang rượu trong nhà ra

          Rượu cần ở chân vách buồng ngủ họ nhấc ra

          Mở ra bỏ đi lá đậy bịt và tro bếp[82]

785.   Lấy que thông[83] tận đáy rồi cắm cần

          Múc nước lên miệng vò sóng sánh

          Thêm nước vào cho đầy miệng vò sành

          Lấy hai nồi đồng to làm Tủng[84]

          Vò rượu này để con họ về mời

790.   Rượu cần này cùng cầm cần để uống

          Chia cần vào phía chiếu Xát vào trong về cầm

          Vào uống rượu cần đãi trai hầu mường Bôn

          Uống rượu được nhiều lượt thì buông cần

          Uống rượu được nhiều phen thì thôi cuộc

795.   Rượu hay thì cho ông bà họ ngoại nói chuyện

          Rượu ngon cho người già đến uống

          Gà gáy canh một Mo bảo nộp đồ

          Gà gáy canh hai Mo Mường nộp của cải

          Nhúc nhắc vào giữa nhà nộp con trâu cày

800.   Ngửa mặt đi ra giữa nhà

          Mo Mường nộp mọi đồ trăm thứ

          Đẳm hãy đến sắp lấy và nhận lấy mọi đồ

          Sắp lấy cho đủ thứ

          Lấy cả cái màn hoa văn trắng

805.   Lấy cả cái gối hoa văn vàng

          Lấy cả tấm vải Hằm về giăng ở phía đầu

          Tấm vải hình rồng hình rắn về giăng bên cạnh

          Tấm vải hình voi về giăng phía sau

          Tấm vải đẹp vải hoa về giăng đằng trước

810.   Vải thêu hoa nhỏ như hoa thìa là

          Hoa văn đuôi công đuôi trĩ thành dãy như sao

          Hoa nhỏ treo đốm xanh lá trầu

          Dệt hình chim chích mái thân nhỏ

          Hình con chim mái nhỏ đậu treo

815.   Mười vạn con[85] đậu khoe ức

          Bao nhiêu là hoa văn lạ trên khung cửi quý bằng trâu

          Không như hoa văn lụa là nhưng khắp mường đều biết tiếng

          Phía trước sân có cờ Chuông

          Trong nhà có cờ vát đuôi én

820.   Lấy từ đồ đám Quản Chại quanh phía đầu quan tài

          Lấy từ cái chiêng treo

          Từ thanh la vang vọng

          Cái chiêng nhỏ tiếng thanh

          Sáo bằng cây Loi[86]

825.   Còi bằng lá Nảnh[87]

          Đừng bắt ông chà trống[88] lên nhà trời

          Kẻo mà mất cỗ trưa

          Đừng bắt theo ông chà kèn[89] lên mường Bôn

          Kẻo mà mất bữa cơm

830.   Lấy từ cái chiêng phía trên là chiêng con trai cả

          Chiêng phía cuối là chiêng của con gái

          Lấy từ Cúm nắp thót

          Lấy từ Bem nắp thuôn

          Lấy cả cái Cơ Bem lên nhà Bôn để đựng súc vải Hằm

835.   Đồ của Đẳm lên nhà Bôn để dùng

          Cùng sắp để mang lên nhà trời thành đồ dùng ở nhà

          Sắp lấy cả nồi đồng đỏ người ta đúc

          Nồi đồng hàn người ta bán

          Nồi sáu lên nhà trời để ngâm chàm

840.   Nồi ba lên nhà Bôn ngâm Hỏm

          Nồi Tom lên nhà trời để rửa chân tay

          Sắp lấy cả cái đục và cày bừa

          Lấy cả cái dùi và cái mai

          Lấy ống mang dao cùng vòng khâu cán rìu

845.   Sắp lấy chài mắt dày lên nhà trời đi bẫy

          Chài sợi tơ lên nhà Then khéo quăng

          Chài sợi gai lên nhà trời để quăng ao cá

          Lấy từ cối giã làm từ gộc cau

          Cái chày làm từ cây dâu

850.   Cả quả Còn dây tua thổ cẩm

          Lấy từ tấm vải Hằm cả phần ngọn

          Lấy tấm lụa lĩnh lấy cả phần thừa

          Đồ này sắm được để tận số lên cầu Then

          Lấy từ ống nước gạo đựng nước mắt

855.   Tấm vải thô đựng nước rữa

          Lấy cả ba mươi giống mạ

          Năm mươi giống lúa trồng

          Sắp lấy cho đủ thứ

          Gom lấy cho đủ đồ

860.   Của quý về mường Bôn cùng chủ

          Không được lấy cành cây giữa mường để gánh

          Không được rút lấy cây sào giăng vải làm đòn

          Sắp gánh thì sắp cho thành dãy

          Sắp nửa gánh[90] sắp cho thành hàng

865.   Lấy không hết ông hãy cất lại

          Lấy không nổi ông hãy để nguyên

          Ông hãy gọi đến các trai nhỏ đi vào gầm sàn

          Mới quàng dây tơ về giữa gian nhà thành đồ

          Bước chân vào nhà nhận lấy của đem đi

870.   Thết nhưng phía ấy là phía ông sớt sẻ

          Góc ấy là góc ông đem chia

          Lối ấy là lối ông để

          Ông sẻ cho con ông phần hơn

          Ông chia cho con gái con trai phần nhiều

875.   Sắp cho được mọi đồ quý hiếm

          Mới quay chân về Bôn

          Gọi thêm con chó đực đuôi hoa

          Con chó to đuôi xùm xoà

          Chó lớn hay sủa trong bản

880.   Nòi chó săn hay sủa hươu nai

          Đi lên đến nhà Bôn còn có cái cầu của Đẳm

          Cùng đi lên mường trời cho chúng lau Cầu Mỡ[91]

          Ông nhấc chân ra gian bên

          Sải chân ra gian giữa

885.   Bước qua bậc cửa ra đến sàn Chan Môn[92]

          Nhấc chân xuống bậc cầu thang rộng

          Sải chân xuống cầu thang bậc thưa

          Bước chân rộng đặt xuống đất mềm

          Ông cúi mặt vào gầm sàn dắt trâu

890.   Ngửa mặt vào gầm sàn rộng dắt con trâu khoẻ

          Cùng đi vào gầm sàn lấy con trâu cày

          Hai tay nắm lấy dây Pẻo

          Hai tay cầm lấy dây Pau

          Hai tay nắm lấy sừng trâu cho chặt

895.   Vào cầm thừng nắm dây Pẻo sát mũi trâu

          Sợi vải vào dưới gầm sàn làm dây Pau

          Sợi tơ tằm vào gầm sàn làm dây thừng

          Mới nghe ông lựa lời hay và nói

          Anh trâu ơi, nghé ọ

900.   Chân trái mày giẫm bùn

          Cổ tròn mày mang ách

          Khách đến bản thì người mường trũng lấy mày làm cỗ cưới

          Có thông gia quý đến thăm thì mổ mày để đãi

          Ông bà ngã xuống thì họ lấy mày làm ma

905.   Nhìn thấy gan mày đẹp

          Thấy mật mày sáng

          Trời định cho mày làm con cày ruộng

          Mày sẽ chết về nhà Bôn cùng chủ

          Cùng đi lên nhà trời cùng người họ Quan Hôm

910.   Nhưng rồi

          Nghe tiếng anh trâu nói ra lời đẹp

          Tôi sợ bỏ mất ách ruộng đám trên không được

          Sợ không được cày được bừa ruộng dưới

          Nói rồi anh trâu chưa có lời nhận

915.   Cúi mặt nhỏ, mắt cụp không nhận đi

          Nghé ọ ơi, anh trâu

          Mày hãy bỏ đi ách ở ruộng trên

          Hãy bỏ đi cày và bừa ruộng dưới

          Mày hãy ngoảnh sang đây về cửa Then với chủ

920.   Nghe tiếng anh trâu nói ra lời đẹp

          Bạn tôi ăn lá cây Hu[93] cây dướng phía đầu đồng còn đợi

          Bạn tôi ăn cỏ ở cuối cánh đồng còn mong

          Đẳm nhà mới lựa lời đẹp và nói

          Nghé ọ ơi, anh trâu

925.   Mày hãy ngó xem

          Bạn mày ăn lá cây Hu cây dướng ở đầu đồng không còn gọi

          Bạn mày ăn cỏ ở cuối cánh đồng còn kêu "ngạ"

          Mày hãy nhìn xem

          Cỏ Nhà Nhung[94] ở mường bằng chết sém

930.   Cỏ Pẹt Nọi[95] ở giữa cánh đồng cát chết khô

          Mày hãy ngửa mặt lên đến đường Then rồi mày ăn cỏ

          Ngoảnh mặt về đi mường trời ăn cây Củ[96] cây đót

          Gục gặc đầu anh trâu đã nhận

          Cúi mặt nhỏ cụp mắt nhận đi

935.   Ông mới dắt trâu đi túc tắc

          Dong trâu đi nhẩn nha

          Cây roi ngắn mới giục trâu về

          Vậy nhưng

          Đừng có quất trâu kẻo trâu có vết

940.   Đừng vụt trâu nhiều kẻo trâu có sẹo

          Kẻo về đến mường Bôn lội ruộng cày không được

          Rậm rịch lên mường trời cày "ruộng hai mươi" không nổi

          Vậy nhưng

          Trâu này là trâu vào nghĩa địa hai dây Pẻo

945.   Trâu vào nghĩa địa hai dây Pau

          Vía gốc để cho con cái biện cỗ trưa

          Vía ngọn lên nhà trời

          Để cày bừa "ruộng nương hai mươi" nhé

          Sẽ đi lên theo ùn ùn

950.   Dẫn theo họ hàng đưa tiễn kìn kìn

          Họ hàng lên mường Bôn cũng đông

          Gồng gánh của cải lên nhà trời đến thấu Then Na

          Mo Mường ta muốn bước chân theo để tiễn ông

          Cùng dồn lên nhà trời tiễn ông về với Chào

955.   Vậy nhưng

          Không có Khút[97] tôi không có sức mạnh

          Không có Xanh[98] tôi không đủ gan dạ

          Tôi sẽ ở giữa chiềng[99] tôi bảo ông đi

          Ở giữa gian nhà to tôi bảo ông về

960.   Chỉ đường cho ông xuôi

          Chỉ lối cho ông về

          Về theo con đường lớn người ta hay qua lại

          Về theo con đường cũ người ta hay đi về

          Lên với Đẳm ở mường Bôn

965.   Lên với người ở mường trời

          Lên với Đẳm Hua Chạ cùng với ông Pủ bên đường

          Lên gửi người đi tiễn ông với ông Pủ Chàu[100]

          Lên gửi cơm với cỗ nhờ ông Pủ bên đường

          Đặt cỗ xuống giữa sân sai trai hầu đến canh

970.   Đặt cỗ đặt cơm xuống sai trai hầu đến gác

          Ai ăn trộm cỗ thì hai trai hầu cứ đánh

          Ai trộm cỗ cơm trên mường trời chém cho rơi đầu

          Còn được ngửa mắt xuống dưới nhà ăn cơm

          Còn được xuống giữa gian nhà ở mường trũng ăn cỗ trưa

975.   Xuống ăn cỗ trưa ở mâm goá

          Xuống ăn cơm mâm goá mâm mời mới quay về với Chào

          Lời gốc để cho Mo út người nhỏ nói đã lắm

          Lời ngọn để cho Mo Mường nói đã nhiều

          Được nhiều lời kể cùng lời nói này xin hãy vui lòng nhận nhé!

./.

---

[1] Bài này được thể hiện cho người chết là người đàn ông đã cao tuổi.

[2] Quan tài vàng: chỉ mang nghĩa là quan tài quý.

[3] Mũ Hằm: mũ nhỏ làm bằng vải thổ cẩm được dệt theo mẫu hoa văn đặc trưng để dùng riêng cho người chết.

[4] Tai: cái đài quả cau gắn với cuống.

[5] Mắt ngang: chỉ người trần gian.

[6] Mắt xếch: Người Thái quan niệm rằng hồn người chết lên mường trời sau khi đi qua dòng suối Bỏ Lưm vào đến mường ma thì đều bị xoay mắt để từ mắt ngang (người) chuyển sang mắt dọc (ma). Xuống đến mường giữa còn chưa thành người nên có mắt xếch.

[7] Quan Hôm: thường được đưa vào để chỉ một dòng họ mang tính chung chung, không cụ thể là dòng họ nào.

[8] Khăn Xê: có nghĩa vụ phải đóng góp phần mình.

[9] Khăn Căm: có nghĩa vụ đóng góp một cách cao quý.

[10] Mẹ Làu: bà nữ thần ở trên trời.

[11] Mẹ Cuổng: bà nữ thần ở trên trời, thường dẫn đường đưa hồn xuống trần gian

[12] Các bà mẹ dân tộc Thái ngày xưa khi sinh con thường bỏ nhau thai vào trong ống rồi đém treo ở một cái cây thiêng cạnh rừng ven bản.

[13] Cá Xẹt: loại cá cơm ở suối, sông.

[14] Cá Pôn: loại cá cơm ở suối, sông.

[15] Canh Ột: món canh dân dã của người Thái nấu từ rau, tôm cá… có bỏ thêm bột gạo giã mịn tơi.

[16] Bố: tức là Then trời.

[17] Chạu: một loại sọt đan băng mây, thường dùng đựng các đồ mang đi hỏi vợ.

[18] Con mò: dịch là con mò gà, nhưng trong nguyên văn là "tố mắt", nghĩa là con bọ chó.

[19] Chỉ quả trứng trong lễ thành hôn, lễ "ăn cơm uống rượu chung".

[20] Sợi đan chài thường là dây bện từ sợi gai hoặc tơ tằm.

[21] Ý nói gia súc, gia cầm bị hao vợi, mất mát hoặc chết đi.

[22] Bảu: khuôn đúc.

[23] Hằm: nói tắt của tên con Hằm Hạc, tức Từ quy, một loài vật thường hay kêu "poong poong- mắc mắc" vào ban đêm, lúc khuya khoắt.

[24] Bảng: con cầy bay.

[25] Cây Cả: cây sẹ, một loài cây sa nhân trong rừng.

[26] Lỉ: Một loại đó đặt trên đường mở của cái "chặng" (đập ngăn) để cá lọt xuống chui vào và không đi ngược ra được.

[27] Cá Pộc: cá bọp.

[28] Cá Vả: tên một loài cá suối.

[29] Cá Canh: tên một loài cá suối.

[30] Bố: chỉ Then Na.

[31] Sổ chết: sổ sinh tử trên trời.

[32] Nảng: loại bẫy lưới dài đến vài chục mét và rộng trên 2 m, dùng để giăng trong rừng bẫy các loài thú lớn như hươu nai, lợn rừng.

[33] Cưn: loại bẫy thòng lọng hay kết thành chuỗi nối dính với nhau đến vài chục chiếc, thường dùng để bẫy gà rừng.

[34] Cửa thiên: tức cửa ở mường trời.

[35] Bố chủ: cũng là trời.

[36] Mẹ: chỉ các bà nàng canh giữ vườn vía trên trời.

[37] Nguyên văn là "cứn ca", tức là bẫy Cưn cứng.

[38] Đẳm Hua Chạ: Đẳm cao nhất phụ trách các tôi tớ trên mường trời.

[39] Pủ Tang Cộp: ông thần tấn giữ ở các đoạn đường giao nhau.

[40] Tổng Co: tức Tổng Cắc- Tổng Co.

[41] Chảu Xừa: thần thổ công, có công tạo lập bản mường.

[42] Nhả Bung Pha: bà thần canh giữ buồng ngủ, trông coi giường chiếu, gối chăn.

[43] Tức là Đẳm gia tiên trong nhà.

[44] Chọng: búi tóc, lọn tóc. Búi tóc này người ta gom từng ít một từ tóc của bản thân bị rụng ra trong quá trình chải đầu. Khi gom được nhiều tóc, người ta bó thành lọn, thành búi rồi rửa trong nước gội tóc cho sạch rồi cất giữ cẩn thận.

[45] Tấm thân… nhẹ nhàng: Chi tiết này chỉ nói về hồn vía của người chết.

[46] Tay trái… gươm ngọc: chỉ là nói rằng đó là gươm quý, chứ không phải gươm làm bằng ngà bằng ngọc.

[47] Đông Quai: khu rừng chôn người chết (rú mồ, rừng ma).

[48] Nhả Chau: nữ thần cai quản mọi việc.

[49] Pà Tạu: tên nghĩa địa, Pà Tạu nghĩa là "Rừng cây bùng bục".

[50] Bố: tức Then Bôn.

[51] Cây Tao: cây bột báng, trông gần giống cây dừa, thường hay mọc trên lèn đá.

[52] Mẹ: tức bà Chiêng Tong.

[53] Pủ: ông nội, bậc cha của bố; cũng có nghĩa là tổ tiên.

[54] Pàu: ông tổ, bậc cha của Pủ; cũng có nghĩa là tổ tiên.

[55] Nhà hai mươi: nhà hai mươi gian, cách nói này chỉ mang ý nghĩa là nhà rất to và rộng.

[56] Ruộng hai mươi: chỉ mang nghĩa là ruộng rất rộng.

[57] Chủ: tức là Bôn Then.

[58] Cuổng: một dạng phép thuật, bùa yểm.

[59] Bố: tức Then Bôn.

[60] Tám bề ngang: cách đo dùng nắm tay đo ước chừng; tám nắm tay đo theo bề ngang được 80- 90 cm.

[61] Hưa Xao: thuyền hai mươi khuỷu tay, là loại thuyền độc mộc dài khoảng 10 mét.

[62] Cây Phạt: cây lổi.

[63] Cây Viêu: một loài cây rừng.

[64] Cây Hàn: cây nghệ đen.

[65] Cảo: tức là cây Tồn Cảo, một dạng cây trang trí gần giống như cây phướn, thể hiện đẳng cấp dòng họ.

[66] Tay Cảo: một thanh trụ ngang được lắp vào, gọi là tay Cảo.

[67] Ve sầu…: các con vật ve, bọ, chim v.v… được nhắc tên từ đây trở xuồng đều được đan bằng lạt mềm, do các chàng rể thực hiện và treo lên các cành ngang hoặc các tay của cây Tồn Cảo.

[68] Cá Lên: một loài ve rừng lớn có hai cánh màu đen xen khoang vằn nhỏ, cũng còn gọi là Chắc Chẳn Chạng (ve voi).

[69] Trên cây Tồn Cảo cũng có đính các bông hoa rừng, hoặc các đốt cây Tàng được nhuộm màu để xâu thành chuỗi và treo lên trang trí.

[70] Xeo Vẹt: tên một loài chim trong họ Chèo Bẻo.

[71] Chim Củ Pướng: tên một loài chim rừng.

[72] Cốc Pả: tên một loài chim thuộc họ đại bàng núi.

[73] Xeo Chiếng: tên một loài chim trong họ Chèo Bẻo.

[74] Chim Nộc Kẹ: một loài chim thuộc họ đại bàng núi.

[75] Chim Cha Pháy: tên một loài chim rừng.

[76] Ca Ín: chim thần ở mường trời, có thể biến hình thành người chèo thuyền mường ma.

[77] Tốp Nhung: con cú muỗi.

[78] Cốc Mạ: cũng gọi là Cúc Mạ, tên một loài chim rừng.

[79] Chim Xứ Thôn: chim trĩ, gọi theo tên của nhân vật trong truyện thơ Xứ Thôn.

[80] Hằm: một dạng hoa văn thổ cẩm.

[81] Khoá Hỏ, Kím Ngoai: những ngày tốt tính theo lịch Thái.

[82] Lớp phủ đậy ngoài cùng trên nắp vò rượu cần thường được làm bằng tro bếp nhào nước như một thứ vữa rồi đắp vào để cho khô tự nhiên.

[83] Lấy đoạn cây thẳng to bằng ngón tay cái cắm vào tận đáy chum rồi rút ra để lấy cữ cắm cần rượu cho dễ.

[84] Tủng: nồi lớn đựng được khoảng trên 20 lít nước, dùng để múc nước đổ thêm vào chum sau mỗi lượt uống.

[85] Mười vạn: chỉ mang ý nghĩa là rất nhiều.

[86] Cây Loi: loài cây thuộc họ tre nứa.

[87] Cây Nảnh: một loài cây thuộc họ sa nhân.

[88] Chà trống: ông chuyên trách việc đánh trống trong hội phường kèn trống đám ma.

[89] Chà kèn: ông chuyên trách việc đánh kèn trong hội phường kèn trống đám ma.

[90] Nửa gánh: một bên gánh, người ta dùng đòn gánh để quẩy sau lưng.

[91] Cầu Mỡ: cầu ở trên mường trời, các hồn ma lên trời đều phải đi qua đó. Do cầu luôn được bôi mỡ trơn rất khó qua nên các hồn ma được mang theo chó, tức là hồn con chó bị giết làm lễ vật cúng, để chó liếm sạch mỡ trên cầu thì hồn ma mới đi qua được.

[92] Chan Môn: sàn đầu tiên từ bậc cầu thang lên, thường dùng làm nơi ngồi đan các vật dụng hoặc chẻ lạt, chẻ mây…

[93] Cây Hu: một loài cây thân mộc, gỗ mềm xốp; lá cây trâu ăn được.

[94] Cỏ Nhà Nhung: tên một loài cỏ hay mọc thành đám thành bụi lớn.

[95] Cỏ Pẹt Nọi: tên một loài cỏ mọc lan và bám sát mặt đất.

[96] Cây Củ: tên một loài cây thân thảo.

[97] Khút: những vật thiêng quý hiếm, dùng để trấn yểm tà ma.

[98] Xanh: hào quang, tia chớp, thường ẩn chứa trong các linh vật được bỏ trong túi Khút để chống lại yêu ma làm hại. Ông mo, dâu rể mỗi người phải có một túi khút riêng (đeo bên hông) để mỗi khi hành lễ trong đám tang cho đủ sức mạnh, cho rắn chắc, không sợ ma quỷ, thần thánh bắt nạt. Ông Mo có nhiệm vụ cáo Tạy phù hộ còn có nhiệm vụ thỉnh Xanh về để khỏe mạnh như thần thánh, xui khiến được cả ma quỷ.

[99] Chiềng: Bản nằm ở vùng trung tâm của một mường.

[100] Pủ Chàu: cũng như Pủ.